Categorie archief: Harry Woertink

Herdenken – “Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen en herhaal ze honderd malen. Alle malen zal ik wenen”

Op zondag 28 januari 2024 organiseert het Nederlands Auschwitz Comité de jaarlijkse Nationale Holocaust Herdenking bij het Spiegelmonument ‘Nooit Meer Auschwitz’ in het Wertheimpark in Amsterdam. Het is dan 79 jaar geleden dat Nederland is bevrijd en is het eveneens 79 jaar geleden dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz, hét internationale symbool van de Holocaust, werd bevrijd.

Herdenkingsmonumenten in Ommen
In Ommen en naaste omgeving zijn verschillende monumenten of andere herinneringsteken aanwezig die de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog levend houden.

 Joodse begraafplaats aan de Doctor A.C. van Raaltestraat in Ommen.
Zie voor meer afbeeldingen het album “Herdenkings monumenten WOII”.

1.
Aan de muur van het gemeentehuis bevindt zich een gebeeldhouwd herdenkingsmonument, ter herinnering aan de strijd voor de vrijheid tegen de onderdrukking in de oorlogsjaren 1940-1945. Lees verder Herdenken – “Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen en herhaal ze honderd malen. Alle malen zal ik wenen”

Ommer Vakantie-Expres rijdt rond met gasten

In de vijftiger- en zestiger jaren vermaakten de vakantiegasten in Ommen zich zomers prima met een toertochtje door de natuur met de Ommer Vakantie-Expres, een miniatuurtreintje met twee wagonnetjes van de heer Bemboom.

Van 1956 tot 1965 werd aan H.J.G. Bemboom vergunning verleend om verschillende tochten in de gemeente Ommen te maken met een miniatuur treintje, ten behoeve van de toeristen, (max. snelheid 15 km per uur).

De Vacantie – Expres klaar voor een rondritje
Zie album “Vacantie Expres” voor meer afbeeldingen.

Opkomst toerisme
De toen 34-jarige creatieve ondernemer Hendricus Johannes Gerhardus Bemboom, die aan de Bouwstraat een winkel had in huishoudelijke artikelen en speelgoed zag in de opkomst van het toerisme wel brood.

Lees verder Ommer Vakantie-Expres rijdt rond met gasten

Van waterput en pomp naar kraan (2)

Waterputten waren er niet alleen voor het drinkwater, maar dienden bij brand ook als bluswater.

medium-2

1913. De Brugstraat met de stadspomp aan de noordkant van de Herv. kerk. In 1930 is het pand achter de pomp verbouwd tot winkel met bakkerij voor de familie Hurink.
Zie voor meer afbeeldingen het album “(Stads-) putten en pompen“.

Vrijthof
Op het plein van het Vrijthof houdt een steen met inscriptie een oude brandput uit 1860  in herinnering. Toen in 1985/1986 het Vrijthof opnieuw werd ingericht is deze vroegere brandput gemarkeerd met een granieten deksel van 1 bij 1 meter met daarop de tekst: “Brandput, anno 1860”. Deze ondergrondse brandput kwam tevoorschijn bij de renovatie van de riolering en bestrating op het Vrijthof. Deze put was opgebouwd uit stenen die op elkaar waren gestapeld met een diameter van ca 1,5 meter en liep naar boven toe taps toe en afgedekt met hout en circa tachtig centimeter zand. Om de put niet te beschadigen heeft men deze laten zitten en weer afgedekt. In het kader van de werkzaamheden is toen een granieten steen er bovenop geplaatst om aan te geven dat hier een put onder de grond zit (Het putdeksel is dus in 1986 gemaakt).

Lees verder Van waterput en pomp naar kraan (2)

Van waterput en pomp naar kraan (1)

Koud- of warmwater; het maakt allemaal niet uit: met een simpele draai vloeit het water rijkelijk uit de kraan. Dat was vroeger niet zo. Dan moest je met een emmer naar een van de stadspompen.

medium
1970. Links de stadspomp aan de Varsenerstraat met rechts Sander Makkinga voor zijn huis (nu Jumbo).
Zie voor meer afbeeldingen het album “(Stads-) putten en pompen“.

Luxe
Het was al een luxe wanneer iemand een pomp in huis had. Om (grond)water uit de pomp te krijgen moest je de zwengel op en neer bewegen. Eeuwenlang waren de Ommenaren voor water aangewezen op gemeenschappelijke waterputten. De putten waren voorzien van een putpaal en een zwengel. Later werd de put deze ingeruild voor een pomp.

Putmeester
De stad was opgedeeld in zogenaamde putwijken. De inwoners van die wijken waren zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van de putten met aan het hoofd een putmeester. In Stad-Ommen waren de volgende publieke waterputten. 1. Herv.kerk noordzijde; 2. Herv. kerk zuidzijde; 3. Vrijthof; 4. Bouweinde zuid; 5. Middenstraat; 6. Varsenerstraat; 7. Achterstraat; 8. Markt west; 9. Markt oost; 10. Bouweinde.

Lees verder Van waterput en pomp naar kraan (1)

Langs Overijsselse Vecht nog onbedorven natuurschoon

1955. Iedere dinsdagmorgen verandert het rustige stadje Ommen aan de Overijsselse Vecht, dat reeds in 1248 zijn stadsrechten ontving, in een drukke gezellige markt, waar boeren tot ver uit de omgeving heentrekken om de noodzakelijke inkopen te doen.

er0102.max-1600x800-1Varkensmarkt te Ommen. Op de veemarkt bieden de boeren om het hardst om in het bezit te komen van een stevige koe of een mooi rosé biggetje.

Veemarkt
Het is dan goed toeven op de kleine pleintjes rond de oude kerk, tenminste wanneer men niet blind is voor de schilderachtige tafereeltjes, waarvan men hier kosteloos kan genieten. Op de veemarkt bieden de boeren om het hardst om in het bezit te komen van een stevige koe of een mooi rosé biggetje, die luid loeiend of schreeuwend hun lot aan de paal of in de grote veewagen afwachten. Af en toe wordt de aantrekkelijkheid van deze wekelijkse markt nog verhoogd door een paardenkeuring aan de oever van de door het stadje stromende Vecht. Eenmaal per jaar is het groot feest, nl. op de tweede dinsdag in juli, wanneer de alom bekende “Ommerbissing”, de drukke jaarmarkt, wordt gehouden.

Gewaardeerd vakantieoord
Aan gasten heeft Ommen ’s zomers geen gebrek, terwijl het ook bij vele kampeerders een gewaardeerd oord is. Padvinders treft men hier bij honderden aan, kamperend op hun prachtige terreinen langs Vecht en Regge. De schoonheid van deze Vecht schijnt echter bij de vakantiegangers volslagen onbekend te zijn. In grote groepen trekken ze naar de bossen ten zuiden van Ommen, maar slechts een enkeling komt op het idee eens langs de Vecht in de richting Dalfsen een wandeling te maken. Vrijwel nergens kan men zo goed kennis maken met het prachtige Overijsselse landschap, dat de wandelaar gedurende de ongeveer drie uur lange wandeling geheel onder z’n bekoring brengt door z’n afwisseling van weilanden, bossen en riviergezichten. Even buiten Ommen komen we door het gemeentelijk landgoed “Het Laar” met z’n oude bomen, waterpartijen en het uit 1200 daterende kasteel “Het Laar”, dat in 1745 tot jachtslot werd verbouwd.

Een wandeling
Een wandeling langs de uitgestrekte en afwisselende padvinderskampeerterreinen wandelt men dan via de asfaltweg, die jammer genoeg op het ogenblik tot grotere verkeersweg wordt omgebouwd, in de richting Vilsteren, in de omgeving waarvan de prachtige bosterreinen van Giethmen en de Hongerige Wolf al een ideale wandelgelegenheid op zichzelf vormen. Willen we echter onze Vechtwandeling vervolgen, dan gaan we even voorbij de brug over de Regge, rechtsaf en zoeken onze weg door de talrijke kleine weggetjes, die daar tussen de verharde weg en de rivier naar Vilsteren leiden. Lees verder Langs Overijsselse Vecht nog onbedorven natuurschoon

4 mei herdenking in Ommen op film

De 4 mei herdenking van 2022 is op film vastgelegd.

 Link naar het album “Dodenherdenking 2022” met o.a. de video.

Het gaat om een initiatief van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en het Nationaal 4 mei comité. De film is gemaakt door de Amsterdamse Filmstichting. Hierbij waren rollen weggelegd voor plaatsgenoten Corine Aalvanger (visual artist), Marith Mellema (scholiere van het Vechtdal College), Klazien Wienen (4 mei comité) en Harry Woertink (historie).

Immaterieel erfgoed
De organisatie van de jaarlijkse 4 mei herdenking in Ommen is een aangelegenheid van het plaatselijke 4 mei comité. Het Nationaal Comité heeft het KIEN voorgedragen de herdenking in Ommen op film op te nemen. Het Kenniscentrum helpt beoefenaars van immaterieel erfgoed met het borgen (ontwikkeling, promoten, doorgeven) van hun immaterieel erfgoed, onder andere door de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Daarnaast werkt het Kenniscentrum aan kennisontwikkeling ten behoeve van de praktijk van borging van immaterieel erfgoed. Daaronder vallen ook de jaarlijkse activiteiten op 4 en 5 mei.

De in 2022 in Ommen gemaakte film betreft een reportage van 10 minuten. Zie voor de 4 mei herdenking 2022 ook: Dodenherdenking Ommen: “Veiligheid, vrede en vrijheid niet vanzelfsprekend

Redactie OudOmmen.nl

Ommen en de Tweede Wereldoorlog (3)

Engels vliegtuig stort neer in Arriërveld – “Zij gaven hun leven voor onze vrijheid”.

 De vier oorlogsgraven van de Engelse vliegers op de begraafplaats aan de Hardenbergerweg
Zie ook het album “2e Wereldoorlog” met diverse sub-albums (ca. 750 afbeeldingen en documenten).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog stortte op een weiland in het Arriërveld een Engels vliegtuig neer en kostte vier bemanningsleden het leven. Zij gaven hun leven voor onze vrijheid. De viermotorige Stirling-bommenwerper had zijn bombardement op Duitsland voltooid en was op weg naar huis toen het op 20 juni 1942 werd getroffen door een aanval van een Duitse nachtjager. Het vliegtuig kwam terecht in het weiland naast de boerderij van M. Kroese. De vier Engelse vliegers hebben hun laatste rustplaats gevonden op de begraafplaats in Ommen.
In het vliegtuig zaten de volgende acht RAF-bemanningsleden:
James Harold Bailey, 26 jaar, sergeant
Arthur Buckley, 23 jaar (gedood); sergeant
Peter Nixey, 22 jaar (gedood); squadron leader
Carman Douglas Noble, flying officer
Lewis Ross Burgin, 28 jaar, Robert McDonald, sergeant
Douglas Archer Melville (gedood); sergeant (Canadees)
Robert McDonald Mitchell; flying officer (Canadees)
Wilfred Ernest Pearson, (gedood); sergeant

Brandend neergestort
Zes bemanningsleden wisten eruit te springen voordat het vliegtuig neerstortte in het Ommer buitengebied Arriërveld. De 22-jarige piloot Peter Nixey en de 23-jarige Arthur Buckley schutter in de bovenste middelste toren stierven in het vliegtuig. Nog twee bemanningsleden overleven de crash niet. Toen het brandend vliegtuig was neergestort verzamelden omwonenden haastig de lichamen voordat de Duitsers ter plaatse kwamen. Een van hen die de vliegeniers hielp werd hiervoor later zelfs opgepakt en vastgezet op het Duitse gevangenkamp Erika, waar hij werd geslagen en al zijn tanden uitgeslagen. Vervolgens werd hij gedwongen een kuil te graven, waar hij als deel van zijn straf zes dagen lang gehurkt moest leven, met een rooster erop. Lees verder Ommen en de Tweede Wereldoorlog (3)

Ommen en de Tweede Wereldoorlog (2)

De bevrijding van Ommen kostte tijdens een schermutseling met de Duitse vijand twee Canadese militairen het leven.

 De Staghound die door een vijandelijke Pantzerfaust is getroffen, waarbij de inzittenden werden gedood.
Zie ook het album “2e Wereldoorlog” met diverse sub-albums (ca. 750 afbeeldingen en documenten).

Dat gebeurde op 6 april 1945, enkele dagen voordat Ommen echt werd bevrijd. Op de Stationsweg, ter hoogte van waar toen bakker Hengelaar was gevestigd, werd een Staghound door een vijandelijke Pantzerfaust getroffen, waarbij de inzittenden George Thomas Wilson en Gerald Wilfred Soanes werden gedood. Ommen werd uiteindelijk op 11 april 1945 bevrijd en Lemele een dag eerder.

Canadese legertroepen
In het voorjaar van 1945 waren het overwegend Canadese legertroepen die na vijf jaar van onderdrukking zorgden voor de bevrijding van Noord- en Oost-Nederland. Het D-squadron maakte vrijdag 6 april 1945 gebruik van de nog intact zijnde brug in Vroomshoop en bevrijdde in de loop van de voormiddag Den Ham. Vervolgens werden de bossen onder Eerde verkend. Er werd menigmaal slag geleverd met de vijand waarbij een Staghound verloren ging. Het Regiment zette zijn operaties voort in de richting van de Vechtbrug bij Ommen.

Vervolgens doet zich dan op de Stationsweg het gruwelijk drama voor waarbij de twee Canadese soldaten omkomen. Luitenant George Thomas Wilson (24) kwam uit Winnipeg Manitoba Canada en was ten tijde van zijn overlijden getrouwd met Shelia May Wilson. De 22-jarige Trooper Gerald Wilfred Soanes werd geboren op 2 juli 1922 als zoon van Simon en Helen Soanes. Hij werkte eerst als leerling galvaniseerder bij de Hudson Bay Mijn en Smelterij in Flin Flon, Manitoba voor hij zich op 26 juni 1941 als militair meldde. De overige inzittenden van de Staghound, de schutter Trooper D. D. Montgomery, bestuurder Trooper John E. Harkins en de boordschutter en ook tweede bestuurder Trooper H.B. Loker worden door Duitse militairen krijgsgevangen gemaakt. Bij deze aanval brandde ook hotel Paping af.

10 april 1945
Inmiddels wordt op 10 april Lemele bevrijd. Helaas moet hierbij de 32-jarige Hendrik Kleinlugtenbeld uit Dalmsholte het leven laten als hij dodelijk getroffen wordt door een kogel terwijl hij op het land aan het werk is. Om de geallieerde opmars te vertragen, plaatsen de Duitse soldaten bommen onder bruggen. Ook onder de Vechtbrug en onder de duiker van het Ommerkanaal bij de Hardenbergerweg worden bommen gelegd. Lees verder Ommen en de Tweede Wereldoorlog (2)

Ommen en de Tweede Wereldoorlog (1)

Op 10 april 1946 – één jaar na de bevrijding van de gevangenen van het concentratiekamp “Erika” – organiseerden de oud-gevangenen een reünie.

 10 april 1946. Burgemeester C.E.W. Nering Bögel legt een krans bij het zojuist onthuld gedenkmonument op de Besthmenerberg ter herinnering aan de slachtoffers van kamp Erika.
Zie ook het album “2e Wereldoorlog

Het hoogtepunt van deze reünie was de onthulling van het gedenkteken, dat ter nagedachtenis aan de gevallen makkers werd opgericht bij de toegangsweg naar het kamp op de Besthmenerberg, vlak bij de bekende ”Steile Oever” aan de weg Ommen-Den Ham. Ruim 600 oud-gevangenen kwamen af op deze bijeenkomst om de nagedachtenis van hun gevallen lotgenoten te eren en een monument te onthullen. De burgemeester van Ommen, de heer C.E.W. Nering Bögel, plaatste een krans bij de voet van het gedenkteken met de tekst: “Ter nagedachtenis aan onze gevallen kameraden”. Na de sobere plechtigheid werd langs het monument gedefileerd.

De Knackers
Door hun bewakers werden deze gevangenen ook “De Knackers” genoemd een scheldnaam voor luis of parasiet. Gedachtig het voorbeeld van de geuzen die een even benarde tijd hebben doorstaan hebben de oud-gevangenen dezen naam als erenaam gekozen. Na een mars door het vriendelijke stadje trokken de reünisten naar kamp Erika. Hier wachtte echter een grote teleurstelling. Hun kamp waarin thans de handlangers verbleven om te peinzen over hun verraad moest op last van hogerhand gesloten blijven. Zij werden nu verzameld in een grote tent nabij de ingang waar zij werden verwelkomd door de heren Nering Bögel en K. Seinen uit De Krim de ziel van het Erika-trio, die het initiatief nam. Als eerste werd onder algemene instemming besloten een telegram van hulde en trouw te zenden aan H. M. de Koningin.

Ter nagedachtenis van onze gevallen makkers 1940—1945
De heer K. Seinen sprak een kort openingswoord, waarna korte bevelen weerklonken. De soldaten presenteerden het geweer, terwijl de burgemeester van Ommen het monument onthulde en een krans legde. Ook door ex-gevangenen werden kransen gelegd aan de voet van een eenvoudig monument dat het opschrift draagt: „Ter nagedachtenis van onze gevallen makkers 1940—1945. De oud-gevangenen van Erika. 10 april 1946.” Lees verder Ommen en de Tweede Wereldoorlog (1)

Twisten op de Ommer Teenager Shows

In de voetsporen van de zestiger jaren. Was je toen jong dan zat je in Ommen goed als je van twistende, rockende en swingende muziek hield.

Foto: Herman van Keeken, alias Hank Hermans (met licht kostuum) en zijn manager Charles delen handtekeningen uit. Op de achtergrond de teenagers Ferdinand Kampman (met bril) Herman Hollak, Wim Woertink (midden) en achter Van Keeken Henk Woertink. Vooraan in witte jas Hennie Caspers.

Ommer Teenager Show

Het waren de Ommer teenagers Mieke, Jenny en Frouwke Makkinga die in de zestiger jaren vijf jaar achtereen groot succes oogsten met de ‘Ommer Teenager Show’. De jeugd kwam vroeger massaal op de Ommer teenagershows af. Jongens en meisjes, overal vandaan, veelal in leer en kleurige shirts genoten van rock en roll in Ommen. Het was dan ook stoelen opzij en twisten op de muziek.

In de organisatie werden de zusjes Makkinga gesteund door ‘manager’ en pa-lief Dieks Makkinga, toen allen wonende aan de Gasthuisstraat 25 in Ommen. In de beginjaren was het een soort van talentenjacht met veel muziekgroepjes. De zusjes Makkinga toonden dan tevens hun zangkwaliteiten. Volgens de zusjes Makkinga was er in Ommen nooit echt iets voor de teenagers te doen, daarom namen zij de organisatie van de Ommer Teenager Show op zich, telkens gehouden op Tweede Paasdag, voor het eerst in 1961. De eerste show speelde zich af in de kantine van de Sociale Werkplaats bij het NS-station, goed voor duizend bezoekers.

Uitverkochte zaal

Het succes was toen zo groot dat er een  uitverkochte zaal was en zo doende honderden tieners teleurgesteld moesten worden omdat er geen plek meer voor ze was. Voor de show in 1962 werd daarom gekozen voor een ruime tent aan de Zeesserweg, goed voor 1600 personen. Een jaar later werd het evenement gehouden in het openluchttheater Het Laar. In 1964 werd een tent op de Markt neergezet. Ook het laatste jaar was een grote tent op de Markt het onderkomen van de Ommer Teenagershow, door sceptici ook wel aangeduid als: de teennagelshow. Van natte en koude voeten was er geen last, want stilzitten was er niet bij. Het was twisten, binnen en buiten de tent op muziek van hun twist-idolen.

Beschermheer Baron van Pallandt

Baron Philip Dirk van Pallandt van Eerde was de beschermheer van de Teenager Show Ommen. Enige bescherming was nodig ook, want na het eerste daverend succes op Tweede Paasdag in 1961 kwam er kritiek uit onverwachte hoek: dominee J.L. Bloemsma van de Hervormde kerk hekelde dat de Teenagershow op een Tweede Paasdag werd gehouden. Een discussie barste toen los, in zowel de Hervormde kerkbode als in het Ommer Nieuwsblad. Alles goed, maar geen Teenagershow op Tweede Paasdag, was de teneur. De organisatie trok zich er echter niks van aan, want ook de volgende shows werden onder grote belangstelling op Tweede Paasdag gehouden. Elk jaar werd een speciale ‘Teenager-Expres’-krant huis-aan-huis verspreid met daarin het programma en een voorwoord van burgemeester C.P. van Reeuwijk of beschermheer baron Van Pallandt. Met de advertentieopbrengsten werden de kosten gedekt. Lees verder Twisten op de Ommer Teenager Shows