De bevrijding van Ommen kostte tijdens een schermutseling met de Duitse vijand twee Canadese militairen het leven.

De Staghound die door een vijandelijke Pantzerfaust is getroffen, waarbij de inzittenden werden gedood.
Zie ook het album “2e Wereldoorlog” met diverse sub-albums (ca. 750 afbeeldingen en documenten).

Dat gebeurde op 6 april 1945, enkele dagen voordat Ommen echt werd bevrijd. Op de Stationsweg, ter hoogte van waar toen bakker Hengelaar was gevestigd, werd een Staghound door een vijandelijke Pantzerfaust getroffen, waarbij de inzittenden George Thomas Wilson en Gerald Wilfred Soanes werden gedood. Ommen werd uiteindelijk op 11 april 1945 bevrijd en Lemele een dag eerder.

Canadese legertroepen
In het voorjaar van 1945 waren het overwegend Canadese legertroepen die na vijf jaar van onderdrukking zorgden voor de bevrijding van Noord- en Oost-Nederland. Het D-squadron maakte vrijdag 6 april 1945 gebruik van de nog intact zijnde brug in Vroomshoop en bevrijdde in de loop van de voormiddag Den Ham. Vervolgens werden de bossen onder Eerde verkend. Er werd menigmaal slag geleverd met de vijand waarbij een Staghound verloren ging. Het Regiment zette zijn operaties voort in de richting van de Vechtbrug bij Ommen.

Vervolgens doet zich dan op de Stationsweg het gruwelijk drama voor waarbij de twee Canadese soldaten omkomen. Luitenant George Thomas Wilson (24) kwam uit Winnipeg Manitoba Canada en was ten tijde van zijn overlijden getrouwd met Shelia May Wilson. De 22-jarige Trooper Gerald Wilfred Soanes werd geboren op 2 juli 1922 als zoon van Simon en Helen Soanes. Hij werkte eerst als leerling galvaniseerder bij de Hudson Bay Mijn en Smelterij in Flin Flon, Manitoba voor hij zich op 26 juni 1941 als militair meldde. De overige inzittenden van de Staghound, de schutter Trooper D. D. Montgomery, bestuurder Trooper John E. Harkins en de boordschutter en ook tweede bestuurder Trooper H.B. Loker worden door Duitse militairen krijgsgevangen gemaakt. Bij deze aanval brandde ook hotel Paping af.

10 april 1945
Inmiddels wordt op 10 april Lemele bevrijd. Helaas moet hierbij de 32-jarige Hendrik Kleinlugtenbeld uit Dalmsholte het leven laten als hij dodelijk getroffen wordt door een kogel terwijl hij op het land aan het werk is. Om de geallieerde opmars te vertragen, plaatsen de Duitse soldaten bommen onder bruggen. Ook onder de Vechtbrug en onder de duiker van het Ommerkanaal bij de Hardenbergerweg worden bommen gelegd. Bewoners van de Stationsweg en in de omgeving van de Vechtbrug zijn naar elders gevlucht, bang als zij zijn voor het in de lucht vliegen van de Vechtbrug. Enkele gezinnen in de Brugstraat hebben hun woonkamer verruild voor de kelder. Ommen ligt er verlaten bij die avond. De mooie blauwe lucht doet niets vermoeden van het granaatvuur dat spoedig op Ommen zal neerdalen.

Granaatvuur
Tussen Lemele en Archem richten op de avond van 10 april de lopen van tanks en ander geschut zich op Ommen. En dan tegen 11 uur ’s avonds regent het granaatvuur op Ommen. Tot twee keer toe. Een oorverdovend lawaai. Overal worden huizen en gebouwen beschadigd. Ook de huizen van de familie van H. van Aalderen aan de Hamsgoren en van de familie E. Makkinga aan de Middenstraat. De gevolgen zijn droevig. Johannes Makkinga, 35 jaar oud, wordt dodelijk getroffen. Het andere slachtoffer Herman van Aalderen, ook 35 jaar oud, wonend aan de Hamsgoren wordt ook tijdens de beschieting van de stad getroffen en overlijdt de volgende dag. Als herinnering aan deze beide Ommenaren is er op het 11-Arilplein een herinneringsbordje.

Ommen bevrijd
Op 11 april 1945 is het nog vroeg in de morgen als een hevige knal heel Ommen wakker schrikt. Grote stofwolken stijgen op boven de Vechtbrug. De Duitsers laten de brug in de lucht vliegen, maar gelukkig ontploft een deel van de bommen niet. Door de luchtdruk raken planken voor dichtgetimmerde ramen van de huizen los zodat weer naar buiten gekeken kan worden. In de verte wegrennende Duitsers, eerst over de Varsenerdijk en als er vanaf de Koeksebelt wordt geschoten langs de sloot in de richting van Varsen. De vluchtende Duitse soldaten laten ook de duiker in het Ommerkanaal aan de Hardenbergerweg opblazen. Maar dan tegen acht uur ’s morgens komen onze bevrijders “The Black Watch” Ommen binnen over de half kapotte Vechtbrug. Ommen is bevrijd! Een dag eerder werd Lemele bevrijd. De Bevrijdingsdag van Ommen wordt in herinnering gehouden met het 11-April plein in het centrum van Ommen.

De strijd om de bevrijding van Ommen heeft zeker ook 9 Duitse soldaten het leven gekost. Dat gebeurde al op 6 april in de omgeving van de Nieuwebrug en Besthmen. Ze zijn begraven op de begraafplaats aan de Hardenbergerweg en later herbegraven in IJsselstein.

Plaquette
De tekst van de plaquette als herinnering aan de twee omgekomen Canadese soldaten luidt:
“Ter nagedachtenis.
Op deze plaats sneuvelden voor de bevrijding van Ommen de 6e april 1945
Lieutenant George Thomas Wilson, 24 jaar en
Trooper Gerald Wilfred Soanes, 22 jaar
Leden van het D Squadron van het 18th Armoured
Car Regiment (XII Manitoba Dragoons) Royal Canadian Armoured Corps
De Darde Klokke”.

De plaquette is geplaatst op 6 april 1990 door initiatiefnemer De Darde Klokke uit Ommen en bevat ook een Engelse versie van de tekst.

Tekst: Harry Woertink – Foto: collectie OudOmmen.nl