Engels vliegtuig stort neer in Arriërveld – “Zij gaven hun leven voor onze vrijheid”.

De vier oorlogsgraven van de Engelse vliegers op de begraafplaats aan de Hardenbergerweg
Zie ook het album “2e Wereldoorlog” met diverse sub-albums (ca. 750 afbeeldingen en documenten).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog stortte op een weiland in het Arriërveld een Engels vliegtuig neer en kostte vier bemanningsleden het leven. Zij gaven hun leven voor onze vrijheid. De viermotorige Stirling-bommenwerper had zijn bombardement op Duitsland voltooid en was op weg naar huis toen het op 20 juni 1942 werd getroffen door een aanval van een Duitse nachtjager. Het vliegtuig kwam terecht in het weiland naast de boerderij van M. Kroese. De vier Engelse vliegers hebben hun laatste rustplaats gevonden op de begraafplaats in Ommen.
In het vliegtuig zaten de volgende acht RAF-bemanningsleden:
James Harold Bailey, 26 jaar, sergeant
Arthur Buckley, 23 jaar (gedood); sergeant
Peter Nixey, 22 jaar (gedood); squadron leader
Carman Douglas Noble, flying officer
Lewis Ross Burgin, 28 jaar, Robert McDonald, sergeant
Douglas Archer Melville (gedood); sergeant (Canadees)
Robert McDonald Mitchell; flying officer (Canadees)
Wilfred Ernest Pearson, (gedood); sergeant

Brandend neergestort
Zes bemanningsleden wisten eruit te springen voordat het vliegtuig neerstortte in het Ommer buitengebied Arriërveld. De 22-jarige piloot Peter Nixey en de 23-jarige Arthur Buckley schutter in de bovenste middelste toren stierven in het vliegtuig. Nog twee bemanningsleden overleven de crash niet. Toen het brandend vliegtuig was neergestort verzamelden omwonenden haastig de lichamen voordat de Duitsers ter plaatse kwamen. Een van hen die de vliegeniers hielp werd hiervoor later zelfs opgepakt en vastgezet op het Duitse gevangenkamp Erika, waar hij werd geslagen en al zijn tanden uitgeslagen. Vervolgens werd hij gedwongen een kuil te graven, waar hij als deel van zijn straf zes dagen lang gehurkt moest leven, met een rooster erop.

Bombardementen
De bommenwerper, Stirling Mark I N3762 BU-C behorend tot het 214e Squadron van de Royal Air Force steeg in de avond van 19 juni 1942 om half twaalf op uit Engeland van de basis Stradishall, om samen met andere bommenwerpers de Duitse havenstad Emden te bombarderen. Rond twee uur ’s nachts vliegt Squadron Leader Peter Nixey en zijn bemanning vier minuten boven hun doel en laten daar de bommen vallen. Dan keren ze terug, maar onderweg worden ze aangevallen door NF III/NJG 1, een nachtjager van de Luftwaffe. Het Engelse vliegtuig loop ernstige schade op. Nixey geeft het bevel dat iedereen het vliegtuig moet verlaten. Het vliegtuig raakt in brand en maakt rond kwart voor drie in de nacht een steile duik. Twee bemanningsleden zien geen kans op tijd het vliegtuig te verlaten en storten samen met het vliegtuig dood in het weiland neer. Een derde inzittende ligt dood op ongeveer 50 meter van de crash en een vierde wordt dood gevonden op de hoek Schapendijk/Dwarsweg. Het vliegtuig is totaal versplinterd en de delen liggen over een grote afstand verspreid.

Krijgsgevangenen
Bij het krieken van de dag meldde vlieger Bailey als één van de overlevenden zich bij een bewoner in de buurtschap Hoogengraven en wordt naar het gemeentehuis gebracht. De overige drie worden niet gevonden ter plekke. Tot in de nacht van 22 op 23 juni 1942 als de marechaussee twee Engelsen aantreft in Wijhe. Ze weten na een schermutseling elk apart te ontkomen. Niet voor lang, want de volgende nacht worden ze opnieuw aangehouden en wordt ook de vierde vliegenier gearresteerd en als krijgsgevangene opgesloten.

Militaire begrafenis
Voor de vier gesneuvelde vliegers volgt een begrafenis met militaire eer op 22 juni 1942 op de begraafplaats aan de Hardenbergerweg. Bij het voorlopige grafteken wordt een krans van de gemeente Ommen gelegd en vier kransen van de Duitse Weermacht. Hervormd predikant ds. Bruins en pastoor De Bruin zijn bij de eerbiedige ter aardebestelling aanwezig, waar dominee Bruins aan het slot van de plechtigheid het “Onze Vader” bidt.

In eerste instantie zijn alleen de identificaties bekend van de gesneuvelde vliegers Pearson en Melville. Een jaar na de crash weet het Britse Rode Kruis aan de hand van getuigenverklaringen van de overlevende bemanningsleden aan te geven dat de overige twee Nixey en Buckley zijn. Wanneer in latere jaren elk graf nogmaals wordt geïdentificeerd, wordt bij elk graf een grafsteen geplaatst en daarachter een grafteken met de woorden: ‘There is a corner of a foreign field, that is forever England’ [fragment van het gedicht The Soldier van Rupert Brooke] [Vertaling: Er is een hoek van een veld in den vreemde, dat voor altijd Engeland is.]

Peter Nixey (1920-1942)
Een van de vier omgekomen Engelse vliegers is Peter Nixey. Peter Nixey werd geboren in 1920 in Rugeley Staffordshire. Hij was de zoon van Frederick Henry Nixey (22 sep 1883-21 mei 1974) en Marjorie née Lincoln (28 mei 1892-8 mei 1971). Peter ging naar de Spring Grove Grammar School, Isleworth, Middlesex. Peter trad voor de oorlog in dienst bij de Royal Air Force als beroepsmilitair. In 1941 trouwde hij met Margaret née Furey (25 jun 1908–4 dec 1983). In april 1942 werd hun zoon Peter Jeremy Nixey geboren.

Na vele missies te hebben gevlogen koos Peter Nixey voor het 214 Squadron en de Stirling-bommenwerper. Op 8 mei 1942 kreeg Peter een promotie voor het terugbrengen van het door hem gevlogen maar flink beschadigde Wellington uit Essen op 12 april 1942. Met grote schade aan stuurboordmotor, hoofdvliegtuig, rolroeren, bomdeuren en staartvlak en met zijn navigator dodelijk gewond, een schutter gewond en hijzelf met granaatsplinterwonden aan zijn rechterarm, navigeerde Nixey met succes zijn vliegtuig terug naar de basis om een perfecte landing uit te voeren – een werkelijk opmerkelijk staaltje vliegkunst. Ondanks de lastige omstandigheden, vloog Nixey, zonder de hulp van zijn navigator, het beschadigde vliegtuig koel en vaardig terug naar dit land waar hij een veilige landing maakte met het landingsgestel ingetrokken. Als luchtmachtofficier heeft Nixey talloze missies voltooid en hij heeft altijd buitengewone moed, leiderschap en vaardigheid getoond.

Familie Nixey naar Ommen
Op 4 mei 2022 kwamen familieleden van Nixey vanuit Engeland naar Ommen voor de jaarlijkse dodenherdenking bij het gemeentehuis. De zoon en kleinkinderen van Peter hebben ook een bezoek gebracht aan het graf van Peter Nixey aan de Hardenbergerweg. Daarnaast werd de plek waar het vliegtuig neerstortte bezocht.

Deel 1 en 2 van de serie over Ommen en de Tweede Wereldoorlog zijn hier te lezen: Ommen en de Tweede Wereldoorlog (1) Ommen en de Tweede Wereldoorlog (2)

Tekst: Harry Woertink – Foto: OudOmmen.nl