Met een groot blok Bentheimer zandsteen zijn in Hoonhorst, onder Dalfsen, twee historische wegen gemarkeerd. Het gaat om de Koningsweg uit het jaar 940 en de Twentseweg die uit 1276 dateert.

Met een groot blok Bentheimer zandsteen zijn de twee historische wegen gemarkeerd. Op de achtergrond De Kapelle.
Foto: Harry Woertink
Zie voor meer foto’s het album “Schuilhut ‘De Kapelle’”.

De grote steen dient tevens als historische bewegwijzering met de vermelding dat het nog 1 kilometer te gaan is naar Ierthe en 179 km naar Essen (Duitsland). De afstand van hier naar Kampen is 31 km en naar Osnabrück is nog 147 km te gaan. Op het punt waar de historische wegen (nu Koelmansstraat en Molenhoekweg) kruisen is ook een schuilhut gebouwd als onderdeel van het project “DNA van Hoonhorst”. De houten schuilhut met de naam “De Kapelle” is naar historisch voorbeeld gereconstrueerd. De zware eiken staanders rusten op Bentheimer zandsteen blokken. Op het dak een serum beplanting. In de schuilhut bevinden zich borden met informatie over de historische wegen en Bentheimer zandsteen.

Koningsweg
Een “Koningsweg” was een weg die hoven met elkaar verbond en liep over hogere delen in het landschap. Op een kilometer afstand van de schuilhut lag “Hof Ierthe”. Tegenwoordig de buurtschap Lenthe. Dit hof hoorde bij het Stift (klooster) in het Duitse Essen. Het volgende hof, in Archem, onder Ommen, was via de Koningsweg in één dag te bereiken. Boeren pachtten het land waarop zij werkten van grootgrondbezitters, zoals kloosters. Die kloosters hadden op verschillende plaatsen een hof waar boeren hun pachtpenningen moesten betalen. Meestal betaalden de boeren in de vorm van landbouwproducten, vee of gebruiksvoorwerpen voor het klooster. Het vervoer van de boerderijen naar de hoven vond plaats met handkarren, ossenkarren of met paarden.

Twentse weg
De Twentseweg was vanaf 1276 een belangrijke handelsweg waar van Kampen naar Osnabrück kon worden gereisd. De weg liep door het centrum van Zwolle en het buitengebied van Hoonhorst langs Hellendoorn naar Duitsland. Op wagens die door paarden werden voortgetrokken werden allerlei producten vervoerd zoals vlas, linnen, specerijen en granen. Door de komst van de Rijksstraatweg (nu N35) in 1830 verloor de Twentseweg zijn functie als handelsweg.

Bentheimer zandsteen
Bij dit project is Bentheimer zandsteen gebruikt die in de 20e eeuw opgebaggerd is uit de Vecht bij Dalfsen. Bentheimer zandsteen werd vanaf 1450 tot 1850 van Bentheim in Duitsland over de Vecht vervoerd met zompen (platbodems). In Zwolle werden de stenen overgeladen in grotere schepen die naar Amsterdam en andere havens voeren. Omdat de Vecht toen nog niet gekanaliseerd was, vielen delen van de rivier in de zomermaanden vrijwel droog. Om bij ondiep water toch door te kunnen varen, gooiden de schippers soms wat ballast overboord. Dat zijn de blokken die gevonden zijn in de Vecht. Bentheimer zandsteen wordt ook wel het goud van Bentheim genoemd. Het was een belangrijk bouwmateriaal voor gebouwen en kastelen.

Bron: Harry Woertink – 21 augustus 2020

Naschrift redactie: zie album “Johan Overweg”
Naar aanleiding van bovenstaand artikel laat Johan Overweg uit Ommen weten jaren geleden vlak langs de Vecht net buiten Ommen twee Duitse duiten van de stad Kleef gevonden te hebben. Beide munten zijn uit 1753. Het zal gaan om verloren duiten. Ook Duitse schippers voerden over de Vecht. Via Zwolle, de IJssel en de Zuiderzee was er aansluiting op andere havens. Kleef ligt vlak aan de Rijn bij Nijmegen.
Ook vond Johan bij laag water van de Vecht bij Zwolle zes stuiverstukken uit 1690 van Overijssel met klop, ook wel Rijderschelling genoemd. Langs de oude handelsroute, de Twentse weg vond Johan een gulden uit 1687 van Utrecht.

Tijdens de decembermaand is het museum sfeervol ingericht met kerstversiering, veel kaarslicht en een tentoonstelling van kerstengelen.

Kerststukjes
Donderdag 12 december van 13.00 – 16.00 uur en vrijdag 13 december van 10.00 – 13.00 uur worden weer kerstbakjes gemaakt in museum Palthehof. Er is materiaal en begeleiding aanwezig om een eigen kerstukje te maken. De bijdrage varieert van € 5,= tot € 12,=, inclusief koffie of thee, en er is ruim groen aanwezig, evenals bakjes, schaaltjes en overig decoratiemateriaal.
U kunt ook binnenlopen om in het museumwinkeltje kant-en-klare kerststukjes en kerstcadeautjes te kopen.

Kerstmarkt en speurtocht
Zaterdag 14 december nemen we deel aan de grote kerstmarkt, van 16 tot 21 uur. Op het plein staan wij met een marktkraam en het museum is gratis open voor publiek. Als extra activiteit hebben wij: De lichtjesspeurtocht door het donkere Palthebos voor kinderen tot 12 jaar. Inschrijving bij de kapschuur op het museumplein vanaf 18 uur. Daar krijgen de deelnemende kinderen een zaklampje mee om in het donkere bos naar dieren te zoeken.

Groepsbezoek
Van 16 t/m 21 december, de week voor kerst, is er de mogelijkheid om in groepsverband (minimaal 8 personen) een bezoek te brengen aan het museum. Wil je een ochtend of middag doorbrengen in een omgeving waar foto’s, films en verhalen je meenemen naar vroeger, maak dan een afspraak om samen naar het museum te komen. In overleg kunnen wij een passend arrangement samenstellen. Bijdrage € 3,50 p.p., inclusief consumptie. Museum tel. 0529-485255, beheerder tel. 06-29113344. Lees verder December activiteiten in Museum Palthehof →

De Verenigingsavond van de Historische vereniging Ni’jluusn van vrogger staat in het teken van ‘75 jaar vrijheid’.

De bijeenkomst is op 21 oktober 2019 van 19.30 tot 22.00 uur, in de zaal van de Ontmoetingskerk, Burg. Backxlaan 269. De avond is iedereen welkom. Entree € 5,-, voor leden van de vereniging is de lezing gratis.

Chris Hoogendoorn vertelt hoe hem in 2018 een oud sigarendoosje werd toevertrouwd, met daarin de laatste schamele bezittingen van een Joods gezin dat in Nieuwkoop ondergedoken had gezeten. De vraag was natuurlijk: Hoe is het dit gezin vergaan en zijn er nog familieleden te vinden om het doosje te overhandigen?

Aan de hand van beelden van foto’s en documenten vertelt Chris Hoogendoorn over zijn speurtocht van het afgelopen anderhalf jaar en de verbinding die hij daarbij vond tussen Rotterdam, Nieuwkoop en Nieuwleusen. Zijn speurtocht maakte veel duidelijk, maar er zijn ook nog steeds vragen. Daarom wil Chris Hoogendoorn de aanwezigen deze avond graag betrekken bij zijn speurtocht. Wellicht zijn er nog mensen die informatie kunnen leveren.
 
Tijdens een muzikaal intermezzo brengt de tenor Pieter Jaap Idema twee Jiddische liederen en een lied van Schubert ten gehore. Hij wordt begeleid door Hilga Noorman op de piano.

Bron: Historische Vereniging Ni’jluusn van vrogger – 11 oktober 2019

Wi’j neugt oe graag uut veur ’t feestelijk gebeur’n op 18 oktober 2019.

Dan vindt om 16.00 uur in het Grand Café van Kulturhus De Spil te Nieuwleusen de presentatie plaats van ‘Mooi Plat!’, woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen met bovendien spelen, rijmpjes, opzegversjes, voeding en gebruiken. Een prachtig boek samengesteld door Aartje Schoemaker in het dialect van Nieuwleusen.

Het boek wordt uitgegeven door de historische vereniging ‘Ni’jluus’n van Vrogger’ en de inkomsten komen ten goede aan de vereniging. Het eerste exemplaar van het boek ‘Mooi Plat!’ zal worden overhandigd aan burgemeester Erica van Lente. De zanggroep Olde Lieties kump het gebeur’n opluuster’n met ’t Ni’jluus’ns Lietien en āndre dialectvarsies en Aartje les ’n kört verhaaltien en ’n sprokien veur. Wi’j zoll’n ’t barre mooi viend’n aj koomt.

Een ieder die de taal van Nieuwleusen een warm hart toe draagt is van harte welkom bij de presentatie. Het boek is na de presentatie verkrijgbaar in museum Palthehof en de boekhandels in Nieuwleusen voor € 12,50. Tijdens de presentatie kunt u het boek voor € 10,- aanschaffen!

Bron: Historische Vereniging Ni’jluusn van vrogger – 27 september 2019

De collectie van museum Palthehof is opgebouwd aan de hand van schenkingen van leden en van de bevolking. Nog wekelijks worden wij verrast met nieuwe voorwerpen.

Maar de ruimte in het museum heeft zijn beperkingen en het magazijn was te vol. Wij zijn bezig met het fotograferen en beschrijven van de collectie. Daarbij blijkt dat er van sommige onderwerpen nogal wat dubbele of gelijkwaardige objecten aanwezig zijn. Ook zijn er voorwerpen die wij niet op een goede wijze in het museum kunnen tonen. Wij stellen de bevolking nu in de gelegenheid een goede bestemming te vinden voor de overbodige spullen of daaruit spullen voor een redelijke prijs over te nemen. De opbrengst komt ten goede aan het museum.

De ontzamelde spullen staan in de voormalige winkelruimte van Ruinemans Hobbymarkt, Burg. Backxlaan 29. U bent daar van harte welkom op woensdag 18 september, donderdag 19 september en vrijdag 20 september, steeds van 10.00 tot 15.00 uur.

Bron: Museum Palthehof – 7 september 2019

Enkele enthousiaste Union bromfiets bezitters organiseren in samenwerking met het Palthehof Museum een toertocht voor uitsluitend Union bromfietsen.

Afb.: Museum Palthehof

De Union fabriek heeft in haar ruim 100 jarig bestaan niet alleen fietsen geproduceerd maar ook bromfietsen. Hiervan is het model Boomerang in de loop van de tijd uitgegroeid tot een icoon van Nederlands bromfietsen wereld. Andere modellen waren de Roulette, Polaris, Strada en de Tourist.

De Union is failliet gegaan in 2000, het levenswerk van de oprichters de familie van de Berg ging roemloos ten onder. Om de geschiedenis van deze grootste werkgever in Nieuwleusen toch nog levend te houden willen we brommers kieken en ook nog een tocht rijden. Wij roepen dan ook iedereen op die nog een Union bromfiets in de schuur heeft staan om mee te rijden op zaterdag 13 juli.

De tocht start vanaf het Museum Westeinde 3 te Nieuwleusen en gaat via een mooie route door het Vechtdal en Reestdal en door de staatsbossen van Staphorst terug naar Nieuwleusen.
Verzamelen vanaf 09.30 en vertrek toertocht 10.30 deze is plusminus 65 km lang.

Bron: Museum Palthehof – 3 juli 2019

Op zaterdag 29 juni a.s houdt Museum Palthehof haar jaarlijkse zomerfietstocht.

Dit jaar fietsen we door de staatsbossen richting Halfweg, vandaar naar IJhorst. In KROKO MultiPunt is de koffiestop. Hier kunt u de benen strekken en het winkeltje te bekijken, voor kado’s, streekprodukten en streekkunst. Via de Wittebergen en de Zwartedennen fietsen we terug naar Nieuwleusen.

Bij Museum Palthehof bent u aan het einde van de fietstocht. Hier kunt u de tentoonstellingen bekijken. De thematentoonstelling in 2019 is ”Bedrijvigheid; handel en nijverheid”. Start vanaf 9.30 tot 13.30 bij het museum: Westeinde 3, 7711CH Nieuwleusen.

Bron: Museum Palthehof – 21 juni 2019

Nieuwleusen. De geschiedenis van de plaatselijke molens is slechts oppervlakkig bekend. Met het verschijnen in september van het boek “De molens van Nieuwleusen en hun molenaars” komt daar verandering in.

René Fokkert en Jakob de Weerd hebben een grondige studie gemaakt van de molens die in en nabij Nieuwleusen hebben gestaan. Daarbij zijn interessante zaken boven water gekomen over de zeven molens, waarvan de eerste net voor 1800 is gebouwd. Zo werd de eerste pelmolen die ons land rijk was, gebouwd in 1638 in de Zaanstreek, zo’n 300 jaar later herbouwd aan het kanaal de Dedemsvaart. Helaas kwam deze molen door brand aan zijn einde. Andere molens werden gesloopt toen het molenaarsbedrijf niet meer rendabel bleek te zijn.

Aan het boek wordt naast de molens ook ruime aandacht aan de molenaars en hun gezinnen besteed. Het is gebleken dat maar enkele ondernemende families de molenaars leverden. Zo is de familie Van den Berg behoorlijk betrokken geweest bij de molens. Uit deze familie kwam ook de Union fietsenfabriek voort. Andere families waren Muller, Van der Graaf, Van der Vegt, Stolte en natuurlijk Massier. Het rijkelijk met kleuren en zwartwit foto’s geïllustreerde boek van 160 pagina’s kost bij voorintekening € 13,00. Een exemplaar van het boek is te reserveren via molensnieuwleusen@gmail.com.

Bron: molensnieuwleusen@gmail.com – 14 juni 2019