Wordt Huize Het Laar verkocht of blijft de gemeente eigenaar?

Huize Het Laar in 2003
Foto: OudOmmen

Deze vraag heeft de gemeenteraad voorgelegd aan de Ommer bevolking, die ook gevraagd is met ideeën voor het monumentale gebouw te komen. De raad van Ommen nam bijna 90 jaar geleden het besluit om landgoed Het Laar, aan te kopen. Eigenaar Philip Dirk baron van Pallandt van Eerde had het landgoed via een publieke veiling in de verkoop gezet. Destijds voor de toenmalige burgemeester C.E.W. Nering Bögel aanleiding om het landgoed door de gemeente Ommen aan te laten kopen om zo het landgoed als één geheel voor Ommen te behouden. Baron van Pallandt werkte graag aan mee toen hij wist dat de gemeente het goed met Het Laar voor had en niet in handen kwam van speculanten.

Raad besluit tot aankoop
De Provinciale Overijsselse en Zwolse courant van toen maakte melding van de betreffende raadsvergadering: “Gisteren, 28 juli 1932, kwam de raad van Ommen in spoedeisende vergadering bijeen. Alle leden bleken tegenwoordig te zijn. Na opening der vergadering op de gebruikelijke wijze worden zonder op- of aanmerkingen de notulen der laatst gehouden vergadering vastgesteld. Op voorstel van burgemeester en wethouders wordt besloten over te gaan tot aankoop van het landgoed “Het Laar” met uitzondering van de zate „Koeksenbelt” en „Laarmanshoek”, terwijl de percelen 1, 2, en 3, gelegen tussen de boerderij van de padvinders en de weg door ’t Laar, eveneens buiten de aankoop blijven. De gezamenlijke grootte van de aangekochte gronden bedraagt plm. 54 hectare; de totale prijs f 62.000. Bij de stemming verklaren de heren Wicherson, Rovers en Klomp zich tegen aankoop, terwijl de heer Schuurman zich van stemmen onthoudt. De voorzitter spreekt de wens uit dat de uitkomst zal leren dat de raad heden een wijs besluit nam. Het doet spreker genoegen dat een grote meerderheid het voorstel van B&W hebben ondersteund. En dat de sombere gedachten van hen, die hebben tegengestemd, moge blijken niet juist te zijn geweest. Hij hoopt, dat de bloei van Ommen door dit besluit mag worden bevorderd. Spreker richt een woord van erkentelijkheid aan de Vereeniging het Oversticht, die alles heeft gedaan om deze aankoop te doen gelukken en uit zijn gevoelens van dankbaarheid aan de eigenaar baron van Pallandt voor de buitengewone wijze waarop hij heeft willen medewerken. Een aangeboden begrotingswijziging dienst 1931 wordt goedgekeurd en vastgesteld. Op voorstel van B&W wordt besloten aan H. Zandbergen te Ommen voor den tijd van drie jaren te verhuren de gemeentewoning in de Kruisstraat tegen een som van f 400 per jaar. De voorzitter brengt ter sprake enige maatregelen te nemen bij een eventuele verhuring van het Laar en zegt toe een excursie met de leden te zullen ondernemen op het aangekochte landgoed. Niets meer aan de orde zijnde, sluit de voorzitter de vergadering.”, aldus de krant van 29 juli 1932. Lees verder Raad van Ommen besluit tot behoud Landgoed Het Laar →

EERDE – Met de onthulling van een nieuwe 3D-maquette zijn donderdagmiddag 24 juni de restauratiewerkzaamheden officieel afgerond op landgoed Eerde bij Ommen. De afgelopen tien jaar heeft het landgoed een ware facelift ondergaan.

De 90-jarige Erin Oudshoorn baronesse van Palland onthult de 3D maquette van Landgoed Eerde.
Foto: Harry Woertink
Zie voor meer foto’s het album “2021 – Onthulling 3D-maquette”

Niet alleen zijn kasteel en een deel van het interieur gerestaureerd, ook in het parkbos en op het omliggende landgoed is de oude allure weer te zien en te beleven. Natuurmonumenten heeft dankzij de Nationale Postcode Loterij, Provincie Overijssel en Gemeente Ommen een impuls kunnen geven aan cultuur- én natuurwaarden op dit 18e-eeuwse landgoed.

3D-maquette
De nieuw in gebruik genomen 3D-maquette staat voor de ingang van het kasteel. De maquette is ook voelbaar is voor blinden en slechtzienden en geeft een bovenaanzicht van het symmetrische parkbos en kasteel. Via een QR-code horen geïnteresseerden het verhaal over de symmetrie op Eerde. Daarnaast is voor de ziende bezoekers een kort filmpje te bekijken van de gerestaureerde bel-etage in het kasteel. Gebiedsmanager Dirk Rota van Natuurmonumenten, wethouder Bart Jaspers Faijer van de gemeente Ommen en de 90-jarige Erin Oudshoorn baronesse van Pallandt hadden de eer om de maquette te onthullend door het weghalen van de vlag van Natuurmonumenten.

Paradijs op Eerde
Ter gelegenheid van de afronding van de restauratiewerkzaamheden heeft Natuurmonumenten bovendien een boekje met de titel “Paradijs op Eerde” uitgeven. De eerste exemplaren waren voor wethouder Jaspers Faijer en baronesse Oudshoorn. Dit boekje geeft een overzicht van al het werk dat in 10 jaar tijd is verricht en hoe de allure van weleer is teruggebracht. “Paradijs op Eerde” vertelt over de bijzondere symmetrische aanleg van kasteel en parkbos in de 18e eeuw. Verder hoe landgoed Eerde generaties lang in bezit van de familie Van Pallandt is geweest en uiteindelijk in bezit van Natuurmonumenten kwam. Lees verder Officiële eindoplevering herstelwerkzaamheden kasteel Eerde →

Kasteel Eerde stond ruim drie jaar in de steigers, zowel binnen als buiten. Uitgangspunt voor de hele restauratie was: kasteel Eerde moet geen museum worden maar een plek waar allerlei activiteiten plaatsvinden, nu en in de toekomst.

Kasteel Eerde stond ruim drie jaar in de steigers
Foto: Harry Woertink
Zie voor meer foto’s het album “2021 – Landgoed Eerde”

Natuurmonumenten handelt daarbij in de geest van baron van Pallandt en wil het fraaie landgoed en bijzondere kasteel graag delen met anderen. Het kasteel is cultuurhistorisch van belang vanwege onder meer de symmetrische indeling, de parketvloeren en marmeren vloerdelen, het beslag van deuren, de Vlaamse wandkleden en de schilderijen. Allemaal zaken die het verdienden gerestaureerd te worden en behouden te blijven, zo blijkt uit het onderzoeksrapport ‘Cultuurhistorische analyse en waardestelling Parkaanleg Kasteel’. Dit rapport is een van de belangrijkste onderzoeken voor Eerde 2020 en vormt het uitgangspunt voor het herstel van de directe omgeving van het kasteel: de tuinen en het parkbos. Het kasteel weer in oude glorie herstellen was geen eenvoudige klus. Bij een onderzoek bleek dat de conditie van de cultuurhistorisch waardevolle schilderijen veel te wensen overliet. Dit resulteerde in een grondige restauratie van ruim drie jaar waarin zowel de schilderijen als de lijsten werden gerestaureerd. Nu zijn er weer tweeëntwintig originele schilderijen te vinden in Kasteel Eerde.

Facelift interieur
Naast het herstel van de schilderijen kreeg het hele interieur een facelift. Wandbekleding, vensters en plafonds: alles werd gestript en weer opgebouwd. Het vele houtwerk en de parketvloeren zijn zorgvuldig gerestaureerd, en er is gewerkt aan de vaste inrichting zoals tafels, stoelen en vloerkleden. Ook de kleinere details werden onder handen genomen: al het 18e-eeuwse hang- en sluitwerk is weer op orde, er hangen weer prachtige koorden aan de gordijnen, oud servies staat te schitteren in de pronkkast. Een bijzondere aanvulling in het ‘nieuwe’ interieur van Kasteel Eerde is het door de kleindochter van de laatste baron van Pallandt fraai beschilderde kabinet. Wolkenpartijen sieren het plafond en de wanden zijn beschilderd met vogels in een landschap.

Nieuwbouw school
Medio jaren 70 moest de internationale school, wegens ruimtegebrek in het kasteel, noodlokalen bouwen in de voormalige oostelijke moestuin. Op die plek is in 2011 de nieuwbouw gerealiseerd. Het ontwerp is zo gemaakt dat je van bovenaf niets van het gebouw ziet. Het gebouw is als het ware uit de grond gerezen met de grasmat er nog op. De hele symmetrie van de tuinaanleg is op het dak doorgetrokken. In de perken met planten zie je de vroegere moestuin terug. Lees verder Op landgoed Eerde begint oude glorie te herleven (2) →

Het is 11 juni 1904 als “De Vereeniging tot beoefening van Overijselsch Regt en Geschiedenis” voor Ommen heeft uitgekozen als vergaderlocatie voor haar Zomervergadering.

1904 – Huize Het Laar met Orangerie. Geheel rechts de woning van de beheerder Tokvoort.
Afbeelding: OudOmmen

Al sinds 1858 houdt deze Overijsselse historische vereniging zich bezig met de geschiedenis van Overijssel. Leden van de Vereeniging komen twee keer per jaar bijeen, op de Zomervergadering en Wintervergadering. Beide keren worden hiervoor bijzondere plekken in de provincie bezocht, gecombineerd met interessante lezingen. Dit keer dus Ommen waar het familiehotel Het Laar van de familie Lokin onderdak biedt. Uit de archieven een verslag van de vergadering van toen en de historische rijtoer.

Uit historisch oogpunt belangrijk
“In de laatste jaren viel vrijwel als regel de keus op Kampen, Deventer of een der grootere Twentsche plaatsen als het ging om de Zomervakantie. Men wilde nu eens beproeven of het niet mogelijk zou zijn in den zomer bijeen te komen ook op kleinere plaatsen, die zelf of wel wier omstreken uit historisch of oudheidkundig oogpunt belangrijk zijn. Nu de spoorlijn Zwolle – Ommen gereed was, kon men zonder groot bezwaar naar Ommen de schreden richten. Er waren een 20-tal leden aanwezig, een cijfer dat voor een proef bemoedigend mag heten. De samenkomst was belegd in ’t familiehotel het Laar, nabij ’t station Ommen, ’t welk bijzonder geschikt daartoe bleek te zijn. De voorzitter, mr. R. E. Hattink, opende kort na half elf de vergadering. Na mededeeling der namen van enkele leden, die de vereeniging door overlijden of bedanken had verloren, werden een viertal nieuwe leden benoemd: de heeren Mr. P. Wildervanck de Blécourt, griffier bij het kantongerecht te Ommen; F. E. baron Mulert, kapitein-luitenant ter zee te Hellevoetsluis; J. W. Doffegnies, burgemeester van Diepenveen en A. A. Beekman, leeraar aan de Hoogere Burgerschool te ’s-Gravenhage.

Stukje historie over Ommen
Het bezoek aan de gemeente Ommen en de voorgenomen rijtoer door de omstreken hadden den heer Hoefer aanleiding gegeven een en ander over de plaats en de omgeving bijeen te zamelen, om op deze wijze de samenkomst voor de leden nog meer vruchtdragend te maken. Wij kregen een stukje historie over Ommen als plaats. De naam komt ’t eerst voor in 1133 als geslachtsnaam, terwijl hij in 1227 als plaatsnaam en in 1319 als naam van het kerspel wordt aangetroffen. In 1248 kreeg Ommen van den Bisschop stadsrechten. De historie van Ommen is, zooals het met de meeste steden het geval is geweest, een aaneenschakeling van gevechten, brandschattingen, van rampen door ’t vuur of door stroopende benden veroorzaakt, van herstel door de energie van de ingezetenen of door de hulp van machtige bondgenooten. In 1332 werd het door de heer Van Voorst en Van Rechteren verbrand terwijl de overwinnaars zorgden, dat de wallen werden opgeruimd. In 1386 waren de vestingwerken hersteld. Lees verder Familiehotel Het Laar in 1904 vergaderplek voor Regt en Geschiedenis (1) →