Categorie archief: Oorlog en Bevrijding

Herdenkingsmonument onthuld voor Joods Ommen

Oorlog en Bevrijding

Onder grote belangstelling is vanmorgen in Ommen een bijzonder Joods herdenkingsmonument onthuld.

Burgemeester Tjeerd van der Zwan en opperrabbijn Binyomin Jacobs bij het herdenkingsmonument op de Varsenerpoort.

Synagoge
De onthulling werd verricht door opperrabbijn van Joods Nederland, Binyomin Jacobs samen met waarnemend burgemeester Tjeerd van der Zwan. Het gaat om een stalen herdenkingsteken als blijvende herinnering aan de Joodse inwoners van Ommen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gedeporteerd en vermoord. Het nieuwe gedenkmonument staat tegenover de plek waar ooit de synagoge van Joods Ommen heeft gestaan, de tegenwoordige Varsenerpoort.

Lees verder Herdenkingsmonument onthuld voor Joods Ommen →

Vernieuwd monument moet geschiedenis van de droppings in Stegeren beter zichtbaar maken

Oorlog en Bevrijding, Uncategorized

Het 4 mei herdenkingsmonument in Stegeren wordt vernieuwd.

PB Stegeren/Junne voorzitter Frits Welink bij het gedenkmonument op 4 mei 2020 tijdens dodenherdenking.

Salland
Op initiatief van Plaatselijk Belang Stegeren/Junne is een nieuw Cortenstaal monument ontworpen als vervanging van de in 1985 aan de Stegerdijk geplaatste veldkei. De bedoeling is om het nieuwe monument binnenkort te plaatsen. Op initiatief van “De Darde Klokke” werd in 1985 aan de Stegerdijk in Stegeren de huidige gedenksteen geplaatst. Zie foto. De tekst op de gedenksteen is veelzeggend: “Afwerpterrein Stegeren 1944-1945. In dankbare herinnering aan de verzetsgroep “Salland” gedragen door de steun en zwijgzaamheid van de bevolking. 4 mei 1985” . Burgemeester en wethouders steunen het PB Stegeren/Junne initiatief met een financiële bijdrage van 13.460 euro. “Het vernieuwde monument maakt de geschiedenis van de droppings in Stegeren beter zichtbaar en heeft een educatieve- en participatieve functie” aldus het college in de toezegging aan de initiatiefnemers.

Lees verder Vernieuwd monument moet geschiedenis van de droppings in Stegeren beter zichtbaar maken →

Nooit meer Auschwitz

Oorlog en Bevrijding

OMMEN – Met een stille tocht wordt op maandag 27 januari in Ommen stilgestaan bij de slachtoffers van de Holocaust.

De Joodse familie Vomberg uit Ommen voordat ze zijn vermoord op 14 mei 1943 in Sobibor.
Zie voor meer foto’s het album “Joodse families”.

Auschwitz
Het is 27 januari 80 jaar geleden dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd van de Duitse bezetting. Deze dag is het de (internationale) Holocaust Memorial Day. Ook in de gemeente Ommen heeft de Holocaust diepe wonden achtergelaten. Een groot deel van de Joodse inwoners is tijdens de Tweede Wereldoorlog weggevoerd en heeft de oorlog niet overleefd. Daarom ook dat maandag letterlijk en figuurlijk stil wordt gestaan bij de slachtoffers van de Holocaust in het algemeen en de Ommer slachtoffers in het bijzonder.

Voormalige synagoge

Lees verder Nooit meer Auschwitz →

Holocaust Memory Day – gedicht Evalien de Levie (1932-1942)

Oorlog en Bevrijding

Ieder jaar wordt rond 27 januari stilgestaan bij de slachtoffers van de Holocaust.

Evalien de Levie
Zie voor meer afbeeldingen van Joodse families in Ommen het album “Joodse families”.

Op 27 januari 2025 is het 80 jaar geleden dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz, hét internationale symbool van de Holocaust, werd bevrijd. Op 1 november 2005 riep Kofi Annan, toenmalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de bevrijdingsdatum van Auschwitz, 27 januari 1945, uit tot een dag van herdenking: The Holocaust Memorial Day. Wereldwijd worden de slachtoffers herdacht van de Holocaust en van andere genocides. Auschwitz is uitgegroeid tot universeel symbool voor de massavernietiging van onschuldige burgers. Rondom deze dag worden in Nederland door vele organisaties activiteiten georganiseerd.

Auschwitz
Auschwitz is een van de meest beruchte concentratiekampen uit de Tweede Wereldoorlog. Naar schatting zijn hier anderhalf miljoen mensen vermoord, daarvan waren 1,1 miljoen Joden. Vanuit Nederland werden meer dan 60.000 Joden, 245 Sinti en Roma, enkele tientallen verzetsstrijders en Jehova getuigen naar Auschwitz gedeporteerd. Minder dan 900 van deze mensen overleefden Auschwitz-Birkenau. Op 3 oktober 1942 begon de deportatie ook voor de 27 Ommer Joodse stadgenoten. Die dag werden er eveneens 96 Joodse mannen uit werkkamp Arriën op de trein gezet.

Lees verder Holocaust Memory Day – gedicht Evalien de Levie (1932-1942) →

Stille tocht langs huizen van Joodse slachtoffers Holocaust, maandag 27 januari

Oorlog en Bevrijding, Uncategorized

Met een stille tocht langs de huizen van de Joodse slachtoffers wordt maandag 27 januari een Holocaust herdenking gehouden.

Foto uit 2020 van een stille Holocaust herdenkingstocht.

Stolpersteine
Het verzamelen voor de stille omgang is om 18.50 uur bij de voormalige synagoge van Ommen op de hoek van de Varsenerpoort en de Middenstraat. Om 19.00 uur begint de herdenking met het voordragen van een gedicht. Aansluitend vindt een lopende rondgang plaats langs de voormalige woningen van de Joodse inwoners. Ter nagedachtenis aan deze bewoners zijn een aantal jaren geleden Stolpersteine geplaatst in de stoep voor de betreffende huizen. Hier wordt stil gestaan en de namen van de voormalige bewoners opgelezen.

Lees verder Stille tocht langs huizen van Joodse slachtoffers Holocaust, maandag 27 januari →

4 mei herdenking in Ommen op film

Harry Woertink, Oorlog en Bevrijding

De 4 mei herdenking van 2022 is op film vastgelegd.

Link naar het album “Dodenherdenking 2022” met o.a. de video.

Het gaat om een initiatief van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en het Nationaal 4 mei comité. De film is gemaakt door de Amsterdamse Filmstichting. Hierbij waren rollen weggelegd voor plaatsgenoten Corine Aalvanger (visual artist), Marith Mellema (scholiere van het Vechtdal College), Klazien Wienen (4 mei comité) en Harry Woertink (historie).

Immaterieel erfgoed
De organisatie van de jaarlijkse 4 mei herdenking in Ommen is een aangelegenheid van het plaatselijke 4 mei comité. Het Nationaal Comité heeft het KIEN voorgedragen de herdenking in Ommen op film op te nemen. Het Kenniscentrum helpt beoefenaars van immaterieel erfgoed met het borgen (ontwikkeling, promoten, doorgeven) van hun immaterieel erfgoed, onder andere door de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Daarnaast werkt het Kenniscentrum aan kennisontwikkeling ten behoeve van de praktijk van borging van immaterieel erfgoed. Daaronder vallen ook de jaarlijkse activiteiten op 4 en 5 mei.

De in 2022 in Ommen gemaakte film betreft een reportage van 10 minuten. Zie voor de 4 mei herdenking 2022 ook: Dodenherdenking Ommen: “Veiligheid, vrede en vrijheid niet vanzelfsprekend”

Redactie OudOmmen.nl

Ommen en de Tweede Wereldoorlog (3)

Harry Woertink, Oorlog en Bevrijding

Engels vliegtuig stort neer in Arriërveld – “Zij gaven hun leven voor onze vrijheid”.

De vier oorlogsgraven van de Engelse vliegers op de begraafplaats aan de Hardenbergerweg
Zie ook het album “2e Wereldoorlog” met diverse sub-albums (ca. 750 afbeeldingen en documenten).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog stortte op een weiland in het Arriërveld een Engels vliegtuig neer en kostte vier bemanningsleden het leven. Zij gaven hun leven voor onze vrijheid. De viermotorige Stirling-bommenwerper had zijn bombardement op Duitsland voltooid en was op weg naar huis toen het op 20 juni 1942 werd getroffen door een aanval van een Duitse nachtjager. Het vliegtuig kwam terecht in het weiland naast de boerderij van M. Kroese. De vier Engelse vliegers hebben hun laatste rustplaats gevonden op de begraafplaats in Ommen.
In het vliegtuig zaten de volgende acht RAF-bemanningsleden:
James Harold Bailey, 26 jaar, sergeant
Arthur Buckley, 23 jaar (gedood); sergeant
Peter Nixey, 22 jaar (gedood); squadron leader
Carman Douglas Noble, flying officer
Lewis Ross Burgin, 28 jaar, Robert McDonald, sergeant
Douglas Archer Melville (gedood); sergeant (Canadees)
Robert McDonald Mitchell; flying officer (Canadees)
Wilfred Ernest Pearson, (gedood); sergeant

Brandend neergestort
Zes bemanningsleden wisten eruit te springen voordat het vliegtuig neerstortte in het Ommer buitengebied Arriërveld. De 22-jarige piloot Peter Nixey en de 23-jarige Arthur Buckley schutter in de bovenste middelste toren stierven in het vliegtuig. Nog twee bemanningsleden overleven de crash niet. Toen het brandend vliegtuig was neergestort verzamelden omwonenden haastig de lichamen voordat de Duitsers ter plaatse kwamen. Een van hen die de vliegeniers hielp werd hiervoor later zelfs opgepakt en vastgezet op het Duitse gevangenkamp Erika, waar hij werd geslagen en al zijn tanden uitgeslagen. Vervolgens werd hij gedwongen een kuil te graven, waar hij als deel van zijn straf zes dagen lang gehurkt moest leven, met een rooster erop. Lees verder Ommen en de Tweede Wereldoorlog (3) →

Ommen en de Tweede Wereldoorlog (2)

Harry Woertink, Oorlog en Bevrijding

De bevrijding van Ommen kostte tijdens een schermutseling met de Duitse vijand twee Canadese militairen het leven.

De Staghound die door een vijandelijke Pantzerfaust is getroffen, waarbij de inzittenden werden gedood.
Zie ook het album “2e Wereldoorlog” met diverse sub-albums (ca. 750 afbeeldingen en documenten).

Dat gebeurde op 6 april 1945, enkele dagen voordat Ommen echt werd bevrijd. Op de Stationsweg, ter hoogte van waar toen bakker Hengelaar was gevestigd, werd een Staghound door een vijandelijke Pantzerfaust getroffen, waarbij de inzittenden George Thomas Wilson en Gerald Wilfred Soanes werden gedood. Ommen werd uiteindelijk op 11 april 1945 bevrijd en Lemele een dag eerder.

Canadese legertroepen
In het voorjaar van 1945 waren het overwegend Canadese legertroepen die na vijf jaar van onderdrukking zorgden voor de bevrijding van Noord- en Oost-Nederland. Het D-squadron maakte vrijdag 6 april 1945 gebruik van de nog intact zijnde brug in Vroomshoop en bevrijdde in de loop van de voormiddag Den Ham. Vervolgens werden de bossen onder Eerde verkend. Er werd menigmaal slag geleverd met de vijand waarbij een Staghound verloren ging. Het Regiment zette zijn operaties voort in de richting van de Vechtbrug bij Ommen.

Vervolgens doet zich dan op de Stationsweg het gruwelijk drama voor waarbij de twee Canadese soldaten omkomen. Luitenant George Thomas Wilson (24) kwam uit Winnipeg Manitoba Canada en was ten tijde van zijn overlijden getrouwd met Shelia May Wilson. De 22-jarige Trooper Gerald Wilfred Soanes werd geboren op 2 juli 1922 als zoon van Simon en Helen Soanes. Hij werkte eerst als leerling galvaniseerder bij de Hudson Bay Mijn en Smelterij in Flin Flon, Manitoba voor hij zich op 26 juni 1941 als militair meldde. De overige inzittenden van de Staghound, de schutter Trooper D. D. Montgomery, bestuurder Trooper John E. Harkins en de boordschutter en ook tweede bestuurder Trooper H.B. Loker worden door Duitse militairen krijgsgevangen gemaakt. Bij deze aanval brandde ook hotel Paping af.

10 april 1945
Inmiddels wordt op 10 april Lemele bevrijd. Helaas moet hierbij de 32-jarige Hendrik Kleinlugtenbeld uit Dalmsholte het leven laten als hij dodelijk getroffen wordt door een kogel terwijl hij op het land aan het werk is. Om de geallieerde opmars te vertragen, plaatsen de Duitse soldaten bommen onder bruggen. Ook onder de Vechtbrug en onder de duiker van het Ommerkanaal bij de Hardenbergerweg worden bommen gelegd. Lees verder Ommen en de Tweede Wereldoorlog (2) →

Ommen en de Tweede Wereldoorlog (1)

Harry Woertink, Kamp Erika, Oorlog en Bevrijding

Op 10 april 1946 – één jaar na de bevrijding van de gevangenen van het concentratiekamp “Erika” – organiseerden de oud-gevangenen een reünie.

10 april 1946. Burgemeester C.E.W. Nering Bögel legt een krans bij het zojuist onthuld gedenkmonument op de Besthmenerberg ter herinnering aan de slachtoffers van kamp Erika.
Zie ook het album “2e Wereldoorlog”

Het hoogtepunt van deze reünie was de onthulling van het gedenkteken, dat ter nagedachtenis aan de gevallen makkers werd opgericht bij de toegangsweg naar het kamp op de Besthmenerberg, vlak bij de bekende ”Steile Oever” aan de weg Ommen-Den Ham. Ruim 600 oud-gevangenen kwamen af op deze bijeenkomst om de nagedachtenis van hun gevallen lotgenoten te eren en een monument te onthullen. De burgemeester van Ommen, de heer C.E.W. Nering Bögel, plaatste een krans bij de voet van het gedenkteken met de tekst: “Ter nagedachtenis aan onze gevallen kameraden”. Na de sobere plechtigheid werd langs het monument gedefileerd.

De Knackers
Door hun bewakers werden deze gevangenen ook “De Knackers” genoemd een scheldnaam voor luis of parasiet. Gedachtig het voorbeeld van de geuzen die een even benarde tijd hebben doorstaan hebben de oud-gevangenen dezen naam als erenaam gekozen. Na een mars door het vriendelijke stadje trokken de reünisten naar kamp Erika. Hier wachtte echter een grote teleurstelling. Hun kamp waarin thans de handlangers verbleven om te peinzen over hun verraad moest op last van hogerhand gesloten blijven. Zij werden nu verzameld in een grote tent nabij de ingang waar zij werden verwelkomd door de heren Nering Bögel en K. Seinen uit De Krim de ziel van het Erika-trio, die het initiatief nam. Als eerste werd onder algemene instemming besloten een telegram van hulde en trouw te zenden aan H. M. de Koningin.

Ter nagedachtenis van onze gevallen makkers 1940—1945
De heer K. Seinen sprak een kort openingswoord, waarna korte bevelen weerklonken. De soldaten presenteerden het geweer, terwijl de burgemeester van Ommen het monument onthulde en een krans legde. Ook door ex-gevangenen werden kransen gelegd aan de voet van een eenvoudig monument dat het opschrift draagt: „Ter nagedachtenis van onze gevallen makkers 1940—1945. De oud-gevangenen van Erika. 10 april 1946.” Lees verder Ommen en de Tweede Wereldoorlog (1) →

Oud legermateriaal doet Ommen aan

Harry Woertink, Oorlog en Bevrijding

OMMEN – Veel militair vertoon kwam er vandaag aan te pas bij de slotmanifestatie “Ommen meer dan 75 jaar vrijheid”.

Pontonbrug over de Vecht.
Foto: Harry Woertink
Zie ook het album “2022 – ‘Ommen meer dan 75 jaar vrijheid’”

Een re-enactment groep van ongeveer 170 personen bivakkeerden het hele weekend aan de Vecht in Ommen. Alsof de bevrijders van de Tweede Wereldoorlog voor even weer in Ommen waren teruggekeerd.

Ongeveer 50 legervoertuigen met onder andere MB Jeep – Bedford QLD – DodgeWC 52 – Sexton – GMC CCKW en een Bren Carrier zochten Ommen op. Ook een kampement aan de oevers van de Vecht en een pontonbrug over de Vecht ontbraken niet. Een lange colonne van militaire voertuigen maakte een rondrit door de wijde omgeving van Ommen en verbleven na de rit in centrum van Ommen. Het publiek genoot van het vele machtsvertoon.

Armyshow
In het centrum werd een “Armyshow” opgevoerd onder de naam Sergant Wilson’s Armyshow. Vechtdal Veteranen uit het Vechtdal waren deze dag te gast op het gemeentehuis waar burgemeester Hans Vroomen hen ontving. De dag wordt afgesloten met een buitenconcert van de Fanfare Bereden Wapens.

Bron: Harry Woertink – 2 juli 2022