Als het inwonertal van Beerzerveld zich eind 1800 uitbreidt is er behoefte aan lager onderwijs in het kanaaldorp. Voor die tijd ging het dan om openbaar onderwijs.

De openbare school bij de scholle in Beerzerveld in 1957.
Zie voor meer foto’s het album “Beerzerveld”.

Beerze had toen al een openbare school. De burgemeester van Ambt-Ommen roept via een advertentie sollicitanten op voor de functie van hoofdonderwijzer. Van de tien sollicitanten komen er uiteindelijk drie opdagen. Een examen komt er aan te pas om meester H. ter Beek uit De Velde in 1871 als zodanig aan te stellen. Hij krijgt hiervoor een jaarwedde van 450 guldens en dat is inclusief vrij wonen en tuin.

Openbare school wordt huisartsenpraktijk
Op 4 april 1871 wordt de bouw van een nieuwe school en onderwijzerswoning gegund aan R. Brinkhuis, timmerman in Stad-Ommen voor f 5699,-. De 20 are grond aan het Overijssels Kanaal die hiervoor nodig is kan gekocht worden van de heren Ter Windt en Arntz 20 are voor f 20,- totaal. Op aandringen van de raad moet burgemeester Bouwmeester zich persoonlijk op de hoogte te stellen van de vorderingen die de aannemer maakt met de bouw, of eigenlijk niet maakt. Hij blijkt zich niet te houden aan de datum van de overeengekomen oplevering. Eind 1871 kan uiteindelijk toch een mooi en nieuw schoolgebouw in gebruik worden genomen. De school is gelegen bij de “scholle” over het kanaal aan de Oosterweg/hoek Stenendijk. Veel later wordt de drijvende houten brug als oeververbinding vervangen voor een vaste brug. Dankzij uitbreiding van het aantal leerlingen kan in 1886 een tweede onderwijzer worden aangesteld in de persoon van de heer Arends. Na het vertrek van het eerste hoofd Ter Beek in 1898 wordt Arends hoofd. De school uit 1871 voldoet veel later niet meer aan de eisen. Op 26 augustus 1921 wordt de bouw van een nieuwe school aanbesteed. Aannemer G. Eppink uit Coevorden krijgt deze klus voor f 28.050,-. De levering van schoolbanken en ander meubilair wordt uitgevoerd door Jacques en Zonen uit Steenwijk.

De school heeft in de loop van de jaren stormen moeten overwinnen als het gaat om opheffing als gevolg van te weinig leerlingen. Door de komst in 1907 van een nieuwe gereformeerde school aan de overkant van het kanaal en als in 1924 er ook een hervormde school komt heeft de openbare school te kampen met stevige concurrentie. De hervormde school vestigt zich in een deel van de nog vrij nieuwe openbare school. De openbare school komt telkens in protest als sluiting dreigt. En met succes. Een klein deel van de gemeenteraad wil de school behouden en voert een proces tot aan de Kroon met behoud van de school. Bij sluiting zouden andere openbare scholen op te grote afstand van Beerzerveld komen te liggen. Openbaar vervoer was er niet. Bovendien was het bezwaar dat de kinderen ‘een kale vlakte’ zouden moeten passeren als ze elders naar school moeten. De strijd om het behoud hield gedurende het bestaan maar aan. Hetzelfde lot overkwam meer (openbare) scholen in de buurtschappen en niet alleen die in Ommen.

In 1957 verhuisde de openbare school van de Oosterweg naar de van Alewijkstraat (genoemd naar de oprichter van de hervormde kerk in Beerzerveld). Gelegen midden in de woonwijk kan een nieuw schoolgebouw in gebruik genomen worden. Naast de school, op de hoek aan de Oordtstraat, is men dan nog bezig met de bouw van een nieuwe hervormde school. Helaas voor het openbaar onderwijs in Beerzerveld wordt 1997 een rampjaar. Na maar liefst 126 jaar openbare school Beerzerveld is er dan geen bestaansrecht meer en moet de school de deuren sluiten, voor goed. Het leeggekomen schoolgebouw wordt vanaf dat moment in gebruik genomen als huisartsenpraktijk voor Beerzerveld.

Gereformeerde school wordt CBS de Schakel
Kinderen uit Beerzerveld die naar een gereformeerde school gingen deden dat tot begin 1900 te voet in Vroomshoop. Dat gold overigens ook om daar de gereformeerde kerk te bezoeken. Tot 1907. Dan wordt aan het kanaal, aan de Westerweg, een nieuwe gereformeerde school gebouwd. Deze school had eerst twee, later drie lokalen aan de straatkant. Zolang er nog geen hervormde school was bood de school ook onderdak aan de leerlingen van hervormde huize. De eerste bovenmeester was de heer Dijkstra. In 1933 tot zijn afscheid in 1961 opgevolgd door Tjalling van der Veen. Tot 1967 heeft de school het aan het kanaal als school volgehouden. In 1968 wordt op de Beerzerhaar 5a een nieuwe school onder de naam basisschool “De Schakel” geopend. Op een plek tussen Mariënberg en Beerzerveld, zodanig gekozen dat de school voor leerlingen van de gereformeerd vrijgemaakten in Mariënberg niet te ver weg is. Toen echter in 1968 een gereformeerd-synodaal schoolhoofd wordt benoemd is dat aanleiding tot een uittocht van de vrijgemaakten naar een eigen school in Mariënberg, die in 1964 van start was gegaan. De oude school met meesterswoning aan de Westerweg staat er nog. De school doet nu dienst als werkplaats van een bouwbedrijf.

Hervormde school wordt PCBS de Hoekstee
In 1922 wendde de hervormde schoolvereniging Beerzerveld zich tot de gemeenteraad van Ambt-Ommen met het verzoek om schoolruimte beschikbaar te stellen voor de vestiging van een hervormde school in Beerzerveld. Een lijst met 60 namen van kinderen wordt overgelegd die lessen op de nieuw te starten school willen gaan volgen. Tevens wordt de vraag gesteld of de openbare school geen twee van de drie lokalen kan afstaan. Resultaat is uiteindelijk dat de openbare school ruimte in moet leveren om leerlingen van hervormde huize te kunnen huisvesten. Op 1 oktober 1924 betrekt dan de hervormde school twee lokalen van de openbare school. De jonge leerlingen komen onder de hoede van juffrouw Berkenbos en de groteren bij het hoofd meester Rijks. Het schoolplein is sinds de komst van de hervormden in tweeën gedeeld: de “openbare” kinderen vóór de school en de “bijzonderen” erachter.

Door de jaren heen gaat de onderhoudstoestand van de school sterk achteruit. Vooral na de oorlog was de toestand bijna onhoudbaar. Vanaf 1953 liggen bouwplannen op tafel voor een nieuw schoolgebouw met de grote vraag voor de hervormden het gebouw zelf in eigendom te nemen of door de gemeente. Ook moet de vraag beantwoord worden of openbaar en hervormd weer in één gebouw moeten. Het schoolbestuur voelde er niet veel voor, maar als het niet anders kan dan alleen met een aparte ingang en een hoge schutting tussen de schoolpleinen.

In 1954 komt een noodschool gereed achter de oorspronkelijke openbare school in afwachting van de bouw van en nieuwe school in de woonwijk van Beerzerveld. Na veel gehakketak met de gemeente en geharrewar onderling komt het er toch van: een nieuwe hervormde school én een nieuwe openbare school. De hervormden aan de Oordtstraat en de openbaren aan de van Alewijkstraat. De officiële opening van de hervormde school vindt plaats op 22 oktober 1958 en wordt verricht door de burgemeester in tegenwoordigheid van onder andere architect Reitsma en aannemer Regeling. Het oude schoolgebouw aan de Oosterweg/hoek Stenendijk wordt uiteindelijk afgebroken. Op de plek waar de oude school heeft gestaan is niets meer dat herinnert aan de schoolperiode 1871-1957/58. De school en meesterwoning zijn begin jaren zestig van de vorige eeuw afgebroken voor de komst van een nieuwe woning die thans aan het oog onttrokken wordt door een metershoge heg en coniferen. De nieuwe brug over het kanaal is van 2013 en kreeg de naam “Nije Schollebrug”.

Zie voor meer informatie over Beerzerveld het artikel: “Beerzerveld is vanouds een veengebied”.
Meer over de openbare lagere school: “Wetenswaardigheden uit het archief: Openbare lagere school in Beerzerveld”.

Bron: Harry Woertink – 20 december 2018