Ommen historisch belicht (11) Eiertikken eeuwenoud Ommer folklore

Eiertikken is een Ommer folklore die altijd op Paasmaandagmorgen wordt gehouden. De locatie is de Markt rondom het Vechtpodium. Iedereen die zin heeft om vrolijk een eitje te tikken tegen elkaar komt naar deze jaarlijkse paastraditie. Niet echt om van je medespeler te winnen, maar veel meer om elkaar weer terug te zien op dit voor Ommen traditioneel paasgebeuren.

medium
1960. Eiertikken bij het gemeentehuis/hoek Markt-Brugstraat.
Zie voor meer afbeeldingen het album “Eiertikken“.

Op de Markt
Het pleintje op de Markt bij het Vechtpodium is goed voor “ouderwetse” gezelligheid. Honderden (oud) Ommenaren en toeristen duelleren met elkaar met in hun knuisten een ei. Scherp op scherp, stomp tegen stomp gaat het dan met de bedoeling om het ei zo lang mogelijk heel te houden.

Voor jong en oud
Het is de Ommer familie Martens die samen met de historische vereniging Gemienschop van Oll Ommer dit jaarlijkse volksvermaak overeind weet te houden. Ze posteren zich dan op het marktplein met de tot de rand toe gevulde kisten met gekookte eieren. Het eiertikken is een mooi evenement voor jong en oud.

Tot de zeventiger jaren van de vorige eeuw werd er getikt voor het gemeentehuis aan de Markt. Met de aanleg van de nieuwe Vechtbrug in 1969 werd het evenement verplaatst naar het Kerkplein. Maar sinds 2016 is het evenement weer terug op de Markt. De familie Martens kookt de eieren voor het paasweekeinde in een oude kookpot. Alle eieren worden één voor één gekeurd voordat ze in het kokende water belanden. Het koken gebeurt in een jutezak. Na ongeveer twintig minuten wordt de zak met eieren er uitgehaald.

Speciaal kleurtje
Om te voorkomen dat de deelnemers aan het eiertikken hun eigen eieren meenemen krijgen de eieren een speciale kleur door een natuurlijk onschadelijk tropisch stofje aan het kookwater toe te voegen, die alleen de familie Martens bekend is. Als de gekookte eieren uit de fornuispot gaan worden ze nog weer uitgezocht want er mag geen enkel barstje inzitten. De eieren zijn na gebruik bij het tikken nog heel goed eetbaar. Dat komt omdat ze heel secuur gekookt worden: niet te hard, niet te zacht.

Familie Martens
De Ommer familie Martens zorgt al generaties lang voor het koken en verkopen van de eieren. Het eiertikken is dan ook levend erfgoed die overgaat van generatie op generatie. Gerrit Jan Martens zorgde ervoor dat begin 1900 het eiertikken met Pasen een populair spel werd in Ommen. Het ging toen meer om de knikkers dan om het spel. Met een mandje vol gekookte eieren in de aanslag wachtte hij bij de Vechtbrug voorbijgangers op. Zijn eieren werden vervolgens gebruikt om met elkaar een eitje te tikken. Het handeltje ging over van vader op zoon. Ook op Gerard Martens, de derde generatie Martens; hij was van jongs af aan de motor en drijfveer achter deze mooie traditie. Gerard hield op zijn knieën het met sprokkelhout verhitte kookwater perfect op temperatuur zodat iedereen met de mooiste eitjes konden tikken. Na het overlijden van Gerard ging het over op diens zoon Erwin, de vierde generatie Martens. Hij weet zich inmiddels gesterkt door een volgende generatie in de persoon van Vincent en Madelaine Martens.

Gemienschop van Oll Ommer
In de oorlogsjaren lag het eiertikken bijna stil. Pas in 1952 werd de traditie weer nieuw leven ingeblazen. Dat was mede te danken aan de Gemienschop van Oll Ommer die garant staan voor dit paasevenement. Dat houdt in dat wanneer door slecht weer de familie Martens met de eieren blijft zitten, Oll Ommer de gemaakte kosten voor haar rekening neemt. De tijd en het werk van het koken neemt de familie Martens voor lief.

Tekst: Harry Woertink – Foto’s: collectie OudOmmen.nl


Eerdere afleveringen uit de reeks: Ommen historisch belicht

Plaats een reactie