In Lemele staat nog een houten tbc-huisje in een tuin aan de Kerkweg.

Het tbc-huisje in Lemele.
Foto: Harry Woertink
Zie ook foto 2.

Het huisje is op dit moment in gebruik als tuinhuisje en gelukkig niet meer waar het ooit voor is bedoeld: verpleging van een tbc-patiënt. Tbc was vroeger volksziekte nummer 1.

Frisse lucht
De enige remedie die van oudsher bekend was: haal de patiënt uit zijn donkere, vochtige huis, geef hem goede voeding en frisse lucht. De zieke werd verplaatst naar een tbc-huisje, een klein houten huisje met veel glas en grote deuren, die altijd open stonden. Ze konden bij een kruisvereniging of bij een sanatorium geleend, gehuurd of gekocht worden. De huisjes waren op een stalen onderstel met massieve wielen gemonteerd, zodat ze met de zon meegedraaid konden worden. Ze hadden twee openslaande deuren en in beide zijwanden ramen die tegenover elkaar open konden voor ventilatie. Het huisje werd in de tuin van de patiënt zelf of van diens familie gezet. Vaak lagen patiënten maanden of zelfs jarenlang in het huisje. De zieke lag dag en nacht, zomer en winter in zijn kleine huisje, dat kon maanden, maar ook jaren duren. Eén keer per dag kwam een zuster langs voor de medische verzorging en de familie deed de rest. Het kwam voor dat de wat meer welgestelden zo’n draaiend huisje lieten ontwerpen door een architect en/of lieten bouwen door de dorpstimmerman, waardoor er vaak kleine juweeltjes ontstonden.

Sanatorium Krönnenzommer
Ook was verpleging mogelijk in een sanatorium, bijvoorbeeld in het vroegere sanatorium Krönnenzommer in Hellendoorn. In sanatoria heerste en streng regime van absolute bedrust, reinheid, regelmaat en vooral frisse lucht. Sanatoria waren echter vaak te duur voor arme patiënten, en familiebezoek was moeilijk. Daar werd wat op gevonden: het tbc-huisje. Door de komst van goede medicatie werden TBC-huisjes overbodig en in gebruik genomen als tuinhuisje zoals ook in Lemele.

Bron: Harry Woertink – 19 februari 2022