Een van Ommens meest populaire figuren was indertijd Hendrik Luttekes (1 juli 1889-11 december 1955). Hendrik was ambachtelijk smid en daarom bij de meesten beter bekend als “De smid”, “Smidje” of in het dialect “Smidtie”.

Hendrik Luttekes in de reeks ‘Canon van de Ommer’.
Afbeelding: OudOmmen
Zie ook het album “12. Hendrik Luttekes”, de verzamelplek voor alles over Hendrik Luttekes.

Luttekes had zijn bekendheid op meerdere vlakken te danken. In de eerste plaats was dat om zijn vakmanschap als plaatselijk smid, maar misschien nog wel meer voor zijn inzet voor muziekvereniging Crescendo. Als kleine man was Luttekes voor Crescendo des te meer “de grote man”. Als je het over Crescendo had, dan had je het over Smidje. Hij was een van de oprichters en ook lange tijd voorzitter van de Ommer muziekvereniging. Bij afwezigheid van de dirigent trad hij als plaatsvervanger op. Verder ging van Luttekes het initiatief uit tot het plaatsen van een vaste muziektent op de Markt. Grote faam genoot hij als organisator van festiviteiten op Pinkstermaandag, waarvan de baten ten goede kwamen aan Crescendo. Ook had Luttekes zitting in het comité ter gelegenheid van de viering van Ommen 700 jaar stad in 1948.

12 Aambeeldslagen
Door zijn grote bekendheid werd Luttekes door de Bond van Smedenpatroons aangewezen om als vertegenwoordiger van Overijssel voor de radio op te treden op 31 december 1950. Het oude jaar werd uitgeluid met 12 aambeeldslagen uit smederijen in Nederland. Na elke slag sprak de betreffende smid een nieuwjaarswens uit. Voor Ommen kon dat voor smid Luttekes niet anders zijn dan de Ommer groet in het dialect: “’t Giet ow goed bi’j al wa’j doet – ’t Volk van Ommen”.

Galanterieën
De familie Luttekes woonde aan de Brugstraat 33 in Ommen (tegenwoordig Broekenhuis). Het pand had twee deuren aan de straatkant: een voor de smederij en een winkeldeur voor galanterieën met potten, pannen, speelgoed en snuisterijen, maar ook haarden, kachels en fietsen. Kinderen uit Ommen vergaapten zich vaak aan het mooie speelgoed wat uitgestald lag achter het winkelraam. Hendrik Luttekes was ongetrouwd, evenals zijn broers Jan en Ap. Op hetzelfde adres woonde ook zuster Dina. Jan Luttekes was fietsenmaker en blies ook zijn partij bij Crescendo. Als venter ging Ap (Albertus Johannes) Luttekes dagelijks met paard en wagen de boer op voor bakker Makkinga. Dina Luttekes bestierde de winkel en trouwde met Klaas Klosse, die in dienst was bij zijn zwager Derk Luttekes, die een garagebedrijf had aan de Stationsweg. Uit hetzelfde huis kwam ook Johan Luttekes (30 augustus 1899-8 juni 1955), die met Geertruida Vlastuin trouwde.

Smederij
Zoals eerder gezegd was Hendrik van beroep smid. Was hij niet in de smederij dan was het smidswerk in goede handen van knecht Willem Seinen. De smederij had Hendrik in 1932 overgenomen van zijn overleden vader Joannes Luttekes, die sinds 1899 met een smederij aan de Grootestraat was gevestigd dat later het adres Brugstraat 33 kreeg. De smederij was er in 1850 al op dit adres.

Crescendo
Bijna 48 jaren gaf Hendrik hij al zijn krachten aan Crescendo, waarvoor hem niets te veel was. Crescendo werd een deel van het leven. Helaas is Hendrik Luttekes niet oud geworden. Na een langdurige ziekte overleed hij op 66-jarige leeftijd op 11 december 1955 in het ziekenhuis in Zwolle. Met het verscheiden van de heer Luttekes ging een geziene figuur heen, die steeds voor de gemeenschap op de bres stond.

Brugstraat 33
Het pand Brugstraat 33 is in 1958 door de familie Luttekes verkocht aan Henk Makkinga en Niesje Kikkert die er een wol- en naaimachinezaak begonnen. In het huis ernaast was een smederij en ijzerwinkel van Klomp gevestigd met aan de Bermerstraat de ingang naar de smederij. Bij het afbreken van het pand van Klomp kwam in de muur van het Luttekeshuis in de tussen liggende steeg een klein nisje voor de dag. Destijds is dat nisje op initiatief van de Stichting De Darde Klokke hersteld. Het vermoeden is dat in dit nisje ooit een beeldje heeft gestaan. [redactie OudOmmen: zie “DDK No.191, pag.11, 2019“]

Bron: Harry Woertink – 14 april 2021