De Regge ontspringt in de nabijheid van Diepenheim en mondt uit in de Vecht bij Ommen. Door de Regge had Twente een belangrijke verbinding met de Hanzesteden Zwolle en Kampen.

Een barak met de naam “Wolfskuil Ommen” is één van de vele barakken waar de noeste werkers aan de Regge ondergebracht werden.
Foto: OudOmmen

Rond 1900 is de Regge gekanaliseerd. Gebieden die voorheen drassig en moerassig waren, werden geschikt gemaakt voor een landbouwkundige functie. Met de toenemende aandacht voor natuurwaarden is inmiddels anno nu duidelijk geworden dat de verbeteringsmaatregelen ook een aantal nadelen hebben. Met name verdroging als gevolg van gedaalde grondwaterstanden en versnelde en verhoogde piekafvoeren tijdens hoogwater werden algemeen erkend als ongewenste effecten van de destijds doorgevoerde maatregelen. Ook meerdere kenmerkende plant- en diersoorten verdwenen of waren sterk afgenomen. Daarom zijn inmiddels tal van herstelprojecten voor de Regge uitgevoerd. Onder de gemeente Ommen ging het om de projecten Wolfskuil-Giethmen, Archem-Eerde en Kiekebelt waar de genormaliseerde Regge weer meanderend is aangelegd en het riviertje meer ruimte heeft gekregen.

Verbetering van de Regge
Het is oktober 1930 wanneer gewerkt wordt aan de Regge onder Ommen. Waterschap “De Regge” laat een megaklus uitvoeren: verbetering van de Regge. De rivier wordt behalve verbreed ook recht getrokken door bochten af te snijden en dijken op te werpen. Als laatste deel van de Regge is nu het gebied tussen Hancate en Ommen aan de beurt. Een verslag over de werkzaamheden van toen en de vorderingen en het belang van het werk.

Schop en kruiwagen
Aan de Regge tussen Hancate en Ommen zijn in 1930 zo’n 350 mannen flink aan de slag. Ze zijn gewapend met schop of kruiwagen. De noeste werkers bestaan uit 250 werklozen, waarvan de meesten afkomstig zijn uit Amsterdam en de overige in de naaste omgeving wonen. Een baggermolen en een zandzuiger helpen een handje mee. En zo worden per week daar ongeveer 10.000 kubieke meter grond verzet. Eigenaardig, terwijl de Regge in geen jaren een bootje gezien heeft – het riviertje is immers tot onbevaarbaar water verklaard – kruist daar thans een stoomsleepbootje van de firma Prins van Wijngaarden, die het baggerwerk verricht, heen en weer, om de gevulde zandbakken te vervoeren naar de plaats van bestemming. De Regge mondt uit in de Overijsselse Vecht. Door de voltooide afwatering in het eerste gedeelte van het Reggestroomgebied wordt zoveel water aangevoerd dat het noodzakelijk geworden is de Regge ook in de richting van Ommen te verbeteren. Dit riviertje, dat op de meeste plaatsen niet breder dan 10 tot 15 meter is, wringt zich met allerlei kronkelingen tussen het heuvelachtige landschap aan de voet van den Lemelerberg, en bij grote toevoer werd het water al te zeer gestuit in zijn loop door de al te scherpe bochten.

Bochten afsnijden
De enige oplossing bleek die bochten af te snijden en de waterloop aanmerkelijk te verbreden. Berekend werd, dat, wilde men een behoorlijke lozing verkrijgen, de Regge vanaf Hancate dan een bodembreedte moest krijgen van 20 tot 22 meter en een spiegelbreedte aan de kruin van de dijken van 30 tot 32 meter bij een diepte van 4 meter over een lengte van ongeveer 12 kilometer. Om daartoe te geraken, zou het nodig zijn, 700.000 kubieke meter grond te verplaatsen. Het was nodig met de eigenaren van de Eerde Stichting onderhandelingen aan te knopen tot afstand van grond, welke onderhandelingen meestal tot een gemakkelijk en goed einde werden gevoerd. Alleen over, van, voor de laatste 800 meter vanaf de Laarbrug tot aan de Vecht, kon men het nog niet eens worden, doch ook daaromtrent hoopt men wel tot overeenstemming te komen.

Barakken
De mensen die bij het werk aan de Regge betrokken waren wisten flink de hand uit de mouwen te steken. Wel is er soms gemopper over de niet al te hoge verdiensten en over het feit, dat ze slechts om de twee weken van vrijdagavond tot maandagmorgen voor rekening van het rijk naar huis mogen. Langs de Regge bij de Nieuwebrug en directe omgeving waren houten barakken geplaatst voor de tijdelijke huisvesting van 170 Amsterdammers. Om de barakken terug te kunnen vinden waren de barakken voorzien van een naam van de omgeving.

Meer over de verbetering van de Regge in deel 2

Bron: Harry Woertink – 3 februari 2021