In Kampen worden van 15 t/m 18 juni de Internationale Hanzedagen gehouden. De Hanzedagen zijn bijeenkomsten van Europese Hanzesteden.

Het vervoer over de Vecht en Regge gebeurde met zompen.
Afb.: Harry Woertink

Deze website zal als het programma meer vorm krijgt daar melding van maken en ingaan op het Hanzeverbond. Geen Hanzedagen zonder een Hanzemarkt, daarom is er in Kampen ook een Hanzemarkt waar de Burgwal het hart van de Hanzedagen vormt. Hier presenteren zich alle 120 Hanzesteden aan de bezoekers in toeristische stands, waaronder Hanzestad Ommen. Vaak zorgen de Hanzesteden ook voor culturele optredens. Een bont gezelschap van mensen, muziek, eten en culturen maakt de Hanzemarkt een prachtig onderdeel van de Hanzedagen.

Oud gebruik
De Hanzemarkt is een oud gebruik vanuit de Hanzetijd. Tijdens het jaarlijks samenkomen van de Hanzesteden om te vergaderen werd er ook handel gedreven op de markt. Handel wordt er nog steeds gedreven, al staat nu het toeristische aspect voorop. Het doel van de Hanzesteden is uiteraard om bezoekers te enthousiasmeren voor een bezoek aan hun stad. De manier van presenteren staat vrij, wat zorgt voor een grote diversiteit aan kramen en activiteiten. De markt gonst van de bedrijvigheid en overal is wat te zien of te beleven. Vanuit de Baltische staten zie je veel klederdracht en handwerk (viltwerk, breiwerk, keramiek, houtsnijwerk). Terwijl de Duitse Hanzesteden hun eigen bier brouwen en op de Hanzemarkt verkopen. Noorwegen verwent ons weer met hun heerlijke zalm en voor de zoetekauw neemt de stad Lübeck vaak hun specialiteit marsepein mee.

Hanzestad Ommen
Ommen is ook Hanzestad. Het lidmaatschap van het Hanzeverbond had de stad uitsluitend te danken aan haar strategische ligging aan de Vecht, indertijd een belangrijk vaarwater voor transport van bijvoorbeeld Bentheimer zandsteen uit het Duitse achterland. Daarbij moet overigens wel worden opgemerkt dat de kronkelde Vecht niet vlot bevaarbaar was. Op de Vecht en de Regge werd gevaren met zompen. Een gemiddelde zomp had een laadvermogen van 8 ton, was ongeveer 12 meter lang en ongeveer 2,5 meter breed. De platbodem met een diepgang van 40 centimeter was bij uitstek geschikt voor de smalle, bochtige en ondiepe riviertjes. De zomp had een grootzeil en een fok. Wanneer er niet kon worden gezeild werd de schuit geboomd. Als de oever het toeliet kon de boot ook worden gejaagd. Het formaat liet toe dat één man een beladen scheepje aan de lijn tegen de stroom op kon trekken. Het scheepje had een klein vooronder waar de schipper en zijn knecht konden koken en slapen. Een verblijf in een (schippers)herberg had echter de voorkeur.

In de Hanzeperiode had Ommen geen echte haven. Wel was er een inham in de Vecht dat als haventje dienst deed: Borgraven. Zo genoemd omdat bij onstuimig weer de scheepjes daar tijdelijk “geborgen” konden worden. De Borggraven was tevens de thuishaven voor de Ommer Vechtbevaarders. De tegenwoordige straatnaam “Burggraven” herinnert nog aan de dagen van weleer. Het aantal schippers in Ommen is nooit groter geweest dan 15. Bekende Ommer schippersgeslachten waren Oldeman, van der Vegt, van Elburg en Foekert. De Ommer schippers woonden veelal aan of in de directe omgeving van het haventje. Toen de Vecht in de twintigste eeuw werd gekanaliseerd kwam deze haven te vervallen. Overigens was toen de scheepvaart grotendeels al verdrongen door vervoer over weg en rails.

Gouden eeuw van het Hanzeverbond
Vanaf 1356 werd de Hanze een verbond van steden, dus niet meer alleen van de handelaren in die steden, dit werd besloten op de eerste vergadering in Lübeck. De Hanze werd een machtig netwerk van handelssteden en wist door het bundelen van haar belangen gunstige privileges te verwerven. Bovendien werd de individuele koopman beschermd tegen de grillen van feodale leenheren. Uitwisseling van kennis en informatie was bovendien een belangrijke bijkomstigheid. In haar glorietijd kende het Hanzeverbond maar liefst 150 leden, vooral in Duitsland en Nederland maar ook in Scandinavië, Polen, Vlaanderen, tot in Spanje en Portugal toe. De handelsstroom bestond uit artikelen als zout, vis, granen, hout, bier, wijn, laken, bijenwas en pelzen. De zee en de rivieren vormden een belangrijke schakel in het vervoer van deze goederen mede dankzij de ontwikkeling van de kogge, tot de 15de eeuw het belangrijkste handelsschip. In de Hanzesteden heerste in deze eeuwen volop bedrijvigheid en de economie bloeide als nooit tevoren.
Meer informatie over de Hanzedagen zie: Ommen present op de Hanzedagen 2017 in Kampen (1)

Bron: Harry Woertink – 13 maart 2016