Voorjaar 1945. Vanuit het zuiden komen onder andere Engelse, Canadese en Amerikaanse soldaten Nederland binnen om ons land te bevrijden. Het Duitse leger geeft zich niet zo maar over.

1945. Bij de bevrijding van Ommen. Een Canadese tank op de beschadigde Vechtbrug. Na vijf jaar wappert de Nederlandse vlag weer van het gemeentehuis.
Zie voor meer afbeeldingen van de bevrijding WO 2 het album: “Bevrijding”.

10 april 1945

Inmiddels is op 10 april 1945 Lemele bevrijd. Helaas moet hierbij de 32-jarige Hendrik Kleinlugtenbeld uit Dalmsholte het leven laten als hij dodelijk getroffen wordt door een kogel terwijl hij op het land aan het werk is. Om de geallieerde opmars te vertragen, plaatsen de Duitse soldaten bommen onder bruggen. Ook onder de Vechtbrug en onder de duiker van het Ommerkanaal bij de Hardenbergerweg worden bommen gelegd. Bewoners van de Stationsweg en in de omgeving van de Vechtbrug zijn naar elders gevlucht, bang als zij zijn voor het in de lucht vliegen van de Vechtbrug. Enkele gezinnen in de Brugstraat hebben hun woonkamer verruild voor de kelder. Ommen ligt er verlaten bij die avond. De mooie blauwe lucht doet niets vermoeden van het granaatvuur dat spoedig op Ommen zal neerdalen.

Twee slachtoffers in stad Ommen

Tussen Lemele en Archem richten op de avond van 10 april 1945 de lopen van tanks en ander militair geschut zich op Ommen. En dan tegen 11 uur ’s avonds regent het granaatvuur op stad Ommen van het Canadese leger. Dit met de bedoeling de Duitsers te verjagen. Het is een oorverdovend lawaai. Overal worden huizen en gebouwen beschadigd en vliegen pannen van de daken. Ook de huizen van de familie van H. van Aalderen aan de Hamsgoren en van de familie E. Makkinga aan de Middenstraat worden getroffen. De gevolgen zijn droevig. Johannes Makkinga, 35 jaar oud, wordt dodelijk getroffen. Het andere slachtoffer Herman van Aalderen, ook 35 jaar oud, wonend aan de Hamsgoren wordt ook tijdens de beschieting van de stad getroffen en overlijdt de volgende dag.  

11 april 1945

Op 11 april 1945 vroeg in de morgen schrikt door een enorme knal heel Ommen wakker. Grote stofwolken stijgen op boven de Vechtbrug. De Duitsers laten de brug in de lucht vliegen, maar gelukkig ontploft een deel van de bommen niet. Door de luchtdruk raken planken voor dichtgetimmerde ramen van de huizen los zodat weer naar buiten gekeken kan worden. In de verte wegrennende Duitsers, eerst over de Varsenerdijk en als er vanaf de Koeksebelt wordt geschoten langs de sloot in de richting van Varsen. De vluchtende Duitse soldaten laten ook de duiker in het Ommerkanaal aan de Hardenbergerweg opblazen. Maar dan tegen acht uur ’s morgens komen onze bevrijders “The Black Watch” Ommen binnen over de half kapotte Vechtbrug. Ommen is bevrijd!

Nederlandse vlag

Bij het stadhuis staan vele Ommenaren om de colonne aan soldaten te ontvangen. De Nederlandse vlag gaat uit op het zwaar beschadigde stadhuis. De Ommer straten lopen vol met blije inwoners. Nu voor het eerst gaan angst meer voor de grijsgrauwe Duitsers. Het zijn onze bevrijders, de Canadezen die door de verschillende straten trekken. Het duurt niet lang of ook de tanks staan opgesteld bij de Vechtbrug. De vernielde brug wordt snel gerepareerd. De eerste Canadezen die de brug over komen houden geen pauze op deze woensdagmorgen. Ze controleren of er nog Duitsers zijn achtergebleven. Jeeps en kleine rupsvoertuigen komen in een onafzienbare rij Ommen binnen rijden. Het marktplein staat weldra vol.

BS

Glasscherven en kapotte dakpannen werden bijeen geveegd. Mannen met armbanden met de letters BS (Binnenlandse Strijdkrachten) beginnen wat orde te scheppen. Bewaakt door de Canadezen komen Duitse krijgsgevangen terug over de Varsenerdijk. Verslagen mannen, schimmen van het eertijds zo fiere Duitse leger. Op de Markt is tussen de Canadezen en de Ommenaren een levendige ruilhandel ontstaan. De Canadezen hadden sigaretten en chocola die ze graag willen ruilen met eieren. ‘s Avonds is het gezellig op de Markt. Er klinkt muziek van onder anderen Glenn Miller en er wordt gedanst. Op vuurtjes bakken de Canadezen eieren.

Spanning voorbij

De vijf jaar spanning vanwege de Duitse bezetting is voorbij. “De laatste dagen van de oorlog zaten we met de hele familie in de kelder, vlak onder de winkel”, herinnert Cor Wicherson zich nog. Op de hoek Bouwstraat/Vrijhof hadden zijn ouders een bakkerij. “Door een klein venster in de kelder zagen we de laatste Duitsers op hun voertuigen wegtrekken. Toen het lawaai ophield kropen mij broers en ik uit de kelder naar buiten toe. Achteraf levensgevaarlijk. Er konden toch nog Duitsers achter gebleven zijn. Wij liepen naar de Vechtbrug en zagen dat een groot gat geslagen was in de brug. Later zagen we de eerste Canadezen de brug over lopen met hun wapen in de aanslag”.

Tekst: Harry Woertink – Foto: collectie OudOmmen.nl