Aan de repeterende woorden die de telefonisten telkens maakten van “U wordt gebeld door…” om een telefoongesprek door te verbinden kwam in Ommen en Vilsteren op 2 juli 1956 definitief een eind.

Vervangend stationhoudster mejuffrouw Koggel van de ‘Boerenpost’ te Vilsteren. Boerenposten waren telefooncentrales die de aanvragen voor interlokaal verkeer uit de zeer kleine plattelandsgemeenten behandelden, vandaar de naam. De tarievenlijst hing binnen handbereik.
Foto: OudOmmen

Vanaf toen werd het telefoonverkeer voor het eerst geautomatiseerd. De bellers konden zelf de verbindingen tot stand brengen. Eerder kon dat alleen via tussenkomst van de telefoniste op het telefooncentrale van het postkantoor Zij bracht vervolgens de gewenste verbinding tot stand. Het netnummer van de automatische telefooncentrale werd 05291 en de abonneenummers veranderde van twee naar drie cijfers. Vilsteren had een zogeheten “Boerenpost” met een centrale die een capaciteit had van twintig aansluitingen. De gesprekken via de centrale kwamen tot stand door een verbindingssnoer aan te brengen tussen de uitgangen van twee abonneelijnen.

350 abonnees
Op die maandagmiddag precies één uur werden de ongeveer 350 telefoonabonnees in Ommen en Vilsteren op het automatische net aangesloten. Aan het Bergpad werd hiervoor een telefooncentrale gebouwd. De ingebruikname werd door de PTT feestelijk gevierd in hotel Stegeman, waarbij onder meer tegenwoordig waren burgemeester mr. C. P. van Reeuwijk, wethouder G. J. Seinen, secretaris E. J. Stoeten, gemeentearchitect S. Reinsma, de heren G. Bosscher en B. Terra voor de middenstandsvereniging, de heren B. H. G. Lubbers en J. Vosjan namens de abonnees en hoofden van diensten uit het telefoonbedrijf.

De directeur van het telefoondistrict Zwolle, ir. E. W. Ott, zei zich te kunnen voorstellen dat men in Ommen op de automatisering heeft zitten wachten. De P.T.T. kon echter niet anders door materiaal schaarste en andere factoren. De kosten van aansluiting bedroegen f 600.000; dit is ruim f 1700 per abonnee. In 1955 bedroegen de uitgaande interlokale gesprekken in Ommen 115.000. In 1956 verwacht men een aantal van 150.000. Het aantal lokale gesprekken bedroeg in 1955 175.000. Gedurende de zomermaanden wordt ongeveer 20 procent meer getelefoneerd dan in de andere maanden, zo was berekend.

Eerst denken dan doen
De telefoondistrictsdirecteur verzocht, over de hoofden van de aanwezigen heen, de abonnees om toch vooral eerst te denken en dan pas te doen. Laat men eerst rustig de eerste bladzijden met aanwijzingen in de telefoongids lezen en laat men minder fouten maken. Weet ook waarover men wil spreken en zeg het zakelijk en kort. Het aantal door de telefonisten in 1955 afgewikkelde interlokale en internationale gesprekken bedroeg ongeveer 289.000 dit is gemiddeld per werkdag 1100. Dit betekent dat, met de lokale gesprekken erbij gerekend, de telefonisten per dag elk 350 gesprekken tot stand brachten.

Burgemeester Van Reeuwijk wenste in zijn toespraak de PTT veel geluk met het werk en bracht een woord van hulde aan de telefonistes, onder leiding van mejuffrouw B. van Elburg, en in Vilsteren de dames Niemeyer en Koggel, die met onuitputtelijk geduld al die jaren de telefooncentrale hebben bediend. Wij zullen nu de aangename stemmen der dames moeten missen, maar ook de mensen die halsstarrig verkeerd bellen. De lokale gesprekken onder de bevolking van Ommen mogen dan lager uitvallen dan het gemiddelde in het telefoondistrict Zwolle, volgens Van Reeuwijk heeft dat te maken met het feit dat de Ommer bevolking ook zonder te bellen wel weet wat de ander nodig heeft. Ook zal volgens hem de ongemotiveerde vrees voor het meeluisteren door de telefonisten het aantal gesprekken wel hebben gedrukt. Nu men zelf kan draaien zal dat aantal gesprekken belangrijk toenemen, aldus de burgemeester. Hopelijk gaat Ommen een goede toekomst tegemoet door het toenemende telefoonverkeer. Tenslotte dankte spreker allen, van hoog tot laag, die aan deze automatisering hebben meegewerkt.

Afscheid
De waarnemend postdirecteur, de heer W. Gal, dankte voor de vriendelijke woorden aan het adres van de telefonisten gericht. Het officiële afscheid der telefonisten vond middags in hotel Stegeman plaats. ‘s Avonds werd in café Massier aan de Markt afscheid genomen van het postpersoneel. Voor de telefonistes, de dames B. van Elburg, J. Hellwich, B. Massier, mevrouw Egberts-Poel en M. Haverkamp, en de nachttelefonist Ter Haar was er van de collega’s een aandenken in de vorm van een ingelijste foto van Ommen aan de Vecht. De burgemeester bood alle dames een doos bonbons aan, en ook het bekende souvenir van Ommen: het loden veenpotje aan de koperen driepoot. Ook de middenstandsvereniging, tal van particulieren en zakenlieden schonken de dames afscheidsgeschenken. De dames kregen nieuwe posten aangeboden in Zwolle, Dedemsvaart en Hardenberg.

Tarieven
De tarieven der gesprekken bleven hetzelfde, maar het abonnement werd op 5 gulden per maand gebracht. Het tempo van automatisering liep trager dan verwacht als gevolg van een tekort aan geld, gebouwen, apparatuur en personeel. Voor Ommen en Vilsteren is het moment van automatisering en in het telefoondistrict Zwolle zijn alleen nog Dedemsvaart, Coevorden, Hardenberg en omgeving niet geautomatiseerd.

Telefoontips
De abonnees kregen de volgende tips:
• Neem niet eerst de telefoon van het toestel en zoek dan het nummer op. Daarmee stoort u de lijn. Zoek eerst het nummer en kengetal en pak dan pas de telefoon aan.
• Zeg niet stomweg: Hallo, hallo, als u belt of gebeld wordt, maar noem direct uw naam of uw zakennaam. Bij telefoneren is tijd geld en ook in het telefoonverkeer zij men beleefd.
• Leg niet de telefoon van het toestel als u niet gestoord wilt worden in uw dutje. Daardoor stoort u ook anderen.
• Als u met een abonnee van het eigen net (Ommen en Vilsteren) wilt spreken, draait u zijn nummer, bijvoorbeeld 759, beginnende bij de 7, dan de 5 en dan de 9
• Wilt u spreken met een abonnee bijvoorbeeld in Deventer, dan draait u eerst het kerngetal 6700 en daarna, als u de kiestoon hoor, het nummer.
• Is het uw wens om met een abonnee in een niet geautomatiseerd gebied te spreken, dan draait u 000.
• Bel bij brandalarm nummer 708, politiekazerne Hammerweg. Daar zorgt men voor spoedbehandeling. Alle vroegere nummers zijn vervallen. De telefonisten zijn weg en kunt u dus geen opdrachten meer geven. Noteer het meteen: 708.

Bron: Harry Woertink – 9 augustus 2021