Tussen 1956 en 1993 deed “Hr.Ms. Ommen M813” dienst als mijnenveger op zee. Na de Tweede Wereldoorlog waren grote aantallen mijnenvegers nodig voor het ruimen van de mijnen op de vaarroutes op de Noordzee.

In 1979 maakte een delegatie van de gemeenteraad een vaartocht op de mijnenjager Ommen. V.l.n.r.: gemeentesecretaris J.J. Barendrecht, D. Hoogenboom, A. Pouw, G.J. Jaspers, M.J. Vosjan, J. Kassies, G.J. Hesselink, 2 officieren van de Marine en T. Wijkmans.
Foto: OudOmmen
Zie voor meer foto’s het album “Mijnenveger “Ommen””.

Aanvankelijk maakte men gebruik van enkele vaartuigen die de oorlog overleefd hadden en van voormalige Duitse en Britse vaartuigen. Vanaf de jaren vijftig kwamen daar grote aantallen nieuwe schepen bij. De mijnenvegers werden in opdracht van de Koninklijke Marine gebouwd op Nederlandse scheepswerven. Voor de namen van deze oorlogsschepen is gekozen voor namen van middelgrote en kleine Nederlandse gemeenten. Behalve Ommen waren er mijnenvegers met namen als Staphorst, Hoogeveen, Giethoorn, Borne, Abcoude, of bijvoorbeeld Sittard.

Te waterlating
Op 5 april 1955 mocht mevrouw F. van Reeuwijk-Dönszelmann op de werf van J. en K. Smits scheepswerven N.V. in Kinderdijk (Krimpen aan de Lek) de in aanbouw zijnde kustmijnenveger “Hr.Ms. Ommen” te water laten. De officiële handeling bestond uit het indrukken van een knop waarna het schip werd gedoopt en langzaam het ruime sop koos. In zijn toespraak hoopte de Ommer burgemeester C.P. van Reeuwijk, dat door deze doop de belangstelling voor onze Marine, symbool van Neerlands grootheid, in Ommen zou toenemen. Hij hoopte dat de “Ommen”, waarvan de letters terug te vinden zijn in de Latijnse spreuk: “Omme Maris Magni Expers Naugragio” (vrij vertaald: Rampen noch nederlagen zullen U overwinnen) die inhoud ook werkelijk deelachtig zou worden.

Officieel in gebruik
Bijna een jaar later, op 11 april 1956 was het de burgemeester Van Reeuwijk zelf om in Krimpen aan de Lek om Hr.Ms. Ommen met het naamsein M813 officieel in gebruik te stellen. Hij mocht als eerste de bodem van het oorlogsschip betreden. De burgemeester gaf aan dat het in de bedoeling van zijn gemeente lag om twee potloodtekeningen, voorstellend een gezicht op de oude stad en bestemd voor de verblijven van officieren en bemanning, aan te bieden. De tekeningen hadden echter het schip nog niet bereikt, maar kwamen met een vertraging van twaalf dagen alsnog op de plek van bestemming aan. Op 17 juni 1956 voer het bestuur van Ommen mee op Hr.Ms. Ommen van Den Helder naar Rotterdam. De mijnenveger met de naam van de Vechtstad bleef het gemeentebestuur boeien, want ook in juni 1979 maakten leden van het college en gemeenteraad op uitnodiging van de Koninklijke Marine een vaartocht op de Noordzee met Hr.Ms. Ommen.

Hr.Ms.
Voor marineschepen wordt in veel landen een voorvoegsel gebruikt. Voor Nederlandse marineschepen is dat Zijner Majesteits, afgekort met Zr.Ms. Indien de Koning een vrouw is, is het voorvoegsel Harer Majesteits, afgekort met Hr.Ms. (zonder spatie).

32 kustmijnenvegers
Hr.Ms. Ommen was een van de schepen van een serie van 32 kustmijnenvegers, die op 14 Nederlandse scheepswerven ten behoeve van de Koninklijke Marine zijn gebouwd. De bouw van 18 van deze schepen kwamen voor Amerikaanse rekening in het programma van wederzijdse hulpverlening. Mijnenvegers werden ingezet voor het opruimen van mijnen op zeebodems met behulp van verschillende sleepmethodes. Over het algemeen was er weinig werk voor de mijnenvegers. Dat lag anders in de tachtiger jaren toen ze werden ingezet om Iraanse mijnen in de Perzische Golf op te sporen. Die waren neergelegd om vooral onder Amerikaanse vlag varende olietankers de grond in te boren.

Gebouwd van hout
De schepen waren 46,62 m lang, 8,78 m breed met een waterverplaatsing van ongeveer 400 ton, twee schroeven, aangedreven door dieselmotoren met een totaal vermogen van 2500 pk. Behalve met middelen van opsporing en vernietiging van mijnen waren zij uitgerust met twee mitrailleurs van 40 mm. De bemanning telde ongeveer 40 officieren en schepelingen. De schepen zijn gebouwd van hout, over aluminium spanten. Op het aluminium skelet is een dubbele laag hout aangebracht met een linnen tussenlaag. De buitenhuid was van teak, de binnenhuid van mahonie. Ook de dekken waren van hout en de dekhuizen van aluminium. Dit is gedaan om het schip a-magnetisch te maken. Ook zijn in het schip zo veel mogelijk a-magnetische materialen verwerkt. De dekhuizen hadden oorspronkelijk een open brug, welke in de jaren zeventig is vervangen door een dichte brug. Een aantal mijnenvegers is nog tot in de jaren negentig in gebruik gebleven.

Ontmanteling
De Hr.Ms. Ommen is op 23 juli 1993 uit dienst genomen en na verkoop vervolgens ontmanteld. Enkele attente Ommenaren hebben het wapenschild en één van de naamborden veilig weten te stellen via het Marine museum in Den Helder Ze hangen nu pontificaal in het gemeentehuis van Ommen.

Bron: Harry Woertink – 5 september 2020