Johannes van Ommen werd in 1350 geboren in Ommen. Veel mensen kennen Johannes van Ommen niet, toch is hij heel belangrijk geweest voor Overijssel.

Johannes van Ommen geboren in Ommen, waar is niet bekend.
Tekening: Ommen in de middeleeuwen naar een idee van Luuk Vogelzang.
Zie voor meer afbeeldingen het album “Johannes van Ommen” met foto’s van Het Fraterhuis en Sint Jansklooster.

Hij stond aan de basis van het eerste Fraterhuis van de Broeders des Gemeenen Levens in Zwolle, was medestichter van het Fraterhuis en het latere klooster op de Agnietenberg. Verder heeft Johannes een klooster gesticht bij Vollenhove, het Sint Jansklooster (Sint Janskamp), en ondersteunde hij zusterkloosters van de Moderne Devotie in Hasselt, Kampen en Almelo. Overijssel vormde de bakermat van de Moderne Devotie, de grootste hervormingsbeweging van kerk en samenleving die Nederland ooit heeft gekend.

Blind
Het bijzondere aan het verhaal van Johannes is het feit dat hij blind was, en overal werd ondersteund door zijn moeder. In het eerste Fraterhuis in Zwolle bestierde zij het huishouden van de vijf devote broeders. Johannes van Ommen (in die tijd Jan van Umme genoemd) werd geboren als zoon van Esseke (van Ommen) en Regelande. Waar het gezin van Ommen in de plaats Ommen heeft gewoond is niet bekend. Johannes bracht een groot deel van zijn kinderjaren in Zwolle door en genoot daar onderwijs. In zijn jeugdjaren kreeg hij te kampen met een oogziekte waardoor hij voor de rest van zijn leven blind was. Als jongeman trok hij aan de hand van zijn moeder naar allerlei bedevaartplaatsen en bezochten moeder en zoon frequent de kerkdiensten in de eigen omgeving. In deze jaren werd het gemis aan licht in de ogen steeds meer vergoed door de groei van een innerlijk licht in zijn leven. Johannes was ongeveer dertig jaar oud toen hij in 1380 Geert Grote, de geestelijke vader van de Moderne Devotie, in Zwolle hoorde preken. Hij sloot zich aan bij deze nieuwe manier van leven en stopte met de bedevaarten. Waar Johannes maar de gelegenheid kreeg, luisterde hij naar de preken van Geert Grote en deze op zijn beurt koesterde een bijzondere genegenheid voor de blinde volgeling. Mensen met vragen of problemen werden door Geert Grote vaak naar Johannes doorgestuurd voor verdere hulp.

Sint Jansklooster
Omdat Van Ommen vreesde te weinig ruimte te krijgen voor het realiseren van zijn ideeën zocht hij na Zwolle een nieuwe vestigingsplaats voor hem en zijn medebroeders. Hij vond een geschikte plaats in de omgeving van Vollenhove. Op de Sint Janskamp stichtte hij in 1399 een klooster, feitelijk een convent en sloot zich aan bij de Tertiarissen, die leefden naar de Derde Regel van Franciscus van Assisi. Bij Vollenhoven werd een soortgelijk convent, Clarenberg, voor vrouwen gesticht. Nog tijdens het leven van Van Ommen kwam het convent tot bloei. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd het klooster verwoest door een van de belegeringen van de vesting Steenwijk. Er resteert nog slechts een gedeelte van de ommuring. De herinnering aan het klooster leeft voort in de naam van de plaats, die nabij deze plek is ontstaan, Sint Jansklooster.

1420-2020
Op 1 september 2020 is het precies 600 jaar geleden dat broeder Johannes van Ommen in Almelo overleed. In zijn voetsporen werd toen een fietstocht van de Moderne Devotie Beweging Nederland georganiseerd met een route onder meer door Ommen, Dalfsen, Zwolle, Agnietenberg, Hasselt naar Sint Jansklooster en Vollenhove.

Bron: Harry Woertink – 4 september 2020