Tijdens de bevrijding van Ommen moesten tijdens een schermutseling met de Duitse vijand twee Canadese militairen het leven laten. Dat gebeurde op 6 april 1945, enkele dagen voordat Ommen echt werd bevrijd.

Stationsweg, april 1945. Pand Banketbakker G. Hengelaar – met de op 6 april getroffen Staghound, waarbij George Thomas Wilson (24 jaar) en Gerald Wilfred Soanes (22 jaar) om het leven kwamen.
Foto: OudOmmen
Zie voor meer foto’s de albums “2e Wereldoorlog/Bevrijding”.

Op de Stationsweg, ter hoogte van waar toen bakker Hengelaar was gevestigd, werd een Staghound door een vijandelijke Pantzerfaust getroffen, waarbij de inzittenden George Thomas Wilson en Gerald Wilfred Soanes werden gedood. Luitenant George Thomas Wilson (24) kwam uit Winnipeg Manitoba Canada en was ten tijde van zijn overlijden getrouwd met Shelia May Wilson. De 22-jarige Trooper Gerald Wilfred Soanes werd geboren op 2 juli 1922 als zoon van Simon en Helen Soanes. Hij werkte eerst als leerling galvaniseerder bij de Hudson Bay Mijn en Smelterij in Flin Flon, Manitoba voor hij zich op 26 juni 1941 als militair meldde. De overige inzittenden van de Staghound, de schutter Trooper D. D. Montgomery, bestuurder Trooper John E. Harkins en de boordschutter en tevens tweede bestuurder Trooper H.B. Loker worden door Duitse militairen krijgsgevangen gemaakt. Bij deze aanval brandde ook hotel Paping af.

Plaquette
Een plaquette aan de muur van een pand aan de Stationsweg 17 in Ommen houdt dit afschuwelijk moment in herinnering:

Ter nagedachtenis.
Op deze plaats sneuvelden voor de bevrijding van Ommen de 6e april 1945
Lieutenant George Thomas Wilson, 24 jaar en
Trooper Gerald Wilfred Soanes, 22 jaar
Leden van het D Squadron van het 18th Armoured Car Regiment (XII Manitoba Dragoons) Royal Canadian Armoured Corps
“De Darde Klokke”
Deze plaquette is geplaatst op 6 april 1990 door initiatiefnemer De Darde Klokke uit Ommen en bevat tevens een Engelse versie van de tekst.

Vechtbrug
In het voorjaar van 1945 waren het overwegend Canadese legertroepen die na vijf jaar van onderdrukking zorgden voor de bevrijding van Noord- en Oost-Nederland. Het D-squadron maakte vrijdag 6 april 1945 gebruik van de nog in tact zijnde brug in Vroomshoop en bevrijdde in de loop van de voormiddag Den Ham. Vervolgens werden de bossen onder Eerde verkend. Er werd menigmaal slag geleverd met de vijand waarbij een Staghound verloren ging. Het Regiment zette zijn operaties voort in de richting van de Vechtbrug bij Ommen. Vervolgens deed zich dan op de Stationsweg het gruwelijk drama voor waarbij de twee Canadese soldaten omkwamen. De Canadezen bevrijders trekken zich dan ook enkele dagen terug, voordat op 11 april Ommen wordt bereikt. Een dag eerder werd Lemele bevrijd.

Holterberg laatste rustplaats
De bevrijding van Nederland ten noorden van de grote rivieren heeft 5515 Canadese militairen het leven gekost. Door de inzet van de toenmalige burgemeester van Holten en het Ministerie van Oorlog werd bewerkstelligd dat op de Holterberg een stukje Nederland aan het Canadese Gouvernement werd geschonken om de omgekomen soldaten een passende laatste rustplaats te geven. Nog steeds is de begraafplaats een stukje Canadees grondgebied. Na de oorlog kon men in weilanden, bermen of tuinen witte houten kruisjes zien staan. Deze kruisjes markeerden de plaatsen waar geallieerde soldaten waren gesneuveld en begraven. De Canadese legerleiding kreeg opdracht een geschikte plek te vinden waar de gesneuvelden hun laatste rustplaats zouden krijgen. De Canadezen militairen die in afwachting waren van repatriëring begonnen spoedig met de inrichting van het terrein. De Commonwealth War Graves Commission nam de architectuur ter hand. Vrachtauto’s reden af en aan om de gesneuvelden op te halen. Na een korte plechtigheid werden ze dan herbegraven. In totaal vonden 1394 gesneuvelden in Holten hun laatste rustplaats.

‘Opdat wij niet vergeten’
Achter elk van de 1394 graven schuilt een indrukwekkend verhaal. ‘Opdat wij niet vergeten’ is op de Canadese begraafplaats een Informatiecentrum ingericht. Hier wordt de gedachte aan hen die vielen levend gehouden met persoonlijke verhalen, anekdotes en foto’s – vaak door nabestaanden geschonken. Op 5 mei 1948 vond de eerste officiële herdenking plaats, ten teken dat de begraafplaats compleet was. Veel zorg wordt besteed aan de tuin die, wanneer de rododendrons en heide bloeien, vrede ademt. “De grond waarop deze begraafplaats is gelegen is geschonken door het Nederlandse volk tot een eeuwige rustplaats voor de gesneuvelden van zeemacht, landmacht en luchtmacht wier nagedachtenis hier wordt geëerd”, luidt de tekst op een ingemetselde steen op de begraafplaats. Bij binnenkomst dienen de bezoekers even stil te houden bij de steen met de tekst “Their name liveth for evermore” of in het Nederlands: “Hun naam leeft eeuwig voort”. Het ereveld ”De Canadese Begraafplaats Holten” op de Holterberg, is één van de indrukwekkendste herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog.

Bron: Harry Woertink – 24 maart 2020