Het is voorjaar 1945. Vanuit het zuiden komen onder andere Engelse, Canadese en Amerikaanse soldaten Nederland binnen om ons land te bevrijden.

De Canadese troepen trekken via de Voorbrug over de Vechtbrug Ommen binnen.
Foto: OudOmmen
Zie voor meer foto’s het album “Bevrijding”.

Het Duitse leger geeft zich niet zo maar over. Over hoe de bevrijding van Ommen 75 jaar geleden verliep.

Ommen bevrijd
Op 11 april 1945 is het nog vroeg in de morgen als een hevige knal heel Ommen wakker schrikt. Grote stofwolken stijgen op boven de Vechtbrug. De Duitsers laten de brug in de lucht vliegen, maar gelukkig ontploft een deel van de bommen niet. Door de luchtdruk raken planken voor dichtgetimmerde ramen van de huizen los zodat weer naar buiten gekeken kan worden. In de verte wegrennende Duitsers, eerst over de Varsenerdijk en als er vanaf de Koeksebelt wordt geschoten langs de sloot in de richting van Varsen. De vluchtende Duitse soldaten laten ook de duiker in het Ommerkanaal aan de Hardenbergerweg opblazen. Maar dan tegen acht uur ’s morgens komen onze bevrijders “The Black Watch” Ommen binnen over de half kapotte Vechtbrug. Ommen is bevrijd!

Nederlandse vlag
Bij het stadhuis staan vele Ommenaren om de colonne aan soldaten te ontvangen. De Nederlandse vlag gaat uit op het zwaar beschadigde stadhuis. De Ommer straten lopen vol met blije inwoners. Nu voor het eerst gaan angst meer voor de grijsgrauwe Duitsers. Het zijn onze bevrijders, de Canadezen die door de verschillende straten trekken. Het duurt niet lang of ook de tanks staan opgesteld bij de Vechtbrug. De vernielde brug wordt snel gerepareerd. De eerste Canadezen die de brug over komen houden geen pauze op deze woensdagmorgen. Ze controleren of er nog Duitsers zijn achtergebleven. Jeeps en kleine rupsvoertuigen komen in een onafzienbare rij Ommen binnen rijden. Het marktplein staat weldra vol.

Glasscherven en kapotte dakpannen werden bijeen geveegd. Mannen met armbanden met de letters BS (Binnenlandse Strijdkrachten) beginnen wat orde te scheppen. Bewaakt door de Canadezen komen Duitse krijgsgevangen terug over de Varsenerdijk. Verslagen mannen, schimmen van het eertijds zo fiere Duitse leger. Op de Markt is tussen de Canadezen en de Ommenaren een levendige ruilhandel ontstaan. De Canadezen hadden sigaretten en chocola die ze graag willen ruilen met eieren. ‘s Avonds is het gezellig op de Markt. Er klinkt muziek van onder anderen Glenn Miller en er wordt gedanst. Op vuurtjes bakken de Canadezen eieren.

Rapport Canadese leger
Het Canadese leger rapporteert over deze dag: “Woensdag 11 april 1945 Weer: helder en warm. Bij zonsopgang ging een patrouille van C-compagnie naar voren om de brug waarover men in de stad kwam te inspecteren. Men kwam tot de conclusie dat het een kleine moeite was om infanterie over de brug te krijgen, omdat er maar een gat van ruim een meter in het brugdek zat. De patrouille ging verder de stad in en kwam twee Duitsers op fietsen tegen. Ze schoten op hen. De patrouille ging vervolgens terug en rapporteerde hun bevindingen. De commandant, overste Thomson, liet de C-compagnie verder trekken. Een bulldozer en tanks trokken mee op. De eerste om omgevallen bomen (coördinaten 107360) naar het water op te ruimen. De tanks om in positie te zijn om zonodig vuursteun te geven. C-compagnie had alleen een sterke patrouille nodig in de stad. Als eerste werd de stad veilig en vrij van de vijand verklaard. De andere compagnieën trokken meteen ook de brug over en sloegen linksaf om de linker flank van de opmars naar het noorden te dekken. Zij namen posities in in de omgeving van Varsen, vierkant 0836. De mannen namen posities in streken daar neer voor de rest van de dag om alles schoon te maken en te rusten”.

Uit de kelder naar buiten
De vijf jaar spanning is voorbij. “De laatste dagen van de oorlog zaten we met de hele familie in de kelder, vlak onder de winkel”, herinnert Cor Wicherson zich nog. Op de hoek Bouwstraat/Vrijhof hadden zijn ouders een bakkerij. “Door een klein venster in de kelder zagen we de laatste Duitsers op hun voertuigen wegtrekken. Toen het lawaai ophield kropen mij broers en ik uit de kelder naar buiten toe. Achteraf levensgevaarlijk. Er konden toch nog Duitsers achter gebleven zijn. Wij liepen naar de Vechtbrug en zagen dat een groot gat geslagen was in de brug. Later zagen we de eerste Canadezen de brug over lopen met hun wapen in de aanslag. De Canadezen waren later bij de school op het Vrijthof waar zij biscuit, sigaretten en chocola aan ons uitdeelden. Ook kan ik mij nog heel goed herinneren het eerste mok met thee. Wat was dat lekker zeg, na al die tijd surrogaat gedronken te hebben. Als kind smaakte dit naar iets wat we nog nooit gedronken hadden. De soldaten waren ook erg vriendelijk. Ik rookte als 6 jarig kind mijn eerste sigaret, we moesten wel beloven dat die voor Pappa was, maar aan dat verzoek deden we niet helemaal aan”, lacht Cor Wicherson.

De strijd om de bevrijding van Ommen heeft zeker ook 9 Duitse soldaten het leven gekost. Dat gebeurde al op 6 april in de omgeving van de Nieuwebrug en Besthmen. Ze zijn begraven op de begraafplaats aan de Hardenbergerweg en later herbegraven in IJsselstein.

Deel 1 en 2 van ‘Ommen op weg naar de bevrijding’ zijn lezen op: Ommen op weg naar de bevrijding (1) – 75 jaar vrijheid en Ommen op weg naar de bevrijding (2) – 75 jaar vrijheid.

Bron: Harry Woertink – 10 maart 2020