Ommen kent sinds mensenheugenis een markt. Elke dinsdag komen de marktkooplui naar Ommen met hun waar om deze aan de man of vrouw te slijten. In tegenstelling tot vroeger is er tegenwoordig geen veemarkt meer. Het gaat nu alleen nog om een warenmarkt. Deze markt bestaat uit verschillende kramen, verspreid over de Markt van Ommen. De markt is een ochtendmarkt en wordt gehouden van 8 tot 13 uur.

Ommer Bissingh: jaarmarkt met kermis, 1906

Zie voor meer foto’s het album “Ommer Bissingh”.

De belangrijkste markt voor Ommen was ooit de jaarmarkt, de Ommer Bissingh. Uit de geschiedschrijving blijkt dat in 1567 al sprake is van de jaarmarkt op de tweede dinsdag in juli. De Bissingh voorzag stad Ommen en omliggende platteland van goederen en diensten. Hoewel nog steeds een jaarmarkt wordt gehouden is deze niet meer zoals vroeger.

Varkensmarkt

De goederen- en warenmarkt was eerder verspreid over de binnenstad, met name Brugstraat, Kerkplein en Vrijthof. Op de Markt zelf werden de varkens verhandeld. In de dertiger jaren tot aan de oorlog behoorde de varkensmarkt in Ommen tot een van de grootste varkensmarkten in Overijssel. Behalve handel werd de markt later ook een groot toeristisch trekpleister. Marktkraampjes met (boeren)gereedschap, touwen, werkkleding en klompen maar ook kramen met (gebakken) vis of leverworst complementeerden de varkensmarkt. Op 18 december 1990 werd de laatste de varkensmarkt gehouden. Deze werd na zo’n 150 jaar door de gemeente beëindigd omdat er verlies werd geleden.

Na een grootscheepse renovatie en herinrichting van de Markt kon op 11 juli 2016 voor het eerst een nieuw marktterrein in gebruik genomen worden. Daardoor verdween de wekelijks  warenmarkt uit de binnenstad en verhuisde naar een centrale plek, gelegen tussen Markt en Vechtkade, die daarnaast ook dienstdoet als parkeerplaats.

Meerdere markten

Tot 1940 kende Ommen meerdere plekken waar gehandeld werd. Op het Vrijthof, toen een mooi plein omzoomd met lindebomen, was de schapenmarkt. Het plein werd ontkracht met een doorbraak richting Julianastraat. Op de hoek van de Schapenmarkt/Kruisstraat woonde Jan Lemmers, die stadswaagmeester was. Op de straat langs zijn woning was de kippenmarkt. Hier werden, naar gelang van de jaargetijden, kippen en konijnen aangevoerd. Ook wild en huiden werden hier verkocht.

Om de hervormde kerk was de lappenmarkt waar ook andere spulletjes verkocht werden. Aan de noordzij van het Kerkplein was de botermarkt. Hier verkochten de boeren hun boter. Toen de zuivelfabriek het boter maken overnam werden er eieren op de botermarkt aangevoerd, maar de naam botermarkt bleef bestaan.

Veemarkt

Tussen het gemeentehuis en de daarnaast staande huizen met tegenover bakker Sonnenberg tot het postkantoor was de veemarkt, ook wel ‘Biestenmarkt’ genoemd. Hier werden wekelijks runderen aangevoerd en verkocht. Het vee stond voor de huizen langs en daartussendoor liepen de veehandelaren. Tegenover Flater tot voorbij enkele huizen verderop was de biggenmarkt. De gemeente plaatste hier elke dinsdagmorgen grote houten bakken waar de biggen dik in het stro konden liggen. Aan de westkant van het gemeentehuis werden op “Grote markten” paarden aangevoerd op de paardenmarkt. Grote markten waren: de Palmmarkt, de Paasmarkt, de Meimarkt, de Pinkstermarkt, de Bissingh, de Kermismarkt, de St. Michaelsmarkt, de Zuidlaardermarkt, de St. Maartensmarkt en de St. Nicolaasmarkt.

In het voorjaar werden onder de bomen naast de muziektent op de kalvermarkt kalveren aangevoerd. Naast en achter het Kantongerechtsgebouw was de varkensmarkt. Lopers, zouter, zeugen en beren kwamen in aparte hokken. Boeren voerden de varkens aan met paard en wagen. Om het lossen makkelijker te maken stond achter het Kantongerechtsgebouw een losplaats die 70 centimeter hoger lag dan het marktplein. De dieren die gewogen moesten worden gingen bij café Kouwen in de schuur op de waag.

Controle

Op marktdagen werden alle toegangswegen naar de veemarkt afgesloten en moesten de handelaren langs een controle voor het kopen van kaartjes die aan het verhandelen verbonden was. Door de mannen in dienst van de gemeente werd goed gekeken of ze niet meer varkens in de wagen hadden dan werd opgegeven.

Zomerfeest

Zoals gezegd, is de jaarmarkt niet meer wat het ooit is geweest. Wel wordt de Ommer Bissingh in ere gehouden met het gelijknamige zomerfeest ‘De Ommer Bissingh’. Aan de Ommer Bissingh zijn tegenwoordig een aantal feestdagen ‘gehangen’ verdeeld over meerdere woensdagen tot eind augustus. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw ging het eerst om een feestweek. Om niet afhankelijk te zijn van het weer en ook om de vele toeristen iets te kunnen bieden zijn later de feesten verdeeld over zes of zeven woensdagen. Traditioneel als Ommen is wordt aan de vooravond van de jaarmarkt zelf, op de maandag er voor, de officiële openingshandeling gehouden met het luiden van de eeuwenoude bissinghbel.

Tekst: Harry Woertink- Foto: collectie OudOmmen.nl

Eerdere afleveringen uit de reeks: Ommen historisch belicht