Een vervolg van het reisverslag uit 1843 naar Amsterdam. Na een korte verpozing in Ommen gaat de reis van de drie heren in de door het paard getrokken koets en gemend door de koetsier verder richting Zwolle.

Uitspanning Vilsteren, de pleisterplaats van de Lingens postwagen maar ook een herberg voor een smakelijk boterhammetje bij een goed kop koffie.
Afb.: OudOmmen

Vilsteren
Na een weinig rijden passeerden wij de Regge, een zuster van de Vecht, en spoedig vertoonde zich de uitgestrekte buitenplaats van de heer Helmich, in wier nabijheid de pleisterplaats van de Lingens postwagen ligt, een herberg waar wij een smakelijk boterhammetje bij een goed kop koffie nuttigende, terwijl de omstreek een bekoorlijke wandeling gratis aanbiedt. Een Roomse kerk en pastorij staat in de nabijheid van de herberg en de stille rustplaats van de doden met een paar fraaie gedenkstenen, trof ons door hare schone ligging. Berend-oom was hier spoedig georiënteerd; hij at beschuit uit den treuren en informeerde zich zeer nauwkeurig of de eigenaar van het landgoed ook een iemker was. Overigens was hij onuitputtelijk in de lof van de grindweg en sprak in vervoering een soort van zaligspreking uit over de paarden, die onder deze middelen van vervoer leefden en liepen. Een weinig later nam hij een hartelijk afscheid van de Hardenbergse voerman, die aanstalte tot de terugreis maakte en bekeek nauwkeurig het Zwolse rijtuig hetwelk ons zou opnemen. Hij was er wel tevreden over, trok welgemoed zijn goed gevulde zeemleren reiszak, voldeed het verschuldigde en verzocht vooral de groetenis aan de heer Helmich, voor wiens landhuishoudkunde en zucht tot verbetering van de algemene wegen hij door de redenering met de hospes de hoogste achting had opgevat. Aan zulke mensen die het goede kunnen maar ook willen voorstaan heeft Drenthe gebrek, zuchtte hij, toen wij voorbij het hek van de plaats reden en ons een vrije blik op het huis gegund werd en waarlijk, hij had niet geheel en al ongelijk.

Rechteren
Weldra zagen wij de toren van het oude kasteel Rechteren, terwijl die van Dalfsen achter zijn collega heen gluurde. Op het gezicht van die slottoren dachten wij aan de oude tijd, ton roven en plunderen het handwerk van de edelen was. De gevreesde heer Van Voorst was eertijds ook eigenaar van dee burg en bestookte daaruit de gehele omtrek. Naar men ons verhaalde had een van de overmoedige ridders, die hier huishielden, de gewoonte om zijn overwonnen vijanden een oor af te snijden, tot ene gedachtenis hunner kennismaking, en vroeg men daarom alle een-origen in den lande, of ze Rechteren gezien hadden. In de 16e eeuw werd het kasteel door Bisschop Hendrik belegerd met 4000 man die liever de aftocht bliezen, dan storm te lopen. Het kasteel heeft enige moderne veranderingen ondergaan en vertoont nu een tweeslachtigheid die niet bevalt.

Dalfsen
We verlieten hier de postwagen om met versnelde tred vooruit te gaan, om Dalfsen, hetwelk niet in de route ligt, even een bezoek te geven. Wij kregen hiertoe van oom gerede toestemming, dewijl wij hem een pond Dalfser moppen beloofden. Voor enige jaren nog moest men van deze zijde met een bootje over de Vecht, met welke wij onze kennis voor de vierde maal hernieuwen, gezet worden, maar nu ligt er een vrij grote en nette brug over met een tolhuisje, dat ook altijd aan een brug annex is. Het dorp zelf heeft een vrij goed aanzien en vertoont zich welvarend. Onze eerste zorg waren de Dalfser moppen. Dat gebak, ’t welk maar niet met dezelfde smaak, ook elders onder dezelfde naam, voor echt verkocht wordt, heeft zijn aanwezen te danken aan een abuis in het mengsel van een taart. Deze vergissing bracht de mismoedige bakker op het idee om er iets anders van te fabriceren en ziet: dat werden de beroemde Dalfser moppen. De gelukkige werd daardoor eigenaar van een kapitaal, dat te Dalfsen aanzienlijk mag heten. Bakker Frijlink is dan ook op alle Overijsselse kermissen zeer gezien bij jong en oud en de eerste bezigheid van de lekkerzieke jeugd en zoete-minnende kransjes is zich te overtuigen of de moppenman het hoofd ook van onder een van de geopende koekkramen uitsteekt. Zijn trommels met grote glazen waarin de heerlijke mopjes in zulk een zoet verwarring uitgestald worden, zijn de gehele dag het begeerlijk mikpunt van de kermisgangers.

Dalfsen heeft vrij goede straten, een, van buiten te beoordelen, ruime kerk en een knappe toren. De Dalfser spraak heeft iets hards en krakends, iets moeilijker te beschrijven, iets mopachtig, zouden we haast zeggen. Dames zagen wij er niet, ofschoon er toch ettelijke gevonden worden. Berend-oom had er gerust een visite kunnen afleggen, want we ontdekten niets anders dan gekornette vrouwen en voor deze heeft hij hiertoe nog geen vrees laten blijken; bij een gekruld hoofd echter knikken hem dadelijk de knieën en krijgt hij een belemmering in de spraak, een ongemak waarvan wij te Amsterdam nogal ernstige gevolgen vrezen.

Zwolle
De postwagen was het dorp al voorbijgereden en wij moesten dus op een draf zetten om onze plaatsen spoedig weer in te nemen. De vrolijke, altijd met welig plantsoen en lachende velden omzoomde grindweg bracht ons langs enige buitenplaatsen op de straatweg die van Zwolle naar Raalte leidt. Een heerlijke allee ter weerzijden van de straatweg bracht ons weldra te Zwolle, wier kolossale torenhoog boven de met damp bewolkte stad uitstak. Vroeger noemen de Kampers deze toren het Zwolse zuurkoolvat, een naam die later in peperbus veranderde toen er een koepel op gezet werd. Aan de voorstad ter rechterzijde draaiden de wieken van onderscheidene molens lustig in het rond. Hier verlieten wij de postwagen. De voerman prees ons het logement van de heer Scheuer aan, te bereiken via een wandeling om de singels. Tot zover enkele fragmenten uit het reisverslag van 1843.

Deel 1 van dit reisverslag is hier te lezen: Ommen is een hoogst fatsoenlijk landstadje (1)

Bron: Harry Woertink – 11 mei 2022