De buurtschappen van Ommen zijn ontstaan vanuit de vroegere Marken. Ommen telde 14 van deze (Boer)Marken. Toch is het aantal buurtschappen rond Ommen groter.

Op de laatste schooldag in 2018 werd bij de openbare basisschool in Vinkenbuurt een monument onthuld met de voornamen van de 12 laatste leerlingen.
Zie voor meer foto’s het album “Vinkenbuurt”.

Totaal ging het om 23 buurtschappen, waaronder Vinkenbuurt. Ontstaan vanuit woeste gronden is Vinkenbuurt verworden tot een groene oase, met centraal de kerk en het buurthuis. Tot twee jaar terug behoorde daartoe ook nog de school, maar die moest sluiten vanwege te weinig leerlingen.

Varsenerveld
Vinkenbuurt lag vroeger officieel in het gebied Varsenerveld onder de gemeente Ambt-Ommen, deel uitmakend van het onmetelijk grote woeste Zuidelijk Ommerveld. Tot eind 1800 was nog sprake van heide, woester gronden, veen en moeras. Op de vroegere vesting de Ommerschans onder de gemeente Stad-Ommen was begin 1800 de Kolonie van Weldadigheid ontstaan. Van hieruit werden de woeste gronden rondom de schans in cultuur gebracht en zogeheten kolonieboerderijen gebouwd. Pioniers, voornamelijk boeren vanuit Nieuwleusen, hadden hun oog laten vallen op de woeste gronden van het Varsenerveld. Ze bouwden boerderijen of andere behuizingen op de hogere delen om zo een bestaan op te kunnen bouwen. Vanaf 1900 rukten schop en scheurploeg helemaal op om de nog overgebleven woestenij in te wisselen voor vruchtbare akkers en weidegronden. Zo werd de huidige buurtschap gesticht. Teunis Jansen begon er een kruidenierswinkeltje, Hassink een klein café en de fiets kon toen gemaakt worden bij Jan Tempelman.

De kinderen uit de buurt gingen naar de school in Nieuwleusen. Toen de gemeente Nieuwleusen echter geen zin meer had om voor het onderwijs van Ommen op te draaien en de kinderen dus geen onderwijs meer kregen, moest de buurtschap stad en land bezeilen om een eigen school in de Vinkenbuurt te krijgen. Op 25 februari 1908 kon in de buurtschap de openbare lagere school ‘Varsenerveld’ geopend worden met twee lokalen en een ‘meesterswoning’ voor meester B.B. Neuteboom. Daarmee was ook een eind gekomen dat de kinderen in de winter door modderige wegen moesten baggeren om Nieuwleusen te bereiken. In 1928 werd de Koloniedijk verhard tot een klinkerweg. Toch was het altijd slecht gesteld met de toestand van de weg, zo erg zelfs dat in 1956 busmaatschappij EDS besloot de busverbinding met Vinkenbuurt te staken. Pas in de zeventig jaren van de vorige eeuw werd de weg verbreed en geasfalteerd.

Kerk
Toen nog een kerk ontbrak werd er gekerkt rondom de buurtschap. Hier kwam verandering in toen op 31 mei 1927 een bouwvergunning verkregen werd voor het bouwen van het kerklokaal van de Nederlandse Hervormde kerk aan de Koloniedijk. Dankzij bijeengebracht geld en een stuk grond dat beschikbaar werd gesteld kon met de bouw begonnen worden. Bij gebrek aan een doopvont werd tijdens de eerste doopdienst op 27 november van hetzelfde jaar gebruik gemaakt van een melkkannetje. Sindsdien is wel een en ander veranderd in de kerk. Zo is er in 1949 een consistorie aangebouwd en kreeg het kerkje in 1965 een torentje met luidklokje. Het portaal voor de ingang is in 2014 geplaatst.

Vinkenbuurt
De Vinkenbuurt was dus onderdeel van het Varsenerveld. In het noordelijk gelegen bos zaten destijds veel vogels, voornamelijk vinken. Een veel gehoorde opmerking was dan ook: “Het lijkt hier wel een vinkenbuurt”. De naam Vinkenbuurt burgerde al snel in, naast de oorspronkelijk naam Varsenerveld. Bij de samenvoeging van Stad- en Ambt-Ommen in 1923 kreeg de buurtschap officieel de naam Vinkenbuurt. Met een kunstwerk voorstellende moeder vink met jong op de hoek Koloniedijk-Prinsenweg wordt de naam van de buurtschap nog eens benadrukt. Andere delen van het Zuidelijk Ommerveld gingen op in Witharen of werden bij de buurtschap Varsen gevoegd.

Agrarisch
Vinkenbuurt is een agrarische gemeenschap met een actief verenigingsleven, waaronder een Plaatselijk Belang. In de Vinkenbuurt wonen ongeveer 200 gezinnen, goed voor ongeveer 400 inwoners. Zoals overal werd ook in de Vinkenbuurt in 1923 overgegaan tot nummering van de huizen door middel van letters en cijfers. De letters correspondeerden met de secties van het Kadaster en de nummers met de volgorde van de huizen. Voor de Vinkenbuurt werd de letter P gebruikt. In 1961 werden officiële straatnamen ingevoerd. En, wat iedere buurtschap niet kan zeggen, maar Vinkenbuurt wel: ze heeft onder de plaatsnaam een eigen postcode. Belangrijkste straat is de Koloniedijk, die dwars door de buurtschap de westkant verbindt met Nieuwleusen en de andere kant met de Ommerschans en Witharen.

Oude school werd buurthuis
De school die uit 1908 dateerde werd in 1963 vernieuwd, waardoor het oude schoolgebouw als buurthuis kon worden gebruikt. In 1984 werd aan het twee-klassige gebouw een nieuw lokaal gebouwd speciaal bestemd voor kleuters, zodat de school toen een basisschool werd. Maar, zoals eerder gesteld, de school moest na 110 jaar sluiten. In 2018 was het voorbij met lager onderwijs aan de Koloniedijk omdat de school ver onder de grens van 24 leerlingen bleef.

Monument
Op de laatste schooldag in 2018 werd bij de school een monument onthuld met de voornamen van de 12 laatste leerlingen. Op een roestige ijzeren paal wijzen de namen alle windrichtingen op naar waar ze zijn gegaan. De paal roest, net als herinneringen, maar ze blijven wel, is de gedachte erachter.

Centrumvisie
De sluiting van de openbare basisschool in Vinkenbuurt is een groot gemis, maar biedt ook kansen. De gemeente Ommen – eigenaar van het schoolgebouw – gaf Plaatselijk Belang de kans om met een plan te komen voor een nieuwe invulling. Daarom is vanuit de inwoners van deze Ommer buurtschap een werkgroep centrumvisie gevormd, die nadenkt over een nieuwe invulling van deze plek, zoals woningbouw voor senioren en starters en ruimte voor kleine bedrijfjes. Vinkenbuurt werkt niet alleen aan een centrumvisie, maar ook aan een uitgebreider dorpsplan voor de gehele buurtschap. Een van de speerpunten daarin is het streven om in 2023/2024 volledig energieneutraal te zijn onder de noemer Vinkenbuurt stroomt. Inmiddels is een begin gemaakt met de aanleg van zonnepanelen. Vinkenbuurt is vooral een vooruitstrevende buurtschap, waarin de ‘noaberschap’ en saamhorigheid groot zijn.

Bron: Harry Woertink – 25 augustus 2020