OMMEN – De historische zichtas van kasteel Eerde, tussen Ommen en Den Ham op het gelijkname landgoed is weer terug.

De 128 jonge eiken moeten nog verder uitlopen en het gras moet nog gaan groeien.
Zie voor meer foto’s het album “2019/2020 – Herstellen zichtlijn”.

Daardoor is het mogelijk vanuit het kasteel helemaal in de verte naar de huidige boswachterij Ommen te kijken, zoals dat ook mogelijk was toen het kasteel in 1715 werd gebouwd. Dit heugelijke feit is voor Natuurmonumenten een belangrijke mijlpaal in het programma Eerde 2020: het laatste puzzelstukje van de symmetrische laanstructuur op Landgoed Eerde is gelegd.

Geen feestje door corona
Afgelopen maanden heeft Natuurmonumenten samen met nutsbedrijven en aannemers hard gewerkt om de ontbrekende schakel in de zichtas te herstellen. Door het coronavirus was er geen feestelijke opening. Natuurmonumentenboswachter Olga de Lange: “Heel jammer, maar begrijpelijk. Ik had me erg op dit feestje verheugd. De wethouder en ook studenten van de internationale school Eerde hadden een belangrijke rol in het programma. We hopen dat we in een later stadium nog iets kunnen organiseren voor alle betrokkenen.”

Strakke 18-eeuwse symmetrie
Natuurmonumenten is naast natuurbeheerder ook beheerder van cultureel erfgoed. Tuinbaas Maarten Vos: ”Wij kiezen op Landgoed Eerde heel bewust voor herstel van de oorspronkelijke 18e-eeuwse aanleg, de strakke symmetrische vakken met daarin de lange zichtassen. Historisch onderzoek heeft aangetoond dat het uniek is voor Nederland en dat er nog zoveel van het oorspronkelijke ontwerp aanwezig is.”

Kilometers lange zichtlijn
De lange zichtlijn loopt na het herstelde deel nog een stuk door in de boswachterij Ommen via het Grand Canal met aan weerzijde een dubbele dennenlaan. Op de historische kaart uit 1783 kun je nog zien hoe de laan doorliep tot op de ‘woeste gronden’. De vroegere baron kon zo vanaf het kasteel helemaal tot het eind van zijn landgoed kijken.

Hottinger kaart door M.A. Snoeck uit ca 1783. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Kunstwerk van oude boom
Voor het herstel van de zichtas moesten een aantal oude bomen wijken. Het is ook voor boswachters best een lastig keuze geweest om gezonde bomen te moeten kappen. Natuurmonumenten heeft geen doelstelling voor houtoogst. Het hout dat vrijkomt bij dit soort projecten wordt zoveel mogelijk gebruikt voor verwerking in de bouw of meubels en dergelijke. Daarom hebben twee grote eiken een bijzondere bestemming gekregen: één eik staat nu als klimboom in de speelnatuur op Texel. Van de andere eik is door houtkunstenaar Maurice de Meijer uit Dalfsen een mooi kunstwerk gemaakt voor bij de parkeerplaats bij het kasteel.

Samen behouden voor de toekomst
Boswachter Olga de Lange: “Wij zijn trots dat de zichtas weer compleet is. Natuurlijk, het is nu nog een beetje kaal. De 128 jonge eiken moeten nog verder uitlopen en het gras moet nog gaan groeien. Maar dat ziet er binnenkort al veel groener uit. Ik ben blij dat we op landgoed Eerde samen met de gemeente Ommen en de Nationale Postcode Loterij zoveel kunnen doen om de oude grandeur van het landgoed te herstellen. Zo kunnen ook toekomstige generaties blijven genieten van het unieke landgoed en kasteel Eerde.”

Eerde 2020
De belangrijkste grote klussen van het herstelplan Eerde2020, zoals de restauratie van het kasteel, herstel van het Quinconcevak, fietspaden en zandwegen en de zichtas, zijn nu klaar. Maar er starten dit jaar nog een aantal deelprojecten die deels ook de komende jaren nog zullen doorlopen. Natuurmonumenten gaat nog een mooie maquette laten maken waarop van bovenaf de symmetrische laanstructuren te zien zijn. Voor het laanherstel op Landgoed Eerde hanteert Natuurmonumenten sowieso een 75-jarenplan dat in fasen uitgevoerd wordt.

Bron: Harry Woertink – 7 mei 2020