OMMERSCHANS/DEDEMSVAART – De Ommerschans staat op zaterdag 8 september volop in de schijnwerpers tijdens de Open Monumentendag. Zowel de stichting Open Monumentendag Ommen als de Historische Vereniging Avereest (HVA) hebben de voormalige vesting en bedelaarskolonie tussen Ommen en Balkbrug als thema.

Het bestuur van de Stichting Open Monumentendag Ommen met v.l.n.r.: Harry Woertink, Linde Stokvis, Gerda Wermink, Jan Soer, Wim van Kesteren en Cathy van der Mooren.
Foto: Stichting Open Monumentendag Ommen
Zie voor meer foto’s het album “Open Monumentendag 2018”.

De invulling van de Open Monumentendag is dan ook een samenwerking tussen beide genoemde organisaties. Voor de historische vereniging De Ommerschans, molen De Star in Balkbrug en de historische boerderij De Wheem in Oud Avereest zijn eveneens rollen weggelegd voor de gezamenlijke Open Monumentendag. Bovendien wordt op deze dag een oud kanon definitief (terug)geplaatst op de verdedigingswal van de Ommerschans.

Opening
De officiële opening van de Open Monumentendag op de Ommerschans vindt plaats om 10.15 uur door burgemeester Hans Vroomen bij de boerderij aan de Balkerweg 72. Als vervolgens de opening is geweest wordt om 11.00 uur op de schans het authentiek kanon uit 1785 onthuld. Dit kanon moet bijdragen aan een betere visualisatie van de geschiedenis van de voormalige vesting. Deze officiële handeling zal verricht worden door de Commissaris van de Koning, Andries Heidema.

Ommerschans
De Open Monumentendag op de Ommerschans wordt georganiseerd door de stichting Open Monumentendag Ommen. Er kan vanaf 10.30 uur een fietstocht gemaakt worden door het kolonielandschap met de mogelijkheid van bezoek aan de voormalige kerk van de Ommerschans. Verder zijn een voormalige kolonieboerderij aan de Eerste Schansweg en molen De Star deze dag opengesteld. Hiervoor is een fietsroute op papier gezet. Het Fietsmuseum uit Ommen is present met historische rijwielen. Een muzikaal duo zwaait de deelnemers van de fietstocht uit. Behalve een fietstocht kan er ook gewandeld worden. Vanaf de Veldzichthoeve op de Ommerschans start om 11 uur, 13 uur en 15 uur een korte wandeling onder leiding van een gids. De stichting Open Monumentendag Ommen heeft een interessante brochure samengesteld over de rijke historie van de Ommerschans. Deze brochure – met daarin ook de fietsroute – is op 8 september verkrijgbaar bij Hoeve 4 aan de Balkerweg 72. De brochure wordt in de voorverkoop aangeboden bij het Streekmuseum, Primera en The Readshop in Ommen.

Dedemsvaart
In Dedemsvaart tekent de HVA voor de organisatie. Op het Kalkoventerrein aan de Oude Zuidwolderstraat 13 wordt vanaf 13.00 uur een aantrekkelijk middagprogramma aangeboden. Er is theater en er worden verhalen verteld over het leven op de Ommerschans, naast muziek en zang. Verder zijn er demonstraties van oude ambachten en is een markt opgezet van streekproducten. De Vereniging De Ommerschans is present met een informatiestand. Tussen Dedemsvaart en de Ommerschans wordt een speciale bus ingezet voor bezoekers. Ook de Wheem in Oud Avereest is geopend en geeft een presentatie over de geschiedenis van deze historische boerderij.

Klassendag
Met de bedoeling de jeugd actief te betrekken bij het monumentale erfgoed in hun omgeving wordt voorafgaand aan de Open Monumentendag een zogeheten klassendag voor Ommer scholieren gehouden. Dit keer is groep 8 van de Guido de Bresschool aan de beurt. Zij komen op vrijdag 7 september op de Ommerschans.

In Europa
Open Monumentendag is een jaarlijks evenement in het tweede weekend van september. Dit jaar is het landelijk thema “In Europa”. Daarmee sluit het aan bij het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed. Voor de organisaties in Ommen en Dedemsvaart was dit ook aanleiding om voor de Ommerschans te kiezen. Bovendien richt de aandacht dit jaar zich op de Ommerschans als jaar van de Ommerschans. Dat de erkenning van de werelderfgoed status voor de Koloniën van Weldadigheid, waaronder de Ommerschans, voor 2018 is uitgesteld heeft geen invloed gehad om het accent van deze Open Monumentendag naar elders te verleggen. Volgens de organisatoren is de waarde van het gebied zo groot dat het verdiend om daar speciaal op de Open Monumentendag alle aandacht op te vestigen. Dit jaar is het immers precies 200 jaar na de oprichting van de eerste Kolonie in Nederland en 25 jaar na de afschaffing van de wet op de landloperij in België. De Koloniën van Weldadigheid zijn ’s werelds eerste, meest grootschalige en langst functionerende voorbeelden van landbouwkoloniën om armoede te bestrijden. Ze zijn voorlopers van onze verzorgingsstaat. Ruim een miljoen Nederlanders en Belgen hebben voorouders in de Koloniën van Weldadigheid.

Bestuur
Het bestuur van de Stichting Open Monumentendag Ommen bestaat uit: Cathy van der Mooren, Linde Stokvis, Gerda Wermink, Jan Soer, Wim van Kesteren en Harry Woertink.

Programma:

Ommerschans – Balkerweg 72 – Vinkenbuurt; 10:30 tot 16.00 uur:
-Fietsroute door het koloniegebied Ommerschans
-Middeleeuwse muziek
-Fietsgroep op historische rijwielen
-Wandeling over de Ommerschans o.l.v. gids (11.00 uur, 13.00 uur en 15.00 uur)
-Officiële ingebruikname authentiek kanon op de schans (11.00 uur)

Dedemsvaart – Streekmuseum De Kalkovens – Oude Zuidwolderstraat 13; 13.00 tot 17.00 uur:
-Oude ambachten
-Markt met streekproducten
-Theatergroep De Firma speelt de voorstelling ‘Het leed is van mij’ over de moord op Zientje in de kolonie Ommerschans
-Verhalenvertelster over het leven van Willempje, strafkoloniste in de Ommerschans
-Vereniging de Ommerschans presenteert zich met een foto expositie
-Muziek en zang
-Tussen de Ommerschans en Dedemsvaart speciaal busvervoer

Balkbrug Molen de Star – Omloop 16; 10.00 tot 16.00 uur:
-Rondleidingen door de molen
-Verkoop meelproducten
-Verkoop pannenkoeken en/of pizza’s en/of broodjes

Oud Avereest – Historische boerderij de Wheem -Oud Avereest 22
-Rustpunt en presentatie over de geschiedenis van boerderij De Wheem

Bron: Harry Woertink – 9 augustus 2018