“Wetenswaardigheden uit het archief” is een artikelreeks van OudOmmen waarbij steeds één actueel onderwerp wordt belicht aan de hand van een opsomming van historische informatie uit het archief van Jan Lucas. Het is een dynamisch artikel, het zal steeds worden bijgewerkt als er nieuwe historische informatie wordt verkregen.

De oude school uit 1860 aan de Beerzerweg 11 in Beerze.
Foto: Herman Wigbels

Zie voor meer artikelen uit de categorie “Wetenswaardigheden uit het archief“.

Welke wetenswaardigheden zijn er over de school en het onderwijs in Beerze bekend ?
Wij hebben de volgende informatie (cursief = letterlijk) uit het verleden opgegraven:

• 1808 [Map10-158]
  De schooltijd te Beerze begint St.Matiny en eindigt met Paschen. Totaal bezoeken 20 kinderen de school.

• 1813 [Map10-158]
  Hendrik Ramerman is onderwijzer te Beerze.

• 1816 [Map10-158]
  * Het schoolvertrek te Beerze is gescheiden van het schoolhuis (onderwijzerswoning). Het huis en het schoolvertrek is eigendom van de buurtschap en wordt tot 1813 (Franse tijd) door deze buurtschap onderhouden, daarna verzorgd de gemeente het onderhoud. Zowel het schoolvertrek als het schoolhuis verkeert in 1816 in een vrij goede staat.
  * In 1816 wordt onderwijs gegeven te Ommen, Avereest, Gietmen, Beerze, Junne, Lemele, Stegeren, Varsen, Veldhoek.

• 1835 [Map10-158]
  In de buurtschap Beerze staat een schoolokaal van steen gebouwd en met riet en stro gedekt.

• 1838 [Map10-160]
  In de jaren 1838 t/m 1841 wordt er school gehouden in Beerze

• 1839 [Map01-248]
  Jan Brinkhuis te Stad-Ommen geeft 2 maal per week op dinsdag en vrijdag publiek schoolonderwijs aan een 20-tal leerlingen uit de buurtschap Beerze, zonder dat hij de bevoegdheid hiertoe bezit.

• 1840 [Map01-263]
  De schoolonderwijzers ontvangen over 1839 een toelage uit de gemeentekas wegens het verlies aan inkomen door de schoolonderwijzers geleden bij de invoering van het nieuwe reglement op de schoolgelden. De onderwijzers te Beerze, Varsen, Stegeren, Junne elk f 10,—.

• 1850 [Map10-158]
  Hendrik Kamerman, onderwijzer te Beerze, geniet als zodanig seder 1843 een rijkstoelage. (in 1858 is hij nog hoofd van de school te Beerze).

• 1853 [Map10-158]
  Bij Kon. Besluit van 2 mei 1853 wordt een rijkssubsidie toegekend van f 206,— voor de aanbouw van een nieuw lokaal aan de school te Beerze. Op 3 maart 1853 zegt de provincie Overijssel eveneens een subsidie toe groot f 207,— voor deze bouw. De bouw is in februari 1853 aanbesteed voor een bedrag van f 620,—. Het dak zal met riet worden gedekt.

• 1861 [Map09-191]
  H. Kamerman, onderwijzer te Beerse, is overleden.

• 1862 [Map10-158]
  Een ontwerp-plan voor de bouw van een school te Beerze wordt opgesteld.

• 1863 [Map10-158]
  Op 18 mei 1863 wordt het bestaande schoolgebouw te Beerze voor f 160,— verkocht.

• 1869 [Map06-175]
  Jan Hendrik Everhardus Timmerman is onderwijzer te Beerze. Woont met zijn moeder in een kamer op het boerenerf “de Wolfte”. 1 mei 1869 moet hij dit onderkomen verlaten.

• 1870 [Map06-167+168]
  * Bij rb. van 26 maart 1870 besluit de raad bij de school te Beerze tevens een onderwijzerswoning te bouwen. De school te Beerze is te ver verwijderd, waardoor vooral in de winterdag deze kinderen verstoken zijn van onderwijs. Hoofdonderwijzer te Beerze is J.H.E. Timmerman.
  * Pogingen van de heer Peitsch te Junne om de onderwijzerswoning welke te Beerze zal worden gebouwd in Junne te bouwen om zodoende een avondschool te Junne mogelijk te maken, mislukken.

• 1871 [Map10-158]
  * Het besluit van de raad der gemeente Ambt Ommen tot het aangaan van een geldlening groot f 8100,— voor de bouw van een school met onderwijzerswoning in het Beerzerveld en een onderwijzerswoning te Beerze wordt goedgekeurd.
  * Op 4 april 1871 wordt de bouw van een onderwijzerswoning te Beerze voor f 1879,— gegund aan R. Brinkhuis, timmerman te Ommen.
  * Op 25 april 1871 wordt Hendrik de Groot, meester metselaar, aangesteld tot opzichter voor de bouw van de onderwijzerswoning te Beerze.
  * 5-9-1871: De onderwijzerswoning te Beerze is betrokken. [Map03-101]
  * 11-10-1871: De raad besluit tot het aangaan van een geldlening groot f 7800,— voor de bouw van een school met onderwijzerswoning te Beerzerveld en een onderwijzerswoning te Beerze. [Map03-101]

• 1872 [Map06-208]
  Ingaande 1-1-1873 bedraagt de jaarwedde van de hoofdonderwijzer te Beerze, de heer J.H.E. Timmerman f 450,— .

• 1889 [Map10-159]
  Op 31 maart 1889 wordt de school te Beerze bezocht door 35 leerlingen.

• 1892 [Map10-159]
  Jan Hendrik Everhardus Timmerman, hoofd der o.l.s. Beerze, wordt m.i.v. 1-10-1892 eervol ontslag verleend. L.D. Wolters wordt m.i.v. deze datum als zijn opvolger benoemd.

• 1901 [Map09-228]
  * Ingaande 1-5-1901 wordt aan L.D. Wolters, hoofd o.l.s. Beerze eervol ontslag verleend.
  * Ingaande 1-6-1901 treedt J. de Jonge Pzn. in dienst als hoofd o.l.s. te Beerze.

• 1911 [Map02-078]
  Omtrent het onderwijs wordt vermeld dat men in Beerze al sinds jaar en dag wacht op een nieuwe school. Het gem. bestuur denkt er dan ook wel over om een nieuwe school te bouwen, maar vindt nu weer reden tot uitstel in de voorgenomen verharding van de weg Ommen-Mariënberg, aldus de school-opziener.

• 1912 [Map02-104]
  Ingaande 1-1-1913 treedt H. Timmerman in dienst als tijdelijk onderwijzeres aan de o.l.s. te Beerze.

• 1913 [Map02-109]
  * Op 10-11-1913 levert schipper G. v. Elburg 65 HL cokes af aan de o.l.s. Beerze, (hoofd J. Beun).
  * A. Gijmink, 1e onderwijzer te Stad-Ommen, wordt benoemd tot hoofd o.l.s. Beerze. [Map09-245]

• 1914 [Map09-247]
  De schoollokalen van de o.l.s. Hoogengraven, Beerze en Lemele zijn slecht.

• 1916 [Map02-135]
  A. Grijmink is hoofd o.l.s. Beerze.

• 1918 [Map02-149+150]
  * 21 Februari 1918 wordt mededeeling gedaan van een schrijven van den Minister waarbij deze aandringt op spoedige verbouw van de scholen te Beerze, Lemele en Hoogengraven.
  * Het voorstel tot verbouw van de scholen te Lemele, Beerze en Hoogengraven wordt op 18 October 1918 aangenomen. De kosten bedragen f 100.000.- de subsidie van het rijk hierin bedraagt 25 %.
  * A. Gymink is hoofd o.l.s. Beerze. [Map09-253]

• 1919 [Map10-159]
  A. Gijmink is hoofd o.l.s. te Beerze.

• 1920 [Map10-160]
  * Op vrijdag 3-9-1920 vindt de openbare aanbesteding plaats van het leveren van schoolbanken en ander meubilair voor de nieuw te bouwen scholen te Beerze, Hoogengraven en Lemele. Alsmede de bouw school + onderwijzerswoning. Deze levering wordt gegund aan L. Winters en K. Schures te Steenwijkerwold voor f 6700,-. De bouw van de school wordt gegund op 3-9-1920 aan J. Marsman en W. Kromhof aannemers te Vroomshoop voor f 28.459,- Architect is H.C.Ch. Treep te Zwolle. Op 1-12-1920 declareert hij de 1e termijn, op 17-1-1921 declareert hij de 2e termijn, en op 2-3-1921 declareert hij de 3e termijn van de bouw van de onderwijzerswoning te Beerze. De school Beerze is in maart 1921 zover gevorderd dat de 3e termijn kan worden betaald.
  * H.J. Spenkelink is onderwijzeres o.l.s. Beerze. [Map09-259]

• 1938 [Map10-160]
  Op 1-6-1938 wordt de bouw van een onderwijzerswoning en de afbraak van de bestaande woning te Beerze openbaar aanbesteed. De bouw en afbraak wordt voor f 3845,- gegund aan F. Zweers, aannemer te Heemse en het glas- en schilderwerk voor f 374,- aan A.A. Wessel, schilder te Ommen.

• 1941 [Map10-160]
  In 1941 wordt i.v.m. de verplichte invoering van het vak lichamelijke oefening 88 m² van het bestaande schoolterrein betegeld.

• 1947 [Map10-160]
  In de vergadering van 20 Juni 1947 wordt tot hoofd der O.L.School te Beerze benoemd de heer H.R. Hilberts te Meppel.

• 1952 [Map10-160]
  In 1952 wordt een rijwielstalling gebouwd.

• 1955 [Map10-160]
  In 1955 worden de schoolbanken in het ene lokaal vervangen door zgn. leerlingensets.

• 1959 [Map10-160]
  In 1959 wordt de school verbouwd door de fa. R. Dragt en Zonen te Ommen. Het onderwijs wordt gedurende deze verbouwing tijdelijk gegeven in het verenigingsgebouwvan de Geref. Kerk te Mariënberg, ingaande 13-10-1959.

• 1960 [Map10-160]
  Op maandag 11-1-1960 wordt de school weer in gebruik genomen, terwijl de officiële opening plaats vindt op 19-1-1960, ’s avonds 8 uur.

• 1964 [Map10-160]
  In 1964 wordt de school op het waterleidingnet aangesloten.

• 1965 [Map10-160]
  De school is in 1965 een twee-mansschool.

• 1969 [Map10-161]
  In maart 1969 neemt het hoofd A.C. Ruys het initiatief tot het uitgeven van een schoolkrant om het contact tussen school en dorpsgemeenschap levendiger te maken. In april 1969 verschijnt het eerste nummer en in oktober 1969 het tweede nummer.

• 1972 [Map10-161]
  Op 16-10-1972 wordt begonnen met de aanleg van een C.V. met gasgekookte ketel in deze school.

• 1975 [Map11-083]
  * 13 november 1975: Ouderavond o.l.s. Beerze.
  * 20 december 1975: Kerstviering in school te Beerze.

---

Personeel o.l.s. Beerze:

Hoofden: [Map10-162]

• M. van Zanten (tijd.) -> 17-8-1931 – 1-9-1931
• J. Peters -> ? – 1-9-1931
• C. de Boer -> 1-9-1931 – 1-5-1942
• A.J. Hardon -> 1-8-1942 – 1-8-1947
• H.R. Hilberts -> 1-8-1947 – 1-8-1965
• G.D. van der Werff (tijd.) -> 29-9-1947 – 29-3-1948
• J. Zikken (gepensioneerd hoofd; tijd.) -> 12-11-1951 – 1-3-1952
• F. Wessels (tijd.) -> 1-5-1955 – 1-11-1955
• H. Christiaans (tijd.) -> 1-11-1955 – 24-12-1955
• Mw. M.M. Waayman-van der Sluys (tijd.) -> 17-8-1965 – 1-10-1965
• G. Greveling -> 1-10-1965 – 1-8-1968

Onderwijzers(essen): [Map10-162+163]

• Mej. A. Mourits -> 15-6-1932 – 1-1-1941
• Mej. H.M. Steinebach (tijd.) -> 1-5-1940 – 10-7-1940
• Mej. E. Hendriks (tijd.) -> 9-6-1941 – 1-1-1942
• Mej. G. Wagenaar -> 1-1-1943 – 11-11-1945
• G.D. van der Werff (tijd.) -> 29-3-1948 – 1-2-1949
• Mej. R. Hendriks (tijd.) -> 8-1-1952 – 13-9-1952
• Mw. A.M. Roosen-Hock (tijd.) -> 22-4-1952 – 1-9-1952
• Mej. H.C. van der Spoel -> 15-9-1952 – 20-6-1953
• Mej. R. Hendriks (tijd.) -> 1-2-1954 – 1-7-1954
• Mej. R. Hendriks (vast) -> 1-7-1954 – 1-6-1955
• Mej. E.H. Kalshoren (tijd.) -> 1-6-1955 – 1-2-1956
• T.A. van der Zee (tijd.) -> 1-3-1956 – 31-3-1956
• T.A. van der Zee (vast) -> 1-4-1956 – 1-4-1963
• Mw. T.B. Smeenk-Hofman (tijd.) -> 14-6-1956 – 16-10-1956
• L. van der Zee (tijd.) -> 22-10-1956 – 1-4-1958
• Mej. M.J. Paardekooper -> 15-4-1963 – 1-10-1965
• Mej. H.C. Koiter -> 1-10-1965 – 15-1-1968

Vakonderwijzeressen: [Map10-163]

• Mej. W. Flim -> 1-3-1956 – 1-10-1961
• Mej. A. Flim -> 1-1-1962 – 15-8-1962
• Mw. Th. Stegeman-Blonk -> 22-1-1968 – ?
• Mw. Th. Stegeman-Blonk -> ? – 22-3-1985 *1)

*1) einddatum aangevuld door redactie

---