“Muziek uit de landen van onze bevrijders” is zaterdag 19 juni het thema van twee mini orgelconcerten door de bekende organist Sander van Marion.

Sander van Marion 19 juli te gast in Ommen met een Wandelconcert.

80 jaar Vrijheid
Het wandelconcert begint om 14.30 uur in de Sint Brigittakerk aan de Nering Bögelstraat. Vervolgens is er een korte wandeling naar de Hervormde kerk aan het Kerkplein, waar om 15.30 uur waar het orgelconcert wordt voortgezet. Prachtige muziek en improvisaties over melodieën van in -en na de oorlog. Dit in het kader van de viering en herdenking 80 jaar vrijheid.

Sander van Marion
De in 1938 geboren organist, dirigent en componist Sander van Marion uit Scheveningen is geen onbekende. Vele jaren speelde hij in de orgelconcertenserie in Ommen. Nu wil hij in Ommen nog eenmaal concerteren in de vorm van een wandelconcert: om 14.30 uur in de RK Sint Brigittakerk (Nering Bögelstraat 1a) en om 15.30 uur in de Hervormde kerk (Kerkplein 1). Voorafgaand wordt u daar een kop thee/koffie aangeboden. De toegang is vrij; een vrije gift wordt op prijs gesteld voor de onkosten. De organisatie hoopt op veel publieke belangstelling.

Adema-orgel RK St Brigittakerk
Het Adema orgel in de Sint Brigittakerk is in 2021qua klank en uiterlijk grondig gerestaureerd. Het gaat om een uit 1878 daterende instrument dat eigenhandig gerestaureerd en uitgebreid is met een paar registers door Klaas Herman Hagels en zijn zoon Arjen van Hagels en Zonen Muziek uit Dedemsvaart. Ze deden dat samen met vrijwilligers van de kerk Ton Hoogenboom en Henk Geerts. Ton zorgde voor de timmeren van de orgelkas en Henk voor het mooie schilderwerk. De bruin-rode kleur van de orgelkas is vervangen door fris wit en geel, de pauselijke kleuren.

Hagels en Zonen maakte een nieuwe speeltafel en restaureerde de pedaal- en de orgelbank. Het binnenwerk werd zorgvuldig gereinigd. Alle pijpen zijn losgehaald, schoongemaakt en gerestaureerd. De frontpijpen die het aanzien vormen van het instrument zijn gepolijst en van bladgoud voorzien. Boven op het orgel stond een harp als versiering, maar die is vervangen door een engel met een viool. Aan weerszijden staan nu engeltjes met een bazuin.

Het orgel is oorspronkelijk gebouwd door Carolus Borromeus Adema en Zonen uit Leeuwarden en later enkele keren uitgebreid. Net als de vele andere kerkinstrumenten die zijn gemaakt door deze grote familie van orgelbouwers, staat ook dit ‘Adema-orgel’ bekend om zijn warme diepe klank. In 1878 werd het orgel geplaatst in kerk van de Ommer Sint Brigitta parochie, die afkomstig was van het eiland Schokland. De kerk op het door overstroming bedreigde Schokland werd in 1860 afgebroken en naar Ommen gebracht en herbouwd. Op 15 december 1861 werd de herbouwde kerk in Ommen in gebruik genomen. Op 26 juni 1939 werd een nieuwe kerk in gebruik genomen pal naast de oude kerk, die afgebroken werd. De “nieuwe kerk” werd ingewijd door de Aartsbisschop van Utrecht, Monseigneur De Jong ingewijd. Het Adema orgel verhuisde toen naar de nieuwe kerk. In 1974 is het orgel uitgebreid met een tweede klavier door de firma B. Koch en Zonen uit Apeldoorn. Ook het koor bij het orgel werd uitgebreid. Eerder was dit niet nodig omdat er gregoriaans werd gezongen, maar de koorliturgie deed haar intrede, waardoor er te weinig ruimte was bij het orgel. Op een vrijwel unieke manier is toen het koor vergroot.

Scheurer-orgel Hervormde kerk
Het orgel in de Hervormde kerk is ook bekend als “Scheuer-orgel”. Het orgel is in de loop van de jaren diverse malen uitgebreid en gemoderniseerd en is nog steeds een waardevol monument in een prachtige eeuwenoude kerk. In 1821 kreeg de in Coevorden wonende Duitse orgelbouwer Scheuer opdracht om in de veel oudere kerk op het Kerkplein een orgel te bouwen. Johann Christoff Scheuer (1776-1854) was één van de bekendste orgelbouwers in die tijd. De kerk had eerder wel een orgel, maar die was in verval geraakt en is daarom in 1719 opgeruimd en verkocht. Meer dan een eeuw heeft de kerk het toen dus zonder orgel moeten doen.

Het orgel is dan ook beter bekend als “Scheuer-orgel”. Het orgel is in de loop van de jaren diverse malen uitgebreid en gemoderniseerd en is nog steeds een waardevol monument in een prachtige eeuwenoude kerk. In 1821 kreeg de in Coevorden wonende Duitse orgelbouwer Scheuer opdracht om in de veel oudere kerk op het Kerkplein een orgel te bouwen. Johann Christoff Scheuer (1776-1854) was één van de bekendste orgelbouwers in die tijd. De kerk had eerder wel een orgel, maar die was in verval geraakt en is daarom in 1719 opgeruimd en verkocht. Meer dan een eeuw heeft de kerk het toen dus zonder orgel moeten doen.

Het Scheuer-orgel heeft een veelbewogen geschiedenis. Het had eerst één klavier en geen zelfstandige pedaal. In de loop van de jaren onderging het orgel diverse restauraties en uitbreidingen. In 1850 werd het orgel schoongemaakt door de broers Jan Eise Scheuer en Georg Ernst August Scheuer. In 1856 werd de orgelkast afgebroken om het dak in de kerk te verlagen. Een jaar later, augustus 1857 werd het orgel herbouwd door dezelfde gebroeders Scheuer uit Zwolle.

Een brand in de toren als gevolg van blikseminslag in 1871 heeft flinke schade aangericht, waardoor ook een aantal orgelpijpen gesmolten zijn. In 1874 is het orgel gerepareerd door de Zuthpense orgelmaker Poestkooke en in 1907 werd het orgel door de firma Dekker uit Goes gemoderniseerd. In 1923 opnieuw. Het was voorheen versierd met twee in gips uitgevoerde bazuin blazende engelen, die bij de verbouwing in 1933 spoorloos zijn verdwenen. In 1952 was het de firma Sanders die het orgel moderniseerde. Het kreeg een elektrische luchtaandrijving, het klavier werd naar voren geplaatst en er kwam een tweede klavier. De organist werd afgeschermd door een gordijn. In de kerk was er een opstelling van banken aan de zijkant met midden in het looppad een mooi zich op het orgel. In 1969 werd het orgel door de Zwolse orgelmakers Van de Berg en Wendt ingrijpend gerestaureerd en teruggebracht in de Scheuer-stijl. Het kreeg een hoofdkas met het oorspronkelijke front en een rugwerk (achter de rug van de organist) met een front in dezelfde stijl. Het orgel is daarmee een mooie reconstructie geworden van een groter Scheuer-orgel.

In 1997 is het orgel gestemd door orgelmakerij Reil uit Heerde en daarbij is ook de Schalmey 4 van het pedaal vervangen door een Trompet 8. In 2015 heeft orgelmakerij Reil het orgel opnieuw flink onderhanden genomen met onder andere het schoonmaken van alle orgelpijpen. Het interieur van de kerk en de ramen kregen toen eveneens een grote opknapbeurt.

Tekst: Harry Woertink – Foto: Sander van Marion