Ommen speelde honderd jaar geleden een grote rol in de ontplooiing van de theosofische vereniging “de Orde van de Ster in het Oosten”.

1926. Een overzichtsfoto, uit de lucht genomen, van het Sterkamp te Ommen, waar de Orde van de Ster van het Oosten haar congres hield.
Klik op deze link voor meer informatie over de Sterkampen op de Besthmenerberg

Philip baron van Pallandt offreerde aan Krishnamurti zijn achttiende-eeuwse kasteel Eerde met het gelijknamige landgoed.

Krishnamurti verlangde als een waar geestelijk leraar geen persoonlijke bezittingen en weigerde, maar stemde uiteindelijk op aandrang van Annie Besant toch toe in de riante schenking. In 1923 werd het kasteel als Europees hoofdkwartier van de Orde aan een stichting onder zijn voorzitterschap overgedragen. De Besthmenerberg, onderdeel van het landgoed, zou een Geestelijk Wereldcentrum moeten worden.

Jaarlijks spektakel

Vanaf 1924 vonden hier de befaamde Sterkampen plaats, soort van Lowlands toestanden, waar jaarlijks duizenden mensen uit tientallen landen zich verzamelden om naar Krishnamurti en zijn boodschap te luisteren. ‘De domm’n komen in dromm’n naar Omm’n,’ werd een gevleugelde uitdrukking onder de lokale bevolking, die wel blij was met de extra inkomsten die het jaarlijkse spektakel genereerde. Internationale treinen stopten speciaal voor de kampen op het landelijke station van Ommen. Het kampeerterrein was, behalve van een zee van tenten, voorzien van winkels in houten paviljoens. Er was zelfs een smalspoor met hand geduwde wagentjes voor de bevoorrading.

Mitropa

De kranten schonken telkens veel aandacht aan de Sterkampen. In deel 1 van dit artikel een verhaal uit de krant over de Sterkamp van 1928. “Op gewone dagelijkse dagen puft er op de lijn Zwolle—Dalfsen—Ommen en verder naar het Noorden een klein ping-pingelend locomotiefje, dat moeizaam enige wagons voorttrekt. Maar eens in het jaar denderen over die rails de machtige locomotieven en harmonicawagens van de Internationale Slaapwagen Maatschappij, Mitropa; wereldtreinen voor Parijs en Marseille, voor havens aan de Atlantische Oceaan, waar boten naar Engeland, Amerika en Azië afvaren. Eens in het jaar hollen de koeien radeloos door de weiden, opgeschrikt door het donderend wentelen der wielen van de wereldtrein, eens in het jaar is station Ommen een internationaal station met als reden het kamp van de Orde van de Ster in het Oosten.

Station Ommen

De perrons worden verlengd met houten noodbalken, alle talen van de aardbol worden er door elkaar gesproken, er weerklinkt een internationaal geschreeuw om bagage en voor een goede reis, het stationspersoneel wordt uitgebreid met tal van Ster-vrijwilligers. En als één voor één de treinen afrijden, op hetzelfde signaal dat andere dagen emotieloos gegeven wordt voor de pingeltreintjes, dan moet de chef van het station Ommen zich een machtig man voelen.

Sterdorp

Meer dan 2500 mensen zijn daar deze week tezamen op het prachtige landgoed, dat enige jaren geleden door baron Ph. van Pallandt van Eerde aan de Orde van de Ster geschonken werd als hoofdkwartier. Bijna allen zijn ze ondergebracht in tenten, de honderden tenten, door straten gescheiden van elkaar, die tezamen met de houten kantoor en winkelgebouwtjes, het hospitaal en het post- en wisselkantoor een heel dorp vormen, waar elektrische straatlantaarns branden, waar een elektrische klok de tijd aanwijst — soms afwijst! — en waar zelfs een lokaal telefoonnet, de officiële gebouwen met elkaar verbindt.

Een geweldig organisatietalent eist het besturen en inrichten van dit Ster-dorp en bijna alle functies daarvoor worden door Ster-leden vervuld. Alleen in de openluchtkeuken werken zes gehuurde koks en enige aardappelschilsters uit Ommen, maar in de andere takken van bedrijf zijn de vrijwilligers deels naar hun wens, deels naar hun beroep te werk gesteld. Zo staat aan het hoofd van het hospitaal een verpleegster, die haar vakantie vult met haar arbeid van allen-dag en helaas druk werk heeft. Zo is één van de chefs van de persinlichtingendienst, waar de krantenmensen zo bijzonder hulpvaardig worden terecht gewezen.

Kampvuur

Volgens de officiële lijst zijn er 2547 deelnemers, vertegenwoordigende veertig nationaliteiten, hier tezamen gekomen uit, alle delen van de wereld om met elkaar te trachten: “Samen te brengen allen die geloven in de tegenwoordigheid van de wereldleraar op de aarde en om met hem samen te werken voor de vervulling zijner idealen.”

’s Avonds aan het kampvuur en op de dag bij de lezingen en discussies bespreekt Krishnamurti, het hoofd van de Orde van de Ster, zijn idealen ten opzichte van Waarheid en Leven.”, tot zover het krantenbericht uit 1928.

Theaterspektakel

Er zijn momenteel plannen in de maak om de periode van Krishnamurti en de Sterkampen in een groots theaterspektakel om te zetten en deze in 2024 uit te voeren in het Bostheater op de Besthmenerberg. De Besthmenerberg is niet alleen een uniek stukje cultuurhistorische natuur, maar ook een locatie met een indrukwekkende geschiedenis. Een plek die de gemeente Ommen vanaf het begin van de twintigste eeuw op verschillende manieren op de wereldkaart heeft gezet.

In deel 2 meer over de Sterkampen op de Besthmenerberg.

Tekst: Harry Woertink – Foto: collectie OudOmmen.nl