In het voorjaar van 2023 zal de zomp te water worden gelaten.

Vrijwilligers leggen momenteel de laatste hand aan het scheepje dat ingezet gaat worden voor rondvaarten op de Vecht. Er wordt gezocht naar een passende naam voor de zomp, die komt te liggen in een drijvend boothuis in een oude Vechtarm ter hoogte van zwembad Olde Vechte.

Scheepsbouwmeester

De gebouwde authentieke Vechtzomp wordt aangedreven door een bijna geruisloze elektromotortje. Oud Ommenaar Harmen Timmerman is als scheepsbouwmeester ingezet bij de bouw van de zomp. Als leidraad gebruikte hij het boek “Varen waar geen water is”. Een boek van Gerrit (Jan) Schutten (1938-2019) over de scheepvaart op riviertjes ten oosten van de IJssel tussen 1300 en 1930. Schutten bracht gedurende zijn leven historische houten vaartuigen in kaart aan de hand van foto’s en schetsen. Zodoende is een rijke cultuur van de vergetelheid onttrokken, wat zelfs uitmondde in de wedergeboorte van enkele historische houten vaartuigen

Vecht

De Vechtzomp voer vanaf midden 17e eeuw over de Vecht. De bevaarbaarheid van de Vecht was destijds zeer afhankelijk van de waterstand, omdat de Vecht een regenrivier is. De zomp had een lengte van zo’n 12 meter en was 2,5 à 3 meter breed. Vooral de diepgang van 40 centimeter maakte het vrachtscheepje geschikt om te varen tussen de Zwolle en Nordhorn.

De bloeiperiode van het vrachtvervoer over de Vecht was 1800-1830, toen voeren ongeveer 70 zompen op de Vecht. Na 1850 werd dat steeds minder door de aanleg van betere wegen en spoorlijnen. Men voer van Nordhorn, waar de Vecht net bevaarbaar wordt, tot Zwolle. De reis duurde ongeveer 6 dagen. Soms ging de toch verder over de Zuiderzee naar Amsterdam. Maar meestal werd in Zwolle de lading overgeladen in grotere schepen, dat gebeurde waar nu de Thorbeckegracht is.

Enter

De oorspronkelijk zompen op de Vecht en de Regge werden gebouwd in Enter. Vanaf ongeveer 1670 worden de eerste zompen beschreven. Op de Vecht werd meer gezeild en getrokken (gejaagd) en op de Regge meer geboomd. Langs de Vecht was een goed jaagpad (Lijnpad), maar soms wel op een afstand van negentig meter van de rivier zodat een lange lijn nodig was. De schippers sliepen in herbergen of in het vooronder.

Vanuit Nordhorn werd hout, potas (zoutmengsel), zandsteen, rogge, bier, wol, linnen en garens vervoerd. Op de terugreis vanaf Zwolle peulvruchten, grutten, vis, traan, koffie, thee en tabak. Gedurende de Franse periode (1795-1813) werden ook militairen vervoerd. Vanuit Ommen bestond de lading hoofdzakelijk uit rogge, boekweit. Tussen 1400 en 1700 ging er veel Bentheimer en Gildehauser zandsteen over de Vecht. Per zomp kon ongeveer 5 ton steen geladen worden. Dat hield in hooguit 2m3 steen. Het was een gewaardeerd bouwmateriaal voor kloosters, kerken en kastelen, onder andere gebruikt voor de Domkerk Utrecht (1450), Paleis op de Dam Amsterdam (1648-1665), Martinitoren Groningen (1469-1482) en de sokkel van het Vrijheidsbeeld in New York (1884).

Passende naam

De Stichting Ommer Vechtzomp is op zoek naar een passende naam voor het scheepje en vraagt om suggesties. Uit de ontvangen namen wordt een selectie gemaakt en daar kan later op gestemd worden. Bij de tewaterlating wordt de naam dan bekend gemaakt. De naam moet aan volgende criteria voldoen:

-Naam moet (zonder uitleg) met Ommen zijn verbonden en makkelijk communiceren. Mensen die niet bekend zijn met Ommen of de Vecht moeten bij het zien van het scheepje direct begrijpen waar deze vandaan komt. Dat kan dus ook op een foto zijn.

-Historie van Ommen en/of het Vechtdal uitdragen.

-Niet te lang zijn, liefst één of twee woorden.

Goede suggesties kunnen doorgegeven worden tot uiterlijk 30 november: per mail info@ommervechtzomp.nl of een briefje naar St. Vechtzomp Ommen, Van Reeuwijkstraat 42, 7731EH Ommen, of geef een reactie op de facebookpagina van de Ommer Vechtzomp.

Tekst: Harry Woertink – Foto: Stichting Ommer Vechtzomp