“Wetenswaardigheden uit het archief” is een artikelreeks van OudOmmen waarbij steeds één actueel onderwerp wordt belicht aan de hand van een opsomming van historische informatie uit het archief van Jan Lucas. Het is een dynamisch artikel, het zal steeds worden bijgewerkt als er nieuwe historische informatie wordt verkregen.

De stadspomp aan de Markt in 1902.
Foto: Fotoarchief Gemeente Ommen

Welke wetenswaardigheden zijn er over het gebruik van waterputten en -pompen in de gemeente Ommen bekend ?
Wij hebben de volgende informatie (cursief = letterlijk) uit het verleden opgegraven:

• 1826 [Map01-086]
  Van de 8 aanwezige algemene putten bevinden zich enkele in zo’n slechte staat dat onmiddellijke reparatie nodig is. Men wil daarom de putten door pompen vervangen.
• 30-06-1826 [Map01-089]
  Bij rb. van 30-6-1826 wordt besloten om in de stad 8 nieuwe pompen aan te leggen in plaats van de aanwezige putten. In de stad staan slechts 150 huizen. Voor het daarstellen der pompen wordt f. 1.200,— gevoteerd. Men betaalde reeds sinds jaar en dag putgeld.
• 1827 [Map01-090]
  f. 1.200,— wordt op de begroting uitgetrokken om in plaats van de thans bestaande waterputten in de Stad Ommen 8 publieke waterpompen aan te leggen. Het putgeld zal vervangen worden door pompgeld van de ingezetenen te heffen.
• 10-08-1827 [Map01-091]
  Bij KB van 10 aug. 1827 wordt toestemming verkregen voor het opnemen van een bedrag van f. 1200,— voor het aanleggen van 8 nieuwe stadspompen en wordt vastgesteld het reglement op de heffing van een Pompgeld.
• 18-09-1827 [Map01-091]
  Bij besluit van ged. staten van Overijssel van 18-9-1827 wordt het ingezonden bestek, de voorwaarden en het proces-verbaal van aanbesteding tot het doen daarstellen van acht nieuwe waterpompen binnen de gemeente Stad Ommen goedgekeurd.
  a. Het in orde brengen van de putten wordt gegund aan J. Grootenhuis voor de som van f. 330,—
  b. het maken en zetten der pompen wordt gegund aan J. van der Veen voor de som van f. 570,—
  c. het bekleden en verven der pompen aan H. Lankhorst voor de som van f. 257, — .
• 1842 [Map01-289]
  De pomp op het Vrijthof wordt losgenomen en verdiept.
• 1848 [Map09-031]
  Er wordt een nieuwe commissie benoemd voor het onderhoud der stadspompen, welke tevens de betrekkelijke aanslagen onder jaarlijkse rekeningen moet verzorgen. De bestaande commissie behartigt de haar opgedragen taak onzorgvuldig. Benoemd worden: Chevallerau en Kramer uit de raad en Elias Ravenshorst en Roelof Brinkhuis jr. uit de burgerij.
• 1850 [Map09-042]
  H. Schenkhorst te Dalfsen heeft reparaties uitgevoerd aan de stadspompen en het klokkenhuis.
• 1863 [Map09-206]
  De partikuliere pomp in de Voorbrug is zeer slecht. E. van Beerze e.a. verzoeken het gemeentebestuur de pomp van gemeentewege te onderhouden.
• 1870 [Map06-177]
  De stadspompen geven in de zomermaanden weinig water.
• 1893 [Map06-326]
  In de somer van 1892 wordt op het schoolplein te Lemelerveld een pomp geplaatst.
• 1896 [Map06-340]
  In maart 1896 verzoeken de bewoners aan de Achterstraat om een stadspomp te plaatsen in de buurt van Kerver of verder naar de Roomsch-Katholieke Kerk, omdat de dichtstbijstaande pomp bij de Israëlische Kerk is gelegen.
• 1900 [Map06-364]
  Het drinkwater van de Stadspompen op de Markt, bij van den Bend en bij Kervel wordt onderzocht.
• 1902 [Map02-017]
  Aan de gedempte Burggraven is op verzoek van de bewoners een stadspomp geplaatst.
• 1903 [Map02-027]
  Bij de woning van Van der Bend staat een gemeente pomp.
• 1904 [Map02-033]
  Op het Bouweind bij de woning van J. Slaat staat voor de bevolking van den Lagen Oordt de dichtstbijzijnde stadspomp.
• 1909 [Map02-066]
  Aan het Bouweind bij Slaat staat een stadspomp evenals bij de varkensslachter van der Bent.
• 1911 [Map02-081]
  De schoolpomp te Ommerschans is in maart 1911 kapot.
• 1912 [Map02-101]
  Er wordt een nortonpomp geslagen bij de woning van de wachter van draaibrug nr. 1 over het Ommerkanaal.
• 1913 [Map02-109]
  De pomp op het Vrijthof levert water dat niet geschikt is om te drinken blijkens een ingesteld onderzoek.
• 01-1964 [Map13-125]
  Begin januari 1964 is de oude stadspomp staande op het Kerkplein (naast het pand van Albert Heijn) verwijderd. De pomp werd door baldadigheid van de jeugd in de oudejaarsnacht omvergeworpen.