OMMEN – Als herinnering aan de Joodse gemeenschap in Ommen zijn maandagmorgen 4 maart 2013 in Ommen op een achttal locaties 27 Stolpersteine gelegd.
Foto: Harry Woertink
Zes stolpersteine op een rij bij Dr. A.C. van Raaltestraat 1 met de namen van de vermoorde Joden.
Zie voor meer foto’s het album “2013 – Stolpersteine gelegd”.
De belangstelling bij deze officiële plechtigheid was groot. Een speciale rol was weggelegd voor leerlingen van de basisscholen Kardoen en Dennenkamp en jeugdleden van voetbalvereniging OVC’21. Tijdens het leggen van de steentjes waren zij het die de namen noemden van de vermoorde Ommer Joden en vervolgens lichtjes plaatsten en witte rozen legden. Met de kleine messing steentjes van tien bij tien centimeter worden de 27 Ommer Joden herdacht die in de Tweede Wereldoorlog zijn afgevoerd naar vernietigingskampen. Op de steentjes zijn hun namen vermeld en de datum van overlijden. Het gaat om de volgende acht locaties: Gasthuisstraat 15, Markt 4, Brugstraat 18, Brugstraat 19, Kerkplein 6, Kerkplein 7, Dr. A.C. van Raaltestraat 1 en Dr. A.C. van Raaltestraat 5. Bij de woning Dr. A.C. van Raaltestraat waren vanachter het raam foto’s geplaatst met daarop de vermoorde Joden uit Ommen die daar gewoond hebben.
Vooraf aan de plechtigheid waren er toespraken in het gebouw De Kern door burgemeester Marc Jan Ahne en Opperrabbijn Binyomin Jacobs. Stadsdichter Jannes Kuik heeft over de stenenlegging een gedicht gemaakt die hij voorlas. Na vorig jaar oktober al een herdenkingstocht te hebben georganiseerd was het de Stichting Herdenking Joods Ommen die het initiatief nam tot de legging van de Stolpersteine. Een kunstproject van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het Duitse woord Stolpersteine is te vertalen als ‘struikelsteen’: om de tekst te kunnen lezen moet men vooroverstaan en zich buigen, als respect voor degene die op de steen wordt herdacht. Dankzij financiële bijdragen van particulieren kon het project tot stand gebracht worden. De Darde Klokke, Oll Ommer en de HKO waren samen goed voor bijna 1500 euro.
De geschiedenis van de ondergang van de Joodse gemeente in Ommen in de Tweede Wereld Oorlog is een vrijwel onbeschreven bladzijde in de geschiedenis van Ommen. Om die geschiedenis niet verloren te laten gaan is vorig jaar de stichting Herdenking Joods Ommen opgericht. In zijn toespraak gaf Opperrabijn Binyomin Jacobs een compliment aan het adres van de stichting op de wijze waarop de Joodse geschiedenis levend wordt gehouden. Op 9 april 2013 presenteert de stichting een brochure waarin de wandelroute wordt beschreven die voert langs de acht voormalige woonadressen van de weggevoerde Joodse medeburgers, verder langs de voormalige synagoge en de Joodse begraafplaats.
Foto’s: Harry Woertink
Linksboven en midden: Het leggen van de Stolpersteine door kunstenaar Gunter Demnig.
Rechtboven: Binyomin Jacobs, interprovinciaal opperabijn spreekt zijn blijdschap uit voor de blijvende gedenktekens.
Linksonder: De messing plaatjes worden opgepoetst door Jennie Ekkelkamp voordat ze op de foto gaan.
Rechtsonder: De huidige bewoners van Dr. A.C. van Raaltestraat 1 hebben foto’s van de familie De Lange voor het raam gezet. ‘Hiermee krijgen de namen ook een gezicht’, zegt opperrabbijn Jacobs dankbaar.
Bron: Harry Woertink – 4 maart 2013
Jannes Kuik: De steen in warme aarde neergelegd, vertelt in doodse stilte zijn verhaal.

Foto: Stichting Herdenking Joods Ommen
Stadsdichter Jannes Kuik leest zijn gedicht voor tijdens de Stolpersteine plechtigheid
| Stenen De steen in warme aarde neergelegd,vertelt in doodse stilte zijn verhaal. Over vaders, moeders kinderen koel en berekend uit elkaar gedreven, leeggeroofd hun huizen,de adem in de kamer is gestopt de dood die wacht,weggeteerd het leven. Opgespeld door het mengsel van fascisten en racisten, droegen zij hun ster als luizen neergezet. Opgestapeld in barakken,werden ze door de mokers van de haat weggeplet het pad van de vrijheid, was voor hen te ver. Laten we gaan lopen op dat pad en buigen voor de stenen. Laten we gaan lopen,samen.. naar de overkant, met het perkament van vrijheid in ons hart naar die ander,die uitgestoken hand. hand in hand,samen over stenen vastgeklonken in de korrels van het zand. Stenen als een kruis van het verleden gedragen door het heden met in hun ziel gekerfde namen. van vaders, moeders kinderen die nimmer terug meer kwamen. Jannes Kuik |
Bron: Jannes Kuik – 4 maart 2013






Bron foto’s: Hans Steen – 4 maart 2013





Vraag: Op het herdenkingdmonument op de Joodse begraafplaats staat ook de naam Lelieveld. Is er in Ommen ook een Stolperstein met die naam?
LikeLike
Op het herdenkingsmonument uit de jaren ’80 staan verschillende namen. Het zijn de namen van enerzijds de Joden die uit Ommen zijn weggevoerd (en waarvoor in Ommen Stolpersteine zijn gelegd), maar anderzijds staan er ook enkele andere namen op. Een van die namen is ‘Lelieveld’. Deze naam is van Marcus Lelyveld (* Den Haag 9 mrt 1905 – + Ommen 5 sept 1942) Hij heeft voordat hij in Kamp Erika terecht kwam aan de Falckstraat 24 te Den Haag. Ik heb over hem eerder een artikel geschreven in de Darde Klokke (Historisch tijdschrift van Ommen). Deze bijdrage is integraal overgenomen op Joods Monument (https://www.joodsmonument.nl/nl/page/547678/korte-biografie-van-marcus-lelyveld)
Omdat Marcus Lelyveld niet in Ommen heeft gewoond, maar in Kamp Erika verbleef is er geen Stolperstein voor hem gelegd.
LikeLike