De kern van het oude Ommen lag vroeger langs de Brugstraat en rondom de kerk. In de nabijheid van de kom lagen nog betrekkelijk veel onbebouwde terreinen, waar ruimte was voor boerenbedrijfjes van niet al te grote omvang.

Foto: Dia Ruiter
Fig. 1. Bouwstraat 6-7 Ommen “gemeentelijk monument” april 2010

Zo ontstonden in de 18e eeuw langs de Bouwstraat (de naam zegt het al) bouw- of boerenbedrijven. Enkele hiervan waren begin 20e eeuw nog in gebruik als boerenbedrijf. In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw zijn veel oude panden in de kern van Ommen gesloopt en hebben plaats gemaakt voor woon- en winkelpanden. Oorspronkelijk was het pand in de Bouwstraat een stadsboerderij, daarna koetshuis en weer later een winkel.

Het pand is sinds de tachtiger jaren van de vorige eeuw een gemeentelijk (gevel) monument. Een gemeente kan besluiten een bijzonder pand op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen. Dit gebeurt vaak als een pand van plaatselijk of regionaal belang is. In tegenstelling tot een Rijksmonument is er voor een gemeentelijk monument nauwelijks of geen subsidie beschikbaar. Ook mag een gemeentelijk monument in vervallen staat niet worden afgebroken omdat het een beschermde status heeft. De eigenaar van het pand moet alle restauratiekosten zelf betalen. In het economische verkeer heeft een gemeentelijk monument daarom maar een geringe waarde.

Van 1700 tot 1900 woonden in de Bouwstraat op nummer 6 en 7 voornamelijk landbouwers en ambachtslieden. In 1904 brandde de oude stadsboerderij gedeeltelijk af. Het restant werd gesloopt en herbouw vond plaats door Hendrik Jan Gerrits, hotelhouder van Het Zwarte Paard. In de voorgevel van het pand werd een grote deur geplaatst voor het stallen van koetsen ten behoeve van de gasten van hotel Het Zwarte Paard. Na de 2e wereldoorlog kwam het koetshuis in het bezit van de familie Bemboom. In het pand werd een winkel gevestigd i n huishoudelijke artikelen en speelgoed. Het pand heeft 35 jaar lang deze winkelfunctie gehad. De familie Bemboom heeft nooit overwogen het pand te verkopen. Een van de familieleden heeft in 2009 het initiatief genomen om het pand te laten restaureren.

Fig. 2. Bouwstraat 6-7 Ommen, anno 1880 met rechts de oude stadsboerderij

Het pand is beeldbepalend gesitueerd in de Bouwstraat. Het is een van de weinige plekken in Ommen waar nog een oud woonhuis staat. De omschrijving van het pand luidt: een ingezwenkte voorgevel, op gepleisterde plint, wordt gedeeld door een waterlijst welk aan de bovenzijde bevestigd is met een houten kroonlijst op klossen. In de voorgevel zijn rechts twee vensters met bovenlicht aangebracht aan weerzijden van een deur. Links is een dubbele glasdeur aanwezig onder een doorlopend bovenlicht van vijf ruiten.

De verdieping heeft twee vensters. Boven de kozijnen en deuren zijn geel gepleisterde boogtrommels aangebracht onder mooie segmentbogen met een witte sluitsteen. Aan de versierde boogtrommels is nog de Duits-Lombardische architectuur waarneembaar. D e kapvorm is een dubbel, aan de voor- en achterzijde, afgewolfd zadeldak. Tegen de blinde achtergevel is in de beginjaren 70 een dubbele garage met een lessenaarsdak gebouwd. De schuin geplaatste baanderdeuren in de zijgevel zijn toen verloren gegaan.

Het 25 meter lange – en 11 meter brede pand is van algemeen architectuurhistorisch belang als voorbeeld van een voor Ommen typisch woonhuis met ingezwenkte gevel. Bijzonder is de zeldzaamheid van dergelijke panden in Ommen. De restauratiewerkzaamheden aan de achterkant van het pand staan gepland in het najaar van 2010.

Fig.3. Platte grond van Ommen anno 1822, Bouwstraat 6-7 is omcirkeld

Bron: Willem Bemboom – 1 april 2010