Geen havezate of kasteeltje, maar wel een fraai gelegen landhuis met een adellijke sfeer: Huis Beerze, gelegen aan de Beerzerpoort 4 in Beerze te midden in de natuur.

Huis Beerze gelegen midden in de natuur.

Een huis met een geschiedenis. Eerste bewoner in 1925 was baron Bentinck en later – door vererving – jonkheer Röell. Huis Beerze met koetshuis bestaat verder uit parkbos, vijver en lanen met zichtlijnen. De inrit naar het landhuis wordt gemarkeerd met twee blikken leeuwen, één met het wapenschild van Bentinck en één met die van Röell, beiden op een bakstenen voet. In totaal beslaat het landgoed 185 hectare.

Maximiliaan Robert baron Bentinck tot Buckhorst, beroepsmilitair, gehuwd met Jonkvrouw Speelman, verhuisde van Wassenaar naar IJsselvliet bij Wezep. In 1923 kocht hij van de heer Wallis de Vries uit Amsterdam een groot deel van de beboste stuifbelten samen met een houten zomerhuisje (Woudhoeve) aan de poort naar Beerze. De Beerzerpoort is een doorbraak in het kamduin en kreeg daarmee een toegang tot het esdorp Beerze. Voor de gemeente Ommen aanleiding om in 1959, bij de invoering van straatnamen, de straatnaam “Beerzerpoort” in te voeren.

Stopplaats trein
Van boeren uit Beerze kocht baron Bentinck heidegrond en stuifduinen. Om het stuifzand tegen te houden plantte de baron in 1923 op grote schaal naaldhout. In opdracht van Bentinck werd door de Beerzer boer en timmerman Gerrit Jans (Tiks-Gait) als uitvoerder met zijn zoons en bouwvakkers twee jaar later een nieuw landhuis van drie verdiepingen gebouwd als vervanging van een van de eerste zomerhuisjes in Beerze. Zo ontstond in 1925 het landgoed met Huis Beerze. Het landhuis kreeg zelfs een eigen treinstopplaats. Het nieuwe huis Beerze kende een sociale functie in Beerze en Beerzerveld. De bewoners stonden midden in het dorpsleven. Baron “Max” liet zich regelmatig zien in Beerze. Huis Beerze had telefoon waar ook omwonenden gebruik van maakten. Piet Freke was zijn chauffeur van de T-Ford. Als met spoed enige brieven verzonden moesten worden dan wachtte Piet de trein op, zwaaide met zijn lantaarn om de trein vaart te laten minderen. Met enige behendigheid wist Piet vervolgens de post in de brievenbus achterop de trein te deponeren.

Wijkgebouw
In 1938 verongelukte baronesse Bentinck-Speelman op de onbewaakte overgang in de buurt. De baronesse was erg geliefd bij de plaatselijke bevolking. Zij nam destijds het initiatief een wijkgebouw met verpleegsterswoning te bouwen, nu de woningen Beerzerweg 7 en 8. De baron hertrouwde met baronnesse Schimmelpenninck van de Ooije. In 1959 werd hij weer weduwnaar en in 1961 overleed hij kinderloos. Baron Bentinck en barones Bentinck-Schimmelpenninck van der Oije zijn op het landgoed begraven in een grafkelder. Een nicht, gehuwd met jonkheer E.W. Röell erfde het landgoed. In 1962 lieten zij de bovenverdieping verwijderen en bouwden er een torentje op met leiden gedekte spits.

Huis Beerze, landhuis met drie verdiepingen.

Door de familie Röell werd in de zestiger jaren het huis alleen in de weekenden bewoond, daarna permanent. Doordat de jonkheer onder andere secretaris was van koningin Juliana, bracht de koningin meerdere keren een weekeind door in Beerze. Mevrouw Röell-Bentinck overleed in 1984. Jonkheer Röell hertrouwde in 1986 met baronesse Sirtema van Grovenstins. Röell overleed in 2002. Zijn weduwe verhuisde toen naar Ommen. Vanaf 1985 werd al een begin gemaakt om het landgoed in fases over te dragen aan Landschap Overijssel.

In particuliere handen
Het landhuis is tegenwoordig in particuliere handen. Zo was Huis Beerze in 2006 eigendom van mevrouw Emmy van Amelsfoort, directeur van een slankclub. Zij zorgde er voor dat er muren werden opengebroken en van het interieur weer oorspronkelijk delen zichtbaar werden. De muren tussen de keuken, de herenkamer en het boudoir zijn toen uitgebroken, zodat er één grote leefruimte ontstond. Onder het zachtboard in de ‘herenkamer’ werden prachtige eiken plafonds en lambrisering weer zichtbaar. De voormalige logeerkamer voor leden van het Koninklijk Huis werd ingericht als edelstenententoonstelling. De bedoeling was om er een gezondheidscentrum op te zetten, maar dat is niet van de grond gekomen.

Met Kerst houdt muziekvereniging De Broederband uit Beerzerveld sinds 2006 bij Huize Beerze altijd een sfeervolle kerstwandeling. De donkere wandelpaden worden dan verlicht met waxinelichtjes en vuurkorven. Dit alles met muzikale kerstklanken in de open lucht en midwinterhoorns. Vorig jaar werd dit gezamenlijk georganiseerd door Landschap Overijssel en de muziekvereniging.

V.l.n.r.: Herfstsferen rond Huize Beerze, oprijlaan met leeuwen en wapens van Bentinck en Beerze en het koetshuis.

v.l.n.r.:
– De toegangsdeur van het Koetshuis.
– Een hardstenen kolom met de letters H.M.S. bij de ingang van Huis Beerze komt oorspronkelijk uit Wassenaar en is onderdeel van een (niet meer functionerende) lantaarn.
– Kerstwandeling.

V.l.n.r.: Landgoed Beerze toegangshek Landschap Overijssel, schaapskooi met houten gebinten en Jonkheer Röell-laan, genoemd naar een vroegere bewoner.

Links: een van de vroegere bewoners Emmy van Amelsvoort met haar dochter en hond in de woonkamer van Huis Beerze.
Rechts: De zichtlijnen van de lanen in het park in winterse sferen.

Links: De grafkelder van de Bentinck’s.
Rechts: Op de plaat staat de volgende tekst:
– Barones Bentinck tot Buckhorst
– Barones Schimmelpenninck van der Oije
– geboren te Kloetinge 24 october 1895
– overleden Huis Beerse 23 october 1959
– haar leven was hartelijkheid en liefde
– Maximiliaan Robert Baron Bentinck tot Buckhorst
– geboren te Haarlem 10 september 1882
– overleden te Zutphen 15 october 1961
Foto’s: Harry Woertink
Zie ook:
– artikel “Baron Bentinck leefde voor de natuur“.
– album “Landgoed Beerze”

Tekst: Harry Woertink – 17 oktober 2014; update 21 juni 2024