75 JAAR AMALOCO FOTOCHEMIE
Historisch verslag 1929 – 2004

1929 – 1945

Na zijn studie scheikunde werd door de heer E.van Beugen op 1 april 1929 de eerste Nederlandsche fotografisch chemische handelsvennootschap Amaloco opgericht. Tijdens zijn studie had fotochemie al zijn bijzondere belangstelling i.v.m. zijn hobby fotografie. In eerste instantie werd vanuit het woonhuis in Denhaag gehandeld in boeken voor fotografie, fijnbalansen, gevoelige materialen en fotochemie zoals een zakje met 25 gram Metol, 100 gram Hydrochinon, 1000 gram Natriumsulfiet kristal en 25 gr. Kaliumbromide. In het midden van de jaren ‘30 werd begonnen met de eigen productie van o.a. S.W.S. Dit vloeibare product op basis van Kaliumbromide en zelf gesynthetiseerde para-nitro-Benzimidazol Nitraat werd toegevoegd aan de door foto-amateurs zelf samengestelde ontwikkelaars. Dit leidde tot aanzienlijk betere en vooral sluiervrije resultaten van zelfontwikkelde zw/w negatieven en zw/w papieren.

In de oorlogsjaren werd overgeschakeld op de productie van nuttige zaken zoals zeep en dergelijke voor het huishouden. Deze producten werden vaak geruild voor voedsel en hout of kolen voor de kachel.

1945 – 1974

Na de oorlog wordt de verkoop en de productie van kant en klare ontwikkelaars en fixeer verder uitgebreid ten koste van de verkoop van losse chemie zoals Metol etc. Er ontstaat een volledig programma ontwikkelaars op basis van Metol/Hydrochinon en fixeer op basis van Natriumthiosulfaat. Hoogtepunt is de unieke ontwikkeling van lang houdbare vloeibare zw/w negatiefontwikkelaars met een hoge verdunningsgraad op basis van Pyrocatechine/Natriumhydroxide. Dit zorgt in die tijd voor veel aandacht. Deze producten worden onder de naam AM 20 – Nivenool en AM 50 – Gammanool nog steeds met succes verkocht.

In 1948 wordt het woonhuis verruild voor een bedrijfspand elders in Den Haag.

De omzet blijft stijgen tot medio jaren zestig. Door langdurige ziekte van de oprichter van het bedrijf staat ontwikkeling en uitbreiding enige tijd stil. In 1967 overlijdt dhr E. van Beugen en neemt één van zijn zoons het bedrijf over.

Voortvarend wordt begonnen met de uitbreiding van het zw/w productie programma. Zo komen er H2-Filmsneldroger, H3-Antikrul, schaalreinigers, H8- Quickspoel, een verbeterde H10-wetting agent en H14-Filmreiniger. Dit alles uiteraard voor de zw/w markt. De belangrijkste verkoopstrategie in die tijd was de rechtstreekse verkoop aan fotozaken en foto-amateurs met eigen doka. Deze strategie werd verlaten. De verkoop in Nederland liep voortaan via de groothandel o.a. Koninklijke Foto Film Fischel in Amsterdam. Verder werd gestopt met de rechtstreekse levering aan foto-amateurs. In 1970 wordt er voor het eerst geëxporteerd met name naar Belgie. Hier wordt een distributeur aangesteld. In 1971 wordt S10-Reukloos Signaal Stopbad op basis van Citroenzuur op de markt gebracht. Het is een succes, omdat de altijd hinderlijke Azijnzuurlucht in de doka, daarmee tot het verleden behoort. In 1972 wordt gestart met de productie van de vloeibare fixeren X40 en X25 op basis van Ammoniumthiosulfaat. De sterk stijgende omzet/productie vraagt om meer ruimte en betere logistieke mogelijkheden.

1974-1982

In 1974 verhuist Amaloco naar het industrieterrein in Ommen. Daar wordt op een terrein van 2.000 m² een splinternieuw pand van 770 m² betrokken met goede voorzieningen en een uitstekende logistiek.De zw/w ontwikkelaars zijn intussen sterk gemoderniseerd door de vervanging van Metol door Phenidone. In 1974 wordt ook de nieuwe zw/w negatiefontwikkelaar AM 74 op de markt geïntro- duceerd. Een zw/w negatiefontwikkelaar op basis van Phenidone/Hydrochinon en Carbonaat met een semi-nivellerend karakter. Een bijzondere eigenschap van AM 74 was dat alle filmgevoeligheden bij één tijd van 5 min. bij 20° C. ontwikkeld konden worden. Tot op de dag van vandaag is AM 74 nog steeds de perfecte ontwikkelaar voor alle Fuji Neopan, Ilford Delta en Kodak T-max films.

Tussen 1976-1979 komt er een volledig programma kleurchemie voor het EP2- en het C-41 proces op de markt. De producten zijn sterk gericht op kleinschalige afwerkmethodes. Om de kleurafwerkmarkt verder te stimuleren brengt Amaloco in 1978 onder het motto “Kleurvergroten zonder poespas” een kleurmeetsysteem op de markt. Het systeem bestaat uit een filterhouder, 3 additieve kleurfilters en een filter/belichtingscalculator. Het geheel kost in die tijd nog geen vijf tientjes. Het slaat aan en er worden meer dan 2000 van deze systemen verkocht. In 1979 wordt het kleurchemieprogramma afgerond met het R-3 proces Amcolor. In datzelfde jaar vieren wij 50 jaar Amaloco met een grote fotowedstijd met 661 ingezonden foto’s. In 1981 werken er bij Amaloco 7 personeelsleden. De verkoop loopt in Nederland via de groothandel en in Denemarken, België en Ierland via een importeur. In Duitsland worden Amaloco producten verkocht onder de naam Argenta.

1982-1990

In 1982 daalt de omzet dramatisch door de economische recessie. Er vallen ontslagen en Amaloco komt in zwaar weer. Er wordt besloten om de Amaloco producten meer te gaan afstemmen op de professionele markt en met name de persfotografie. Onder de noemer Profselekt vindt er een gedegen technische upgrading plaats van het zw/w leveringsprogramma. Verder introduceert Amaloco 5- en 10 ltr. Cubitainerverpakking met zw/w ontwikkelaars, stopbaden en fixeer. Vanaf 1985 begint deze nieuwe strategie vruchten af te werpen en gaat het weer de goede kant op met de omzet. Vanaf 1987 wordt gestart met de ontwikkeling van een volledig progamma toners. Eerst komt T10-Sepiton, daarna T20-Blauwtoner en vervolgens T30-Koperroodtoner. Enkele jaren later gevolgd door T40-Varioton, een variabele bruintoner. In deze periode is er ook veel aandacht voor het gezondheidsklimaat in de doka. Met name het Zwaveldioxide gas dat vrijkomt uit zuurfixeer is een onderwerp van discussie. Meer dokawerkers dan gedacht ervaren deze “fixeerlucht” als hinderlijk. Dit is de directe aanleiding voor de ontwikkeling van X88-Reukloos Fixeer. In het begin is de verkoop wat aarzelend, daarna blijkt het een schot in de roos. Het resultaat is een veel groter aandeel in de fixeermarkt. In 1989 komt de export naar Oostenrijk op gang.

1990-2000

In 1990 introduceert Amaloco de eigen nieuwe kleurchemie voor het RA-4 warmproces onder de naam Rapidocolor/Rapidoblix. Het vervangt de oude EP-2 processen Apécolor en Kolcolor. Het nieuwe RA-4 proces/papier betekent voor het zelf kleurvergroten de doorbraak naar een schoner, stabieler en voordeliger proces met minder proefstroken. De grote initiator van het RA-4 proces/papier is zonder meer marktleider Kodak. In 1991 koopt Amaloco de licentie voor Monoconcentraattechniek in RA-4 en C-41 processen van Kleinschmidt uit München. Het RA-4 koudproces (20°C.), dat op deze monoconcentraattechniek is gebaseerd wordt door Amaloco verbeterd en in 1992 op de markt gebracht onder de naam Mono~Color/Mono~Blix. Het is s’werelds snelste RA-4 proces bij 20° C. Slechts één minuut ontwikkelen en bleekfixeren in de schaal is voldoende voor prachtige kleurvergrotingen met een hoge kleurverzadiging. Het mono C-41 proces wordt geintroduceerd onder de naam Mono-Negacolor. De “Mono” producten worden een succes in zowel Nederland als in het buitenland. Er komen nieuwe exportlanden bij zoals Zweden, Duitsland en Engeland. Het bijzondere is dat deze nieuwe exportlanden ook de zw/w producten van Amaloco gaan opnemen. Vanaf 1993 wordt op basis van het RA-4 koudproces en door middel van een Transformer kit ook een R-3 koudproces op de markt aangeboden. Deze vorm van R-3 proces is uniek. Het is ook s’werelds snelste R-3 proces bij 20° C. Tenslotte komt in 1994 nog K945- Stabi-AM op de markt. Het is een speciale stabilisator, die het spoelen van kleurenfoto’s min of meer overbodig maakt. In 1994 eist het milieu extra aandacht op. Voor het verkrijgen van een nieuwe milieuvergunning moet het bedrijf grondig verbouwd worden met allerlei nieuwe veiligheidsvoorzieningen. In de jaren 1995,1996 en 1997 wordt deze verbouwing gerealiseerd. Het totale kostenplaatje bedraagt meer dan EUR 150.000. Ook worden in deze periode voor alle producten en in verschillende talen de veiligheidsinformatiebladen samengesteld. Door de sterk stijgende export worden er tot en met 1995 groeicijfers genoteerd. In 1996 begint Amaloco ook de invloed van digitale fotografie op de omzet duidelijk te merken. In de persfotografie markt bijv. wordt aanzienlijk minder omgezet. Een toevallige ontdekking in 1996 stelt ons in staat om de papierontwikkelaars AM 3003 en later AM 6006 Extra Varimax verder op te waarderen. Een andere bijzondere ontwikkeling vindt plaats in 1999. Amaloco komt op de markt met T50 Extramax. Het is een uniek product dat de maximale densiteit (zwarting) van zw/w foto’s op bariet- of PE-papier na het ontwikkelproces zonder meer zichtbaar verhoogd.

2000-2004

In 2000 introduceert Amaloco onder het motto “Met kennis van zaken” en onder eigen label het zw/w PE/RC papier Variprof Extra en Varimax op de markt. Deze papieren sluiten perfect aan bij het reeds bestaande zw/w chemie programma. Aanvankelijk liep de afzet niet soepel, maar inmiddels is het een belangrijk stuk van onze omzet geworden. In 2002 verschijnen er weer nieuwe producten op de markt. De papierontwikkelaar AM 2002 wordt verbeterd en heet voortaan AM 2002 Extra Bromax. Ook wordt een slim systeem ontwikkeld, waarbij op basis van één zw/w papier (Variprof Extra) en de twee ontwikkelaars AM 2002 Extra Bromax en AM 6006 Extra Varimax, twee bekende grote merken papier uit één doos komen. Verder wordt de succesvolle X88 Reukloos Fixeer vervangen door X89-Extrafix. Behalve reukloos heeft het nieuwe fixeer ook meer capaciteit en fixeersnelheid door een hoger gehalte aan Ammoniumthiosulfaat. Het toner programma wordt afgerond met T 60 Seleniton, een klassieke en traditionele Seleentoner tegen een concurrerende prijs.

In 2003 wordt op beperkte schaal gestart met een website http://www.amaloco.nl . In het najaar van 2003 heeft Amaloco een primeur met het op de markt brengen van AM 8008 ECOMAX een Hydrochinonvrije papierontwikkelaar speciaal voor Ilford Multigrade IV RC- en Barietpapier. Deze introductie moet gezien worden in het kader van het verder optimaliseren van het gezondheidsklimaat in de doka. Na uitgave van in totaal 9 Doka-Infokranten over de periode 1986-2003, vieren wij dit jaar met gepaste trots ons 75 jarig bestaan met een tiende Doka-Infokrant in september a.s. en een leuke jubileum actie met 6.000 gratis doka-flessen. Tot 2006 is onze toekomst verzekerd, daarna komt de continuïteit helaas onder druk te staan. Een van de oorzaken is natuurlijk de opkomst van digitale fotografie, maar ook pensioen en nieuwe milieu-eisen spelen een belangrijke rol. Fotochemie is qua volume nog steeds een aanzienlijke markt. Dit blijkt uit het nog altijd enorm ruime aanbod van producten voor de doka. Helaas is het aantal spelers op deze markt op dit moment in verhouding te groot en zal er in de nabije toekomst een zekere sanering moeten plaatsvinden.

Jaap van Beugen

Ommen, 20 mei 2008
Amaloco stopt met de productie in Ommen

Per 1 juli a.s. stopt Amaloco met de fabricage van fotochemische producten op de locatie Ommen. De redenen zijn velerlei, maar een van de belangrijkste is dat op de huidige locatie opnieuw geïnvesteerd moet worden in milieumaatregelen. De rendementen over de laatste jaren zijn niet van dien aard dat zulke omvangrijke investeringen verantwoord zijn.

Het ligt in de bedoeling de komende maanden voldoende te produceren om de markt in binnen- en buitenland tot eind van 2008 van Amaloco producten te voorzien. Met de meeste distributeurs zijn hierover al verregaande afspraken gemaakt. Er is dus geen reden tot directe paniek of hamsterinkopen. De regie over de afbouw in Ommen hebben wij geheel in eigen hand.

Met geïnteresseerden worden gesprekken gevoerd over de verplaatsing van de productie naar elders, waarbij in feite de naam en de originele recepturen van Amaloco producten verkocht worden. Bij deze deal is de kans zeer groot dat het productieprogramma kleurchemie zal sneuvelen. Dit heeft alles te maken met de geslonken omvang en de complexiteit van de kleurchemie productie. Ook de verdere productie van zw/w toners staat ter discussie.