Het kreeg in 1961 volop aandacht in de media: de komst van een ‘particulier’ zwembad in de toenmalige gemeente Den Ham.

24 juni 1961. De opening van zwembad De Groene Jager, links zittend Ph.D. baron van Pallandt. de schenker van de grond.
Klik hier voor meer foto’s van zwembad De Groene Jager

Het zwembad zou er niet moeten komen omdat het een concurrent zou gaan worden voor het zwembad in Vroomshoop, althans zo luidde de kritiek van de tegenstanders. En wie mocht het zwembad in Den Ham officieel openen?

Baron Philip Dirk baron van Pallandt van Eerde. Hij was het ook die de benodigde grond van zijn landgoed beschikbaar stelde om de bouw van zwembad “De Groene Jager” mogelijk te maken.

Opening door Baron van Pallandt

“Dit zwembad is tot stand gekomen door gemeenschapszin en onverzettelijkheid en graag heb ik de taak op mij genomen om deze aanwinst voor Den Ham officieel te openen”. Dit zei de heer Ph. D. baron van Palland van Eerde op 24 juni 1961 toen hij het veel omstreden openluchtzwembad De Groene Jager in Den Ham officieel in gebruik nam. Den Ham juichte en jubelde, het plaatselijke muziekkorps speelde vrolijke marsen en vergenoegd keken de Hammenaren toe hoe de eerste zwemmers en zwemsters een duik in hun nieuwe zwembad namen. Hun zwembad, zelf gebouwd en tot de laatste cent betaald door het dorp Den Ham.

Leve Den Ham

De gemeenteraad had beslist dat het naburige Vroomshoop en niet Den Ham een zwembad zou krijgen. Dit gebeurde tijdens een roerige raadsvergadering — de raadsleden uit Den Ham verlieten bij wijze van protest de zaal — maar het raadsbesluit kwam erdoor en Vroomshoop zou een zwembad krijgen. Dat dacht men tenminste. De inwoners van het versmade dorp namen het niet. Ze besloten zelf een zwembad te bouwen. Privé, zonder gemeentegeld. Baron van Pallandt werd bereid gevonden een deel van zijn grond op het landgoed hiervoor beschikbaar te stellen.

De hele dorpsgemeenschap offerde duizenden guldens bij elkaar. De landarbeider, de bakker, maar ook de dominee en de dokter nam de spade ter hand om de bassins uit te graven. Het ging vaak moeilijk, maar het ging. Op een plek die hun zinde. Een ieder in het plaatsje die een spade kon hanteren rukte op naar de plaats waar een sympathiserende grondbezitter terrein beschikbaar stelde. De jeugd vuurde de graaf-een-zwembad-actie aan en riep: Leve Den Ham. Weg met Vroomshoop.

Verfraaiing van de omgeving

Tijdens de bouw ziet baron Van Pallandt met voldoening de vorderingen van de werkzaamheden aan. Hij ziet erop toe dat het een mooi bad wordt. Een verfraaiing van de omgeving, het landgoed Eerde waardig. Baron Pallandt zegt over de Den Hamse en Vroomshoopse twisten: “Deze strijd is uniek voor Nederland. Vroomshoop is vrij plotseling rijk geworden door industrie en landbouw. Maar Den Ham wil ook vooruit! Helaas hebben de raadsleden van Den Ham de fout gemaakt kwaad weg te lopen toen de gemeente een bad ver van Vroomshoop wilde bouwen. Vroomshoop zei: dan leggen we het nog dichter bij onze plaats en dat was ook alweer een fout. De raad dient toch op te komen voor de gehele gemeente. Maar nu komt hier dus toch een zwembad, dankzij de sterke eenheid van de bevolking die haast doet denken aan de tijden toen ons gehele volk één was in oorlogstijd.”

Volgens Baron Pallandt is de komst van een nieuw zwembad een aanwinst voor de recreatiemogelijkheid, waaraan een toenemende behoefte ontstaat. “Ik ben niet voor niets 47 jaar lid geweest van het hoofdbestuur van Natuurmonumenten. Het spreekt daarom vanzelf dat ik mij ervan overtuig dat dit nieuwe oord van ontspanning een waardig onderdeel wordt van de vele sociale instellingen en recreatiemogelijkheden op het landgoed”, aldus Van Pallandt. En daarmee was het strijdbare Den Ham het ten volle eens.

Tekst: Harry Woertink – Foto: collectie OudOmmen.nl