Voorjaar 1945. Vanuit het zuiden rukken onder andere Engelse, Canadese en Amerikaanse soldaten op om Nederland te bevrijden van 5 jaar onderdrukking. Ommen wordt bevrijd op 11 april.

11 april 1945. Onderdelen van het Canadese leger trekken de Vechtbrug over.

Lemele
Het eerste Bataljon van het Regiment The Black Watch rukt op 10 april 1945 vanuit Hellendoorn richting Lemele. De zware tanks van de Canadezen doen de lucht dreunen. Zitten op- of achter de Lemelerberg nog vijanden? Er wordt in het wild geschoten. Helaas moet hierbij de 32-jarige Hendrik Kleinlugtenbeld uit Dalmsholte het leven laten als hij dodelijk getroffen wordt door een kogel terwijl hij op het land aan het werk is. Een schaduw over deze (bevrijdings)dag want in de middag verzamelen Canadese tanks zich in het dorp. Lemele is bevrijd.

Bommen
Om de geallieerde opmars te vertragen, plaatsen de Duitse soldaten bommen onder bruggen. Ook onder de Vechtbrug en onder de duiker van het Ommerkanaal bij de Hardenbergerweg worden bommen gelegd. Bewoners van de Stationsweg en in de omgeving van de Vechtbrug zijn naar elders gevlucht, bang als zij zijn voor het in de lucht vliegen van de Vechtbrug. Enkele gezinnen in de Brugstraat hebben hun woonkamer verruild voor de kelder. Ommen ligt er verlaten bij die avond. De mooie blauwe lucht doet niets vermoeden van het granaatvuur dat spoedig op Ommen zal neerdalen.

Twee Ommer burgers gedood
Tussen Lemele en Archem richten op de avond van 10 april de lopen van militaire tanks en ander geschut zich op Ommen. En dan tegen 11 uur ’s avonds regent het granaatvuur op Ommen. Tot twee keer toe. Een oorverdovend lawaai. Overal worden huizen en gebouwen beschadigd en de pannen vliegen van de daken. Ook de huizen van de familie van H. van Aalderen aan de Hamsgoren en van de familie E. Makkinga aan de Middenstraat. De gevolgen zijn droevig. Johannes Makkinga, 35 jaar oud, wordt dodelijk getroffen. Het andere slachtoffer Herman van Aalderen, ook 35 jaar oud, wonend aan de Hamsgoren wordt ook tijdens de beschieting van de stad getroffen en overlijdt de volgende dag.

Ommen bevrijd
Op 11 april 1945 is het nog vroeg in de morgen als een hevige knal heel Ommen wakker schrikt. Grote stofwolken stijgen op boven de Vechtbrug. De Duitsers laten de brug in de lucht vliegen, maar gelukkig ontploft een deel van de bommen niet. Door de luchtdruk raken planken voor dichtgetimmerde ramen van de huizen los zodat weer naar buiten gekeken kan worden. In de verte wegrennende Duitsers, eerst over de Varsenerdijk en als er vanaf de Koeksebelt wordt geschoten langs de sloot in de richting van Varsen. De vluchtende Duitse soldaten laten ook de duiker in het Ommerkanaal aan de Hardenbergerweg opblazen. Maar dan ‘s morgens komen onze bevrijders “The Black Watch” Ommen binnen over de half kapotte Vechtbrug. Ommen is bevrijd!

Vlag uit
Korte tijd na de bevrijding van Ommen staan vele inwoners om de colonne aan soldaten te ontvangen. De Nederlandse vlag gaat uit op het zwaar beschadigde stadhuis. De Ommer straten lopen vol met blije inwoners. Het zijn onze bevrijders, de Canadezen die door de verschillende straten trekken. Het duurt niet lang of ook de tanks staan opgesteld voor de Vechtbrug. De vernielde brug wordt snel gerepareerd. De eerste Canadezen die de brug over komen controleren eerst of er nog Duitsers zijn achtergebleven. Jeeps en kleine rupsvoertuigen komen in een onafzienbare rij Ommen binnenrijden.

Gebakken eieren
Het marktplein staat weldra vol. Intussen worden glasscherven en kapotte dakpannen bijeengeveegd. Mannen met armbanden met de letters BS (Binnenlandse Strijdkrachten) beginnen orde te scheppen. Op de Markt is tussen de Canadezen en de Ommenaren een levendige handel ontstaan, waar sigarettenen chocola geruild worden voor eieren. Op vuurtjes bakken de Canadezen eieren.
De meetrekkende compagnieën trekken echter verder. Varsen wordt op 12 april bevrijd en via Hoogeveen (13 april) bereiken op 15 april de bevrijders Groningen.

Tot zover deel 4. Meer over de ‘Bevrijding van Ommen – 80 jaar geleden’ in deel 1 en deel 2 en deel 3

Tekst: Harry Woertink – Foto: OudOmmen.nl