Dit jaar is het 80 jaar geleden, dat de bevrijding van Nederland begon. 2025 is het 80 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog werd beëindigd.

Een kijkje in het Historisch Rijwielmuseum in Ommen van de in 2020 gehouden thema tentoonstelling ’75 jaar vrijheid’.

Herdenking en viering
De gemeente Ommen heeft de initiatieven die ingediend zijn voor de herdenking en viering van 80 jaar vrijheid inmiddels gehonoreerd. Een bedrag van 55.000 euro is verdeeld over een 15-tal activiteiten en evenementen. De toegekende initiatieven zijn zeer divers. Zo gaat er geld naar theatervoorstellingen, een expositie, een fototentoonstelling, een dansproject, een bevrijdingsconcert en een zwemevenement. Het Historisch Rijwielmuseum organiseert in 2025 een speciale expositie over 80 jaar vrijheid met fietsen en attributen uit de Tweede Wereldoorlog.

In totaal is een bedrag van € 144.591,96 aangevraagd, echter er werd fors overvraagd. Daarom is gekozen om een maximumbedrag van € 5000,- per initiatief toe te kennen. Afgelopen zomer was er al 25.000 euro gereserveerd voor externe initiatieven, waarmee totaal 80.000 euro is gereserveerd voor de herdenking en viering van 80 jaar vrijheid.

Nu initiatiefnemers weten hoeveel geld zij krijgen, kunnen zij verder met de organisatie van hun activiteit of evenement. Waarschijnlijk wordt een aantal ideeën aangepast, omdat er minder toegekend is dan aangevraagd. De gemeente blijft waar nodig in contact over de invulling en organisatie. In januari hoopt de gemeente het definitieve programma voor de herdenking en viering van 80 jaar vrijheid te presenteren.

Unieke oorlogsverhalen uit omstreden archief
De NOS volgde vijf jaar lang mensen die zochten in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging naar het (foute) verleden van hun familieleden of anderen. Het leverde de documentaire op met als titel: ‘De oorlog die nooit ophoudt’. De bijzonderste verhalen zijn te zien in de documentaire die uit drie afleveringen bestaat. Ze gaan over verzet, verraad en vervolging. In januari is het drieluik De Oorlog die nooit ophoudt op tv te zien.

Op 2 januari komt de NOS ook nog met een live-programma vanuit het Nationaal Museum Oranjehotel in Scheveningen over de openstelling van het archief. In dit programma wordt ingegaan op de betekenis van de openstelling. Hoe kun je erin zoeken, wat zit er allemaal in? En rijt het oude wonden open? Eigenlijk had het archief op 2 januari vrijelijk doorzoekbaar online moeten komen met de 425.000 dossiers van het CABR over Nederlanders die werden beschuldigd van collaboratie. Het is met 32 miljoen pagina’s het grootste oorlogsarchief van Nederland. Vanwege zorgen over de privacy is dat echter voor onbepaalde tijd uitgesteld. Het papieren oorlogsarchief blijft daarom vooralsnog beperkt openbaar en digitaal onderzoek wordt voorlopig alleen mogelijk voor direct belanghebbenden.

Uitzendtijden tv
NOS Nationaal Oorlogsarchief Open (NPO2): 2 januari, 20.30-21.21 uur
NOS De oorlog die nooit ophoudt (NPO 2): Verzet: 3 januari, 20.28-21.23 uur. Verraad: 10 januari, 20.30-21.23 uur. Vervolgd: 17 januari, 20.28-21.23 uur.

Deel 10
Dit is het laatste deel (10) in aanloop van de viering 80 jaar vrijheid. De vorige 9 delen ‘Ommen op weg naar viering 80 jaar vrijheid’ zijn op deze website terug te lezen.

Deel 9: Ommen op weg naar 80 jaar vrijheid is via deze link te lezen:

Tekst en foto: Harry Woertink