Deze maand is het 25 jaar geleden dat de inwoners van Ommen krachtig stelling namen tegen een gemeentelijke herindeling met als doel één grote gemeente Hardenberg.

Een heuse olifant (Afrikaanse mammoet) kwam op 19 november 1999 eraan te pas om de bus met de Tweede Kamerleden op ludieke actie op de Markt in Ommen een noodstop te laten maken. De leden van het burgercomité “Ommen zelfstandig en uniek” begeleiden de stoet met op de olifant Jan Brouwer, verder Machteld Buter en Harry Woertink, alle drie gekleed in middeleeuwse kledij. De Ommenaren lieten massaal hun protest tegen de voorgenomen herindeling horen.

Zelfstandig en uniek
Het streven naar behoud van zelfstandigheid van de gemeente Ommen werd ondersteund door de gehele gemeenteraad van Ommen en de inwoners van Ommen. Dit is deel 1 over de strijd tegen de gemeentelijke herindeling.

MAMMOET-gemeente
Een heuse olifant (Afrikaanse mammoet) kwam op 19 november 1999 eraan te pas om de bus met de Tweede Kamerleden op ludieke actie op de Markt in Ommen een noodstop te laten maken. De Ommenaren lieten massaal hun protest horen tegen de voorgenomen herindeling.
De Tweede Kamerleden deden destijds Ommen aan om de bevolking aan te horen, gevolgd door een hoorzitting in Zwolle.

De bus werd tot stoppen gedwongen door een grote olifant (Mammoet). Doel van deze actie was om de Tweede Kamerleden kenbaar te maken dat Ommen er niets voor voelde te worden heringedeeld met de buurgemeenten Avereest, Grambergen en Hardenberg. Een dergelijke herindeling zou betekenen dat er een MAMMOET-gemeente zou ontstaan van ruim 72.000 inwoners, verspreidt over 80 kernen.

Ommer lied
Nadat de bus tot stoppen was gedwongen en de Kamerleden uitgestapt waren zong een afvaardiging van de Ommer zangkoren – samen met de massaal uitgelopen Ommenaren – het Ommer lied. Vervolgens bood Jan Brouwer namens het comité Ommen zelfstandig en uniek de voorzitter van de Vaste Kamercommissie een kleine mammoet aan met de tekst: “MAMMOET NOOIT, Ommen zelfstandig en uniek” en ook een Ommer lekkernij namelijk een Zuutte plassie. Daarna toog half Ommen gratis met de trein naar Zwolle om de hoorzitting in de Buitensociteit bij te wonen.

Zelfstandigheid behouden
Provinciale Staten was het die tot verbazing van Ommen het wetsvoorstel tot de herindeling van Ommen met de gemeenten Avereest, Gramsbergen en Hardenberg steunde. Vanaf dat moment kwam er verzet vanuit Ommen. Een unanieme gemeenteraad, een actief burgercomité “Ommen zelfstandig en uniek” en een meelevende bevolking wisten de ‘strijd’ te winnen en zo kon Ommen haar zelfstandigheid behouden. De Tweede Kamer stemde eind februari 2000 er mee in om Ommen zelfstandig te houden.

4000 handtekeningen
Verontruste burgers verenigd in een burgercomité organiseerde tal van (ludieke) acties toen duidelijk werd dat Ommen betrokken zou worden bij de plannen van een gemeentelijke herindeling van West-Overijssel. Ruim 4000 Ommenaren hebben hun handtekening gezet op kaarten tegen de herindeling die richting Den Haag zijn gestuurd. Met de jaarwisselingen gingen Nieuwjaarskaarten naar Den Haag met de uitnodiging voor de ontvangers om bij hotel De Zon of Lunchroom Ekkelenkamp gratis koffie te komen drinken. Lobby in Den Haag was een belangrijk deel van de acties. Ook tijdens de komst van Kamerleden naar Ommen werden acties gevoerd. Tal van bezoekjes aan vertegenwoordigers van Haagse politieke partijen stonden op het programma. Den Haag werd eveneens bezocht door honderden Ommenaren toen de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer op de agenda stond. Bussen zorgden voor vervoer om in Den Haag massaal te kunnen protesteren. De herindeling was een stap te ver voor de Ommer bevolking.

Burgemeester Kobes
Met eendracht en standvastigheid en een niet aflatende inzet van burgemeester Bernard Kobes lukte het om Ommen zelfstandig te houden. De dreiging om op te gaan in een mammoetgemeente was daarmee van de baan. Groter is lang niet altijd beter en leidt tot minder service voor de burgers, zo werd door de tegenstanders van een herindeling geoordeeld. Beter zou het zijn om in vrije wil samen dingen op te pakken. De strijd om een zelfstandig Ommen heeft geleid tot een grotere saamhorigheid onder de Ommer bevolking. Den Haag heeft er eveneens van geleerd dat wanneer gemeenten willen fuseren of herindelen het dan van onderen moet ontstaan, vanuit de gemeente en niet, zoals twintig jaar terug, van bovenaf wordt opgelegd.

In deel 2 meer over de strijd die Ommen met succes voerde tegen de herindeling:

Tekst en foto’s: Harry Woertink