Het 4 en 5 mei comité in Ommen heeft grote twijfels over het verplaatsen van het herdenkingsmonument bij het gemeentehuis en dan ook de jaarlijkse Dodenherdenking naar een nieuw aan te leggen ‘Herdenkingsplein’ aan de Haven West.

Impressie van het in groen gelegen Herdenkingsplein op de Kop van de Haven (bron: illustratie gemeente Ommen)

Kop van de Haven
De onder de naam ‘Kop van de Haven’ gepresenteerde plannen voor een nieuw in groen omgeven Herdenkingsplein en ook die van een aan te leggen buurttuin werden deze week gepresenteerd in de raadscommissie. Verantwoordelijk wethouder Bart Jaspers Faijer liet na afloop weten de voorstellen binnenkort te bespreken in de vergadering van het college van burgemeester en wethouders.

Anne Frank-kastanjeboom
Op het beoogde Herdenkingsplein wordt dit najaar een zaailing van de Anne Frank-kastanjeboom geplant, die zo bekend is omdat hij beschreven is in Het Achterhuis, het dagboek dat Anne Frank in de Tweede Wereldoorlog bijhield. In de plannen is het door de beeldhouwer Titus Leeser gemaakt gemeentelijk monument verwerkt in het groen.

Geen voorstander
Namens het plaatselijke 4 en 5 mei comité, verantwoordelijk voor de jaarlijkse Dodenherdenking bij het gemeentehuis, somde Mariëlle Hekman tal van redenen voor de commissie op die de nieuw beoogde plek ongeschikt maken. Zo zijn er bij de herdenking jaarlijks z’n 100 personen betrokken die zorgen voor zang en muziek en ontvangen moeten kunnen worden met koffie of thee en toilet mogelijkheden geboden moeten worden. Dat kan nu allemaal nog in het gemeentehuis. Bovendien zou goede akoestiek ontbreken, die er bij het gemeentehuis wel is door aanwezige muren. Ook de parkeermogelijkheden zijn bij het gemeentehuis groter. “Het 4 en 5 mei comité is dan ook geen voorstander om het stenen monument waar de Ommer bevolking zo mee vertrouwd is geraakt te verplaatsen”, aldus 4 en 5 mei comitélid Hekman. De gemeente daarentegen zegt dat het Titus Leeser-oorlogsmonument op de huidige plek ‘verborgen’ zijn.

Herdenkingsplein
De Kop van de Haven ligt centraal tussen de drie begraafplaatsen. De nieuwe woonwijk haven Oost wordt de Vredeswijk en krijgt straatnamen die te maken hebben met de vrijheid waarin we hier leven na de Tweede Wereldoorlog. Met de aanplant van de Anne Frankboom (én Ommer herdenkingsboom) én de verplaatsing van het gemeentelijk herdenkingsmonument moet het beoogde plein een plek voor bezinning en herdenking worden. Voor de inrichting van het Herdenkingsplein heeft de gemeente een projectleider en een landschapsarchitecte ingehuurd. Voor een nieuw kunstwerk zijn beeldend kunstenaar Eric Schutte en grafisch ontwerper Bas Bosscher benaderd.

Buurttuin
Bij de plannen is ook gekeken naar de plannen voor een Buurttuin, een initiatief van de bewoners van de Molenwijk. De verschillende initiatieven moeten elkaar verbinden. In de plannen van de Buurttuin is ook een paviljoen gepland, die door de Molenwijkbewoners geëxploiteerd en beheerd gaat worden. Het paviljoen kan eventueel betrokken worden bij de herdenkingen. De bouwkosten van het paviljoen zijn begroot op 160.000 euro. Omdat eerdere plannen van de initiatiefnemers een begroting liet zien van 60.000 euro, waren de commissieleden kritisch en vroegen om uitleg. “Alles is duurder geworden”, aldus de verklaring van initiatiefneemster Verbeek.

Titus Leeser

Het reliëf van het herdenkingsoorlogsmonument aan het gemeentehuis is vervaardigd door beeldhouwer Titus Leeser (1903-1996) en gemaakt van Franse kalksteen. De voorstelling is een verzetsstrijder, landbouwer en soldaat. Leeser heeft in de uitgebeelde figuren kracht laten uitgaan waarmee Nederland zijn vrijheid heeft herwonnen. In 1956, toen het gemeentehuis aan de Markt was uitgebreid was er plek voor dit monument. Met de verhuizing van het gemeentehuis in 1982 naar de Chevalleraustraat verhuisde ook het monument mee.

Het huidige oorlogsmonument aan de muur van het gemeentehuis, ter herinnering aan de strijd voor de vrijheid tegen de onderdrukking in de oorlogsjaren 1940-1945.

Sinds 11 april 2015 worden alle uit de gemeente Ommen omgekomen burgers herdacht met hun namen bij het bestaande oorlogsmonument. Hier staat de tekst: “Ter herinnering aan de inwoners van Ommen die door oorlogshandelingen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen” Het gaat om 71 namen van omgekomen Ommenaren, inclusief de Joodse bevolking en de Joodse leerlingen van de Internationale Quakerschool Eerde. Ook zij die omgekomen zijn in het voormalig Nederlands Indië en Korea.

Tekst: Harry Woertink – Foto: collectie OudOmmen.nl