In de bossen van landgoed Eerde bevond zich ooit een kamp bestaande uit houten barakken.

15 mei 1950. Officiële opening van de Benelux-tentoonstelling op landgoed Eerde met vlaggen hijsen en volksliederen.
Klik voor meer afbeeldingen van het Rijkskamp op deze link

Kamp

Voor de Tweede Wereldoorlog bestemd als werkkamp om jongelui uit het westen onderdak te bieden die overdag in de bossen werkten.

Na de oorlog deed het kamp dienst als Jeugdkamp Eerde. Er werd sociale jeugdzorg geboden en was als Rijkskamp onderdeel van het ministerie van 0.K.W., afdeling vorming buiten schoolverband. Eind vijftiger jaren hebben de barakken ook nog dienstgedaan als woonoord voor Molukkers.

In de kijker

Jeugdkamp Eerde plaatste zich in 1950 in de kijker met de organisatie van een Benelux-tentoonstelling. Deze tentoonstelling werd georganiseerd met medewerking van het hoofdbestuur van het Benelux-comité en met steun van de Belgische ambassade en de Luxemburgse legatie. Op de tentoonstelling was in de eerste plaats het werk van de kampdeelnemers te bewonderen zoals maquettes en modellen en tekenwerk. Voorts waren er stands van de KLM, de Sabena, de Nederlandse en de Belgische spoorwegen, de Regeringsvoorlichtingsdienst, de Economische Voorlichtingsdienst. Ook enkele industrieën waren aanwezig zoals de glasfabrieken Leerdam, en ook de radio-organisaties van de drie Benelux-landen. Ook was er een Hollandse haringtent, een Belgische patates-frites kraam en een Luxemburgse wijnbar. Gedurende de tentoonstellingsweek werden films vertoond over cultuur, economie en toerisme in de Benelux-landen.

In Ommen begint de victorie

De krant was aanwezig bij de officiële opening op 15 mei 1950 en berichtte als volgt over het evenement: “In Ommen begint de victorie. Benelux-gedachte verwezenlijkt in fraaie tentoonstelling. Toekomstige zeelieden tonen initiatief. Het Is een opmerkelijke Benelux-tentoonstelling, welke deze week op het landgoed Eerde bij Ommen gehouden wordt. Te midden van heide en bossen ligt daar een van de kampen voor sociale jeugdzorg, die na de oorlog door afdeling vorming buiten schoolverband van het ministerie van onderwijs, kunsten en wetenschappen in het leven werden geroepen. Het kamp Eerde is vooral bestemd voor toekomstige zeelui, die daar getoetst worden op hun werkelijke capaciteiten. Schoolkennis moet hier worden opgehaald, maar de praktijk bewees, dat bij de leerlingen, meest ietwat „moeilijke” jongelui, de gewone leerboekjes niet in tel waren. En zo schakelden de leiders over op de „projectmethode”, waarbij een bepaald onderwerp gedurende enige tijd de volle aandacht heeft, zo zeer zelfs, dat alle takken van onderwijs daaraan worden aangepast. Enige tijd geleden viel de keuze op het onderwerp Benelux en de jonge kampbewoners kregen hoe langer hoe meer animo om hier eens iets bijzonders van te maken. Er werd contact gezocht met en medewerking verkregen van de Belgische ambassade en het Luxemburgse gezantschap; de Nederlandse regering hield zich niet afzijdig en verscheidene grote industrieën en maatschappijen deden eveneens mee. En waar men eerst geen ogenblik aan durfde denken: er kwam in kamp Eerde een grote tentoonstelling tot stand, bestaande uit maquettes, tekeningen en modellen door de jongens zelf gemaakt, aangevuld met stands van de KLM, de Sabena, de Nederlandse en Belgische spoorwegen, de voorlichtingsdiensten en van verscheidene fabrieken. Tot en met zaterdagavond zal deze Benelux-tentoonstelling voor het publiek geopend zijn.

Volksliederen

Even over zeven uur gisteravond werd de landelijke rust welke gewoonlijk heerst over de uitgestrekte bossen en heidevelden van het landgoed Eerde bij Ommen gebroken door de tonen van drie volksliederen. Achtereenvolgens klonken de Brabançonne, het Wilhelmus en het volkslied van Luxemburg; achtereenvolgens ook werden de vlaggen van België, Nederland en Luxemburg gehesen. De Benelux-tentoonstelling van het kamp voor sociale jeugdzorg „Eerde”, een rijkskamp van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, was geopend. Een periode van voorbereiding en druk werken was omgezet ineen expositie welke als voorbeeld kan gelden voor diverse andere, grotere, gemeenschappen.

Projectmethode

Veel werk moest worden verzet voor de opening van gisteravond een feit werd. Een tip van deze sluier, die bij zoveel andere tentoonstellingen over de voorbereidingen blijft hangen, lichtte de heer Voigts, de leider van het kamp, op in een korte rede die hij hield voor de genodigden. Het kamp voor sociale jeugdzorg, gesticht door de afdeling Vorming buiten schoolverband van het ministerie van 0., K. en W. is één van de vele kampen die na de oorlog ontstonden. In Ommen worden toekomstige zeelui getoetst op hun werkelijke capaciteiten. En aangezien het bij de jeugdige personen die het kamp bevolken gaat om de ”moeilijke” jongelui, is de taak van de leiders geen gemakkelijke. Schoolkennis moet worden opgehaald, maar de praktijk heeft bewezen dat leerboekjes en meer van deze bijna onontbeerlijke ingrediënten niet in tel zijn bij deze “leerlingen”. Daarom past men in deze kampen, de projectmethode toe. Een bepaald onderwerp heeft gedurende enige tijd de volle aandacht en al de takken van onderwijs worden daaraan aangepast. De heer Van Doorn, de culturele leider van het kamp, stelde op een bepaald ogenblik de „Benelux” in het middelpunt van de belangstelling. Met het gevolg, dat de jongelui volkomen opgingen in dit „project”. Steun werd gevraagd (en gekregen) bij de ambassades van België en Luxemburg, de Nederlandse regering liet zich niet onbetuigd, diverse grote industrieën en maatschappijen deden mee. En al doende kwam men tot de ontdekking dat het gekozen onderwerp zich uitstekend leende voor een groots opgezette tentoonstelling. De oorspronkelijke gedachten werden aan dit nieuwe idee aangepast.

Belangstelling groot

Het moet voor de leiding van het kamp en voor de jongelui een voldoening zijn geweest te ervaren, dat de belangstelling voor hetgeen zij presteerden, groot was. Van deze belangstelling getuigde ook de heer Schütelhelm, die, namens de minister, de tentoonstelling officieel opende. De heer Schütelhelm verklaarde ook aanwezig te zijn geweest bij de opening van de tentoonstelling „Mijlpaal 1950”. Hij merkte op, dat deze tentoonstelling zeker dezelfde belangstelling verdient. Ook hier toch wordt een gedachte naar voren gebracht waarvan het gehele Nederlandse volk doordrongen moet worden. De kleine gemeenschap, gevormd door de bevolking van het kamp, heeft getoond dat de samenwerking, gesymboliseerd inde Benelux gedachte, geen zaak is van staatslieden en industriëlen alleen. Hierna verzocht de heer Schütelhelm de vlaggenwacht de vlaggen te hijsen: de tentoonstelling was officieel geopend.

Opzet geslaagd

Na deze opening begaf het gezelschap, waarin wij onder anderen opmerkten de burgemeesters van Ommen en Den Ham, mr Diesch (vertegenwoordigen van de Commissaris der Koningin in Overijssel), mr Servatius (voorzitter van het Zwolse Benelux comité), baron van Palland, en de heren Schats en Van Gent van het ministerie van 0., K. en W., zich naar de barakken waarin de tentoonstelling is ondergebracht. Hier konden de genodigden zelf zien wat de jonge bewoners van het kamp tot stand hadden gebracht. Maquettes, tekeningen, modellen uit eigen werkplaatsen en vele andere objecten, waren aangevuld met stands van de KLM, de Sabena, de Nederlandse en Belgische Spoorwegen, de Regeringsvoorlichtingsdienst, de Economische Voorlichtingsdienst, de glasfabrieken van Leerdam, en de Radio-organisaties van de Benelux-landen, Speciale ruimte was gereserveerd voor het comité van Belgische-Nederlandse-Luxemburgse samenwerking. Zo veel bezienswaardigs bevatte de tentoonstelling dat het al rijkelijk laat was voor het gezelschap toe was aan het tweede deel van dit officiële openingsprogramma, een gezellige Benelux-avond, aangeboden door de kampbewoners aan de gasten inde gezellige recreatiezaal van het kamp. En evenals het eerste deel, de tentoonstelling, bleek ook uit het tweede deel dat onze toekomstige zeelieden de kunst verstaan iets goeds te presteren!

Succes

De tentoonstelling is nog geopend van 19 tot 22 uur op Dinsdag 16, Woensdag 17, Vrijdag 19 en Zaterdag 20 Mei. Routeborden maken het de bezoekers gemakkelijk.”, tot zover het krantenbericht uit 1950 over de Benelux-tentoonstelling in Eerde. Als de tentoonstelling achter de rug is maakt de krant de melding dat de Benelux-tentoonstelling op het Jeugdkamp Eerde een volledig succes geworden is. Praktisch alle scholen uit Ommen brachten met hun leerlingen een bezoek, evenzo uit Den Ham, Vroomshoop en Balkbrug. Daarnaast namen duizenden volwassenen de expositie in ogenschouw, zodat de opzet volkomen geslaagd genoemd kan worden. De kampcommandant, de heer Voigts en zijn staf, in zonder de initiatiefnemer, de heer G. H. M. van Doorn, waren dan ook uitermate tevreden.

Tekst: Harry Woertink – Foto: collectie OudOmmen.nl